Yükseköğretim Kanunu ve Yüksek Öğretim Personel Kanunu’nda değişiklik öngören yasa, yürütme ve yürürlük maddeleri dışında 9 maddeden oluşuyor. YÖK’ün yapısını değiştiren yasa, Genel Kurul ve Yürütme Kurulu ayrımını kaldırarak, Yükseköğretim Kurulu’nu daimi statüde çalışan tek kurul haline getiriyor. Yasayla YÖK üye sayısı düşürülürken; Cumhurbaşkanı, Bakanlar Kurulu ve Üniversitelerarası Kurulun belirleyeceği üye sayıları eşitleniyor. Ayrıca, YÖK Başkanının kurul üyeleri tarafından seçilmesi öngörülüyor.

Doçentliğe ve profesörlüğe atama koşullarının da yeniden düzenlendiği yasada, yardımcı doçentlerin birinci derecenin son kademesine kadar yükselebilmesine olanak sağlanıyor.
Yasa, yükseköğretime girişi de yeniden düzenleyerek, genel lise, mesleki ve teknik lise ile fen ve anadolu lisesi mezunları arasındaki farklı katsayı uygulamalarına son veriyor. Yükseköğretime giriş sınavında; sınavın değerlendirilmesi ve öğrencilerin yükseköğretim kurumlarına yerleştirilmesinde; ortaöğretimdeki program, alan, kol ve bölümlerde katsayılar yeniden düzenleniyor. Yasada, yükseköğretim programlarının; sözel, sayısal ve eşit ağırlık olmak üzere üç grupta toplanması hükme bağlanıyor.

Yasa, öğrencilerin okullara devamını sağlamak ve sadece belirli sınıfların müfredatından soru sorulmasının doğurduğu sakıncaları gidermek amacıyla, sınav sorularının ortaöğretimdeki tüm müfredat gözetilerek hazırlanmasını öngörüyor. Ancak sınav sorularının ortaöğretimdeki tüm müfredat gözetilerek hazırlanmasına ilişkin düzenlemeye, 1 Ocak 2005 tarihinde yürürlüğe girmesi yönünde bir istisna getiriliyor. Yasadaki diğer düzenlemelerin ise yayımı tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülüyor. Yeni düzenlemeyle, yükseköğretim kurumlarına giriş ile ilgili esas ve usullere ait yönetmeliğin Milli Eğitim Bakanlığı ve YÖK tarafından birlikte çıkarılması da hükme bağlanıyor.

Yükseköğretim Kanunu’na eklenen bir başka maddeyle, Üniversitelerarası Öğrenci Konseyi Genel Kurulu oluşturuluyor. Üniversitelerin öğrenci konseyi başkanlarının katılacağı Genel Kurulun Üniversitelerarası Öğrenci Konseyi Yürütme Kurulunu seçmesi yönünde bir düzenleme de yapılıyor.
Kanuna eklenen bir başka maddeyle de üniversitelerin akademik değerlendirmesi ve akreditasyonu için Üniversitelerarası Kurul tarafından bir Ulusal Akademik değerlendirme ve Akreditasyon Kurulu oluşturulması öngörülüyor.
Yasa, üniversite ile sektörler arasında eğitim-bilim-istihdam-üretim ilişkilerinin geliştirmesi ve öğretim elemanlarıyla öğrencilerin sorunlarının çözülmesi konularında, üniversite yönetimine tavsiyelerde bulunmak üzere sosyal konsey kurulması yönünde bir düzenleme getiriyor. Ayrıca, ikili uluslar arası anlaşmalarla kurulan özel statülü Devlet üniversitelerinin mütevelli heyet başkan ve üyeleri ile denetleme kurulu üyelerinin Milli Eğitim Bakanlığı’nın önerisi üzerine müşterek kararname ile atanması hükme bağlanıyor.
Yasaya eklenen geçici maddelerle; kanunun yürürlüğe girdiği tarihte; Yükseköğretim Genel Kurulu ve Yükseköğretim Yürütme Kurulu Başkan ve üyelerinin; başka üniversitelerden görevlendirilen öğretim elemanlarının bölüm ve anabilim dalı başkanlıkları dışındaki idari görevleri ile dekanlık yapmakta oldukların fakültenin kadrosunda bulunmayan veya o fakültenin bilim dallarından olmayan dekanların görevlerinin sona ermesi öngörülüyor.