ATO: Türkiye faili meçhul cenneti

Ankara Ticaret Odası (ATO), dün 1. bölümü yayınlanan suç raporunun 2. bölümünü de açıkladı. "Karanlık Perde: Faili Meçhul Dosyası" adını taşıyan rapora göre, Türkiye'de işlenen suçlarda faili meçhul sayısı giderek artıyor. Bu yılın ilk 6 ayında işlenen 234 bin 721 suçun 101 bin 314'ünün faili bulunamadı.

Rapora göre, faili meçhul dosyası sayısal ve oransal olarak da kabarıyor. 2000 yılında yaklaşık 68 bin, 2001 yılında 91 bin, 2002 yılında 85 bin, 2003 yılında 113 bin, 2004 yılında 129 bin olan faili meçhul sayısı, bu yılın İlk 6 ayında geçen yılın faili meçhul sayısının yüzde 78'ine şimdiden ulaşmış durumda. Rakamlar, 2000-2003 yıllarındaki faili meçhul sayısının ise bu yılın ilk 6 ayında aşıldığını söylüyor.

Artış trendinin bu şekilde devam etmesi halinde yıl sonunda suç rakamının 450 bini, faili meçhullerin sayısının da 200 bini bulacağı tahmin ediliyor. Bu da bir önceki yıla göre faili meçhul ordusunda yüzde 64 artış anlamına geleceğine dikkat çekiliyor. Emniyet Genel Müdürlüğü verilerinden yola çıkılarak hazırlanan rapora göre, 2002 yılında işlenen her 100 suçun 29'unun faili bulunamazken, bu rakam 2003 yılında 35'e, 2004 yılında 37'ye çıktı.

Türkiye'de yılın ilk 6 ayında faili meçhul listesine 101 bin 314 yeni isim daha eklendi. Bu yılın ilk altı ayı verileri 2005 yılında şahsa ve mala karşı işlenen her 100 suçun 43'ünün failinin önündeki perdenin aralanamadığını ortaya koyuyor. Ancak, içerisinde hırsızlık gasp yağma, yangın çıkarma, dolandırıcılık gibi suçların yer aldığı mala karşı işlenen suçlarda faillerin önündeki perde oldukça kalın. Mala karşı işlenen suçlar da her 100 suçun 70'inin faili ortaya çıkarılamadı. Öldürme, müessir fiil, devlet ve şahıs hürriyeti aleyhine işlenen ve 'şahsa karşı işlenen suçlar' olarak adlandırılan suçlar da ise her 100 suçun 6'sının faili meçhul.

MAL HIRSIZIN DA YONGASI

Mala karşı işlenen suçlarda, 2000 yılında yaklaşık 138 bin suça karşılık 64 bin suçun faili meçhul kaldı, olayların yüzde 51'i aydınlatılamadı. 2001 yılında suç sayısı 160 bine, faili meçhul sayısı 85 bine yükselirken, faili meçhul oranı yüzde 53'e yükseldi. 2002 yılında suç sayısı 156 bine, faili meçhul sayısı 80 bine inerken, oran yüzde 51 olarak gerçekleşti. 2003 yılında suç da faili meçhul de patladı. İşlenen 178 bin suça karşılık, 107 bin olayın failinin önündeki perde indirilemedi.

Karanlıkta kalan suç oranı ise 9 puan birden yükselerek yüzde 60'a çıktı. 2004 yılında suç sayısı 195 bine, faili meçhul sayısı 122 bine çıkmasına karşın, aydınlatma oranında düşme devam etti. Faili meçhul oranı yüzde 62'ye yükseldi. 2005 yılının ilk 6 ayında suç sayısı şimdiden 138 bini, faili meçhul sayısı 95 bin 500'ü bulurken, aydınlatılamayan suç oranı da yüzde 69 olarak gerçekleşti. Buna göre, 2005 yılı Türkiye'sinde mala karşı suç işleyenlerin yüzde 69'u maske bile takmadan elini kolunu sallayarak dolaşıyor. Mal ise canın olduğu kadar hırsızın da yongası olmaya devam ediyor.

En meşhur faili meçhuller ise hemen her kategorideki hırsızlar oldu. 2005 yılı ilk 5 ay istatistiklerine göre oto hırsızlarının yüzde 87'sinin faili bulunamadı. Bu dönemde meydana gelen 24 bin 659 oto hırsızından sadece 2 bin 731'i yakalandı. 437 oto hırsızlığının faili firarda, 21 bin 441'inin ise faili meçhul. Büyük kentlerde yaşayanların baş belası olmaya devam eden yankesicilik ve kapkaç suçlarında aydınlatma oranlarının giderek düşmesi de raporun dikkat çekici taraflarından birisini oluşturuyor.

Rapora göre, kapkaççılık suçlarında 2004 yılında yüzde 61 olan faili meçhul oranı, bu yılın ilk 5 ayında yüzde 65'e, yankesicilik suçlarında ise geçen yıl yüzde 57 olan faili meçhul oranı yüzde 70'e yükselmiş durumda. Buna ek olarak otodan hırsızlıkların yüzde 86'sının, evden hırsızlıkların yüzde 85'inin faili meçhul. Bu rakam 2004 yılında otodan yapılan hırsızlıkların yüzde 80'inin, evden yapılan hırsızlıklar yüzde 79'u faili meçhuldü. Şahsa karşı işlenen suçlarda aydınlatma oranı geçen yıl yüzde 95 iken bu yılın ilk beş ayında bu oran yüzde 94'e geriledi. Şahsa karşı işlenen suçlarda en düşük aydınlatma olayı kasten adam öldürme suçlarında görüldü. Geçen yıl yüzde 87'si aydınlatılan kasten adam öldürme olaylarının bu yılın ilk beş ayında yüzde 83'ü, geçen yıl yüzde 79'u aydınlatılan ihmal ve kazaen adam öldürme olaylarının bu yıl yüzde 77'si aydınlatılabildi.

HÜKÜMET EMRİNE MUHALİFLER

2004 yılında olduğu gibi bu yılın ilk 5 ayında da hükümet emrine muhaliflerin işlediği suçların yüzde 99'u aydınlatıldı. Yılın ilk 5 ayında bin 554 hükümet emrine muhalefet suçunun bin 530'unun faili yakalandı. Sadece 16'sının faili meçhul kalırken, 8'inin faili halen firarda. Aydınlatma oranlarının yüksek olduğu suçların bir diğeri, de bilişim suçları. Bilişim suçlarının yüzde 95'i gün ışına çıkarıldı. "Çek senet sahteciliği ve tahsilatçılığı" suçlarıyla "suç eşyası satın almak ve saklamak" suçlarının yüzde 94'ü aydınlatılıyor.

İSTANBUL BAŞI ÇEKİYOR

Mala karşı işlenen suçlarda faili meçhullerin en çok görüldüğü iller sıralamasında İstanbul başı çekiyor. 2004 yılı nüfus ve suç verilerine göre İstanbul'da her yüz bin nüfusa düşen faili meçhul sayısı 515.5 kişi. İstanbul'u yüz bin kişi başına 398 faili meçhul sayısıyla Gaziantep takip ediyor. 370 kişiyle Antalya 3., 296.5 kişiyle Denizli 4., 279.6 kişiyle Balıkesir 5., 235 kişiyle Diyarbakır 6., 213 kişiyle Kayseri 7., 208 kişiyle Ankara 8. sırada yer alıyor. İzmir ise 174 kişiyle 12. sırada bulunuyor. Mala karşı işlenen suçlarda faili meçhulün en az olduğu il ise yüz bin nüfusa düşen 5.6 faili meçhul sayısıyla Ardahan. Ardahan'ı 6.4 kişiyle Karaman, 6.5 kişiyle Muş, 11.6 kişiyle Hakkari, 11.9 kişiyle Yozgat izliyor. Türkiye genelinde, mala karşı işlenen suçlarda yüz bin nüfus başına düşen ortalama faili meçhul sayısı ise 171 kişi.

Şahsa karşı işlenen suçlarda yüz bin nüfus başına 32 faili meçhul sayısıyla İstanbul 1., 24.7 faili meçhulle Denizli 2., 22.6 faili meçhulle Gaziantep 3., 17.3 faili meçhulle Diyarbakır 4., 16.2 faili meçhulle Antalya 5., 14.8 faili meçhulle Kayseri 6., 12.8 faili meçhul sayısıyla İzmir 9., 9.6 faili meçhulle Ankara 10. sırada yer alıyor. Şahsa karşı işlenen suçlarda yüz bin nüfus başına yüzde 1'in altında faili meçhul görülen iller ise şu şekilde sıralanıyor:
Bayburt, Artvin, Adıyaman, Çanakkale, Kütahya, Bitlis, Ardahan, Muş, Erzincan ve Yozgat.

Türkiye genelinde şahsa karşı işlenen suçlarda yüz bin nüfus başına düşen ortalama faili meçhul sayısı ise 10 kişi.
Rapora ilişkin değerlendirmelerde bulunan ATO Başkanı Sinan Aygün, son yıllarda artan suç oranlarının kaynağında ekonomik nedenlerin yanı sıra Avrupa Birliği uyum yasaları nedeniyle yapılan düzenlemeler olduğunu bildirdi. Türkiye'yi kötü yöneterek ekonomik krizin ortasına atanların halen "faili firar" durumunda olduklarını belirten Aygün, Türkiye koşullarına uyum sağlamayan AB düzenlemelerini de eleştirdi. Aygün, "Avrupa Birliği Türkiye'yi meçhule giden bir gemiye bindirdi" dedi. Aygün, şunları kaydetti:

'TÜRK HALKINI SUÇ EKONOMİSİNİN ELİNE DÜŞÜRDÜLER'

"Son 10 yılda Türkiye'yi yönetenler kötü yönetimlerin en kötülerinin örneklerini vererek Türk halkını suç ekonomisinin eline düşürdüler. Bir yanda AB yasaları kolumuzu kanadımızı budadı, diğer yanda ekonomik çöküntüler binlerce suçun ve faili meçhulün kapısını araladı. AB yasalarıyla polisin eli kolu bağlandı. Üst, ev arayamaz hale geldi. Polisimiz lıght polis haline getirilince, Türkiye faili meçhul cennetine döndü. Hangi köşe başında, hangi kapı ardında, hangi faili meçhulle karşılaşacağımızı bilemez hale geldik. Dikkat aramızda 2000 yılından bu yana toplam 588 bin 445 faili meçhul suçlu dolaşıyor. Cezaevlerimiz ise 60 bin kişi alıyor. Faili meçhullere zaten yer kalmamış. Cezaevi sayısını 10 misli artırmak lazım."