BASINDA ERZİNCAN

Erzincan Belediye Başkanı Buyruk, 1939 ve 1992 yıllarındaki depremlerde büyük can ve mal kayıpları yaşayan kentte yatırım için Hilton ve CarrefourSA'nın arsa talep ettiğini bildirdi..

Türkiye'nin 20'nci yüzyılda yaşadığı en büyük afet olan 1939 Erzincan depremini kaç kişi hatırlıyordur bilemem ama komşu il Gümüşhane'nin Kelkit ilçesinde doğan annem hala doğumunu bu felaketin tarihiyle tanımlar: "Erzincan depremi olduğunda 1 yaşındaymışım." 32 bin 962 kişinin öldüğü açıklanan 7.9 büyüklüğündeki depremi, 1992 yılında yüzlerce kişinin hayatını yitirdiği 6.8 büyüklüğündeki deprem izler. Her iki depremde de Erzincan'da deyim yerindeyse taş üstüne taş kalmamıştır. Erzincanlılar'ın hafızasında derin izler bırakan her iki deprem bugüne kadar yatırımların önünde engel olarak görülmüş. Ta ki 1999 Marmara Depremi'ne kadar. Erzincan Belediye Başkanı Mehmet Buyruk'a göre, Marmara Depremi yaşanıncaya kadar Erzincan ve Afyon gibi bir iki kent depremle anılıp yatırım yapılmazken, Marmara Depremi ile aslında Batı illeri dahil Türkiye'nin önemli bölümünün deprem bölgesi olduğu daha iyi anlaşıldı. İstanbul'da her an deprem felaketi beklendiğine işaret eden Buyruk, şu görüşleri dile getirdi: "Marmara Depremi ile birlikte deprem nedeniyle Erzincan'a yatırım yapılmaz korkumuzdan kurtulduk. 1999 yılındaki deprem de gösterdi ki, depremden korkulmaz, depreme dayanamayacak binalardan korkulur. Erzincanlı işadamı bu korkuyu aştı. Deprem riski nedeniyle yatırım yapmaktan tereddüt eden işadamı olduğunu sanmıyorum. CarrefourSA ve Hilton yatırım için geliyor. Hilton arsa istedi, 'tamam' dedik, vermek üzereyiz." Erzincan Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Aydın Yalvaç da, Marmara Depremi ile bu felaketin sadece Erzincan'ın kaderi olmadığının görüldüğünü belirterek, "Deprem olgusunu kafamızdan sildik. Deprem nedeniyle kalkınılamayacaksa, Japonya kalkınamazdı" dedi.

'2014 Kış Olimpiyatı'na hazırlanıyoruz'

ERZİNCAN Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Aydın Yalvaç'a göre, kentte gelecekte öne çıkacak sektör turizm. Erzincan'da tırmanma, kayak, paraşütle atlama, rafting, yaylalarda yürüyüş gibi doğa sporlarının hepsini yapma olanağı bulunuyor. Turizmde en büyük proje ise, binlerce turisti çekecek Ergan Dağı Kış Sporları Merkezi projesi. Proje kapsamında Ergan Dağı turizm alanı ilan edildi, 2008 yılında tırmanma şeritinin mekanik sistemi tamamlanacak. Kayılacak alan itibariyle Türkiye'nin en büyük kayak tesisi olacak. Erzincan Belediye Başkanı Mehmet Buyruk, projeyle kentte 12 ay spor yapma imkanı olacağını belirterek, "Erzurum'da gerçekleştirilecek 2011 Dünya Üniversitelerarası Kış Oyunları'nın bir ayağının burada yapılması için çalışıyoruz. Olmazsa, 2014 Kış Olimpiyatları'nı Türkiye alırsa Erzincan'daki bu tesisi devreye sokmak istiyoruz" dedi.

Eğri büğrü meyveyle yılda 10 milyon YTL kazanıyor

TANITMAK istediğimiz bir başka Erzincanlı girişimci Tunay Gıda Yönetim Kurulu Başkanı S. Tuncer Kırtıloğlu. 1974 yılında entegre tavuk tesisi ile iş hayatına atılan Kırtıloğlu, bölgenin beyaz et ihtiyacını karşılamayı düşlerken, Batı'daki dev firmaların sert rekabetiyle karşılaşır. Büyük markalar İstanbul'da satamadıkları ürünleri çok düşük fiyatlarla Doğu Anadolu'da pazarlayınca çalışamaz hale gelir. Tesisi kapatır. Kırtıloğlu o günleri, "İstanbul'da satamadıkları tavukları yarı fiyatına verdiler, gelişemedik. Dev firmaların ayakları altında kaldık" diye anlatıyor. 

2 MİLYON YTL'LİK İHRACATI VAR
Bölgenin kalkınması için meyve konsantresi üretimi yapmaya karar verir ve yedi ortakla şirketi kurar. Alman bir bayan profesörün danışmanlığında, uluslararası gıda güvenliği normlarına uygun, yıllık 30 bin ton üretim kapasiteli fabrikayı faaliyete geçirir. Tunay Gıda bugün, Munzur ve Kesiş dağlarının arasındaki vadi içindeki fabrikasında, doğal ortamlarından binlerce çocuk kadın tarafından toplanan böğürtlen, kızılcık, yaban mersini gibi meyveleri püre haline getirip meyve suyu, dondurma ve yoğurt sanayinde çalışan Türkiye ve Avrupa'nın en büyük kuruluşlarına satıyor. İngiltere, Almanya, Avusturya ve Rusya'ya ihracat yapıyor. Yıllık 10 milyon YTL olan cironun 2 milyon YTL'si ihracattan sağlanıyor.

Amerikalılar elmayla ilgileniyor

SOFRALIK meyveyi değil, eğri-büğrü, lekeli meyveyi çok değerli hale getirecek bir sanayiyi tercih ettiklerini belirten Kırtıloğlu, "Sektörümüzdeki hijyende Avrupa'nın ilk 3- 5 firmasından biriyiz. Japonya ve Amerika'dan mal almaya gelen var. Amerikalılar Erzincan'da organik tarım yapmak istiyor. Elma üzerinde çalışıyorlar ve işleyecek tesis için bizi inceliyorlar" dedi.

Avea, soruları Erzincan'dan yanıtlıyor
ÇAĞRI merkezi yatırımları için Doğu Anadolu'yu seçen GSM operatörlerinden biri de, Türk Telekom (Şirketin büyük ortağı Oger Telecom) ve İş Bankası ortaklığındaki Avea. Önceleri Erzurum için adı geçen, ancak Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım'ın memleketinden yana yatırım tercihi kullanılan Avea çağrı merkezinde 78 kişi istihdam ediliyor. Yüzde 70'i kadın olan çalışanların çoğu üniversite öğrencisi. İstanbul ve Ankara'dan sonra Avea'nın üçüncü çağrı merkezinde Türkiye'nin her yerinden arama yapan abonelerin soruları yanıtlanıyor. Haziran ayında faaliyete geçen merkezde ilk çağrıyı Bakan Binali Yıldırım cevaplamıştı. Avea Çağrı Merkezi Birim Müdürü Sibel Kabadaş Aka, Erzincan'da kurulan çağrı merkezinin istihdam sağlamaya yönelik bir sosyal sorumluluk projesi olduğunu vurguladı.

2 bin koyun döllendi Romanov Doğu'dan Türkiye'ye yayılacak

ERZİNCAN'DA yörenin hayvancılık potansiyelini iyi değerlendiren bir başarılı girişimciyi sayfamıza alıyoruz. İstanbul Küçükyalı'da 40 metrekarelik kasap dükkanı ile iş hayatına atılan Önder Ünlüer, Erzincan'da yıllarca kapalı kalan entegre et tesisini 12 milyon dolarlık yatırımla ayağa kaldırdı. Tesisin hikayesi çarpıcı. Yurtdışında çalışan işçilerin ortaklığıyla 1974 yılında Erzincan'da kurulan Ersan, 80'li yılların başına kadar kente önemli katkı sağlar, Libya, Cezayir, İran'a et ihraç eder. Daha sonra yönetimde yaşanan sıkıntılar nedeniyle tesisler önce Türk-Libya Tarım ve Hayvancılık A.Ş.'ye, sonra da Et ve Balık Kurumu'na satılır. 1995'de Pancar Kooperatifleri Birliği'ne satılarak özelleştirilir. 2004 yılına kadar kapalı kalan tesis, bu tarihte Ünlüer tarafından 1 milyon YTL'ye satın alınır.

MELEZLEŞTİRİLİYOR
12 milyon dolarlık yatırımla büyütülür. 47 kişinin çalıştığı, 25 bin metrekare kapalı alana sahip, 20 bin küçükbaş, 4 bin büyükbaş hayvan besi, günlük 100 büyük baş, 200 küçük baş kesim kapasiteli tesis haline getirilir. Erzincan'daki Ünlüer tesisleri, aynı zamanda Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi ZooTekni Bölümü tarafından gerçekleştirilen Romanov cinsi koyun ırk geliştiriciliği projesinin uygulama örneklerinden birini teşkil ediyor. Üçüz, dördüz, hatta altız yavru verimiyle dünyada "kuzu makinesi" olarak tanımlanan Romanovlar'dan 12'si damızlık olarak Paraguay'dan satın alınıp getirildi. Suni tohumlama yöntemiyle 2 bin yerli ırk koyun döllendirildi. İşletme Müdürü Ercan Bilen, "Hayvanlarımız doğurmaya başladı. Damızlık olarak besicilere dağıtacağız. 3 ayda 18-20 kilo ağırlığa geliyor. Romanovlar Erzincan'dan Türkiye'ye yayılacak" diye konuştu. 

İYİ ÖRNEK OLACAK
Yörenin mera zenginliği ve hayvancılık kültürünün kendilerini yatırıma yönelttiğini belirten Önder Ünlüer de, "Bugüne kadar Doğu'ya yapılan yatırımlar hüsranla sonuçlandı, kötü örnek oldu. Amacımız, kârlı ve kalıcı olmak, güzel bir örnek koymak. Tesisi işletmeye başladıktan sonra hayvancılığa hareket geldi. Boş ahırlar dolmaya başladı. Amacımız, et ithalatından korkmak yerine ihraç yapar hale gelmek" dedi.

Almanlar ikna edildi ray bağlantısı üretiyoruz

HIZLI tren çalışmalarının sürdüğü Türkiye'de demiryollarının ray bağlantı elemanları dört aydır Erzincan'da üretiliyor. Rayların belli aralıklarla traverslere bağlanmasında kullanılan gergi kıskacı, açı kılavuzu ve tirfon parçaları Erzincan OSB'deki fabrikada imal ediliyor. Fabrika sorumlusu Emre İçdemir, demiryolu pazarının en büyüklerinden Alman şirketi Vossloh'un 16 ülkede taşeron firmalar üzerinden üretim yaparken, ülke dışında dünyada kendi adıyla açtığı tek tesisin Erzincan'da bulunduğunu söyledi. Yatırımın Orhan Onur Dış Ticaret firması ile birlikte yapıldığını belirten İçdemir, "Vossloh, uzun yıllar TCDD ile çalışan bir şirket. 'Madem çalışıyoruz, Türkiye'de üretilsin, herkes kazansın' fikri ile fabrika Haziran 2007'de faaliyete geçirildi. Kazakistan'a da açı kılavuzu gönderdik" dedi.

10 yılda 200 yatırımcı bekleniyor

YATIRIM teşviki bulunan Erzincan'da OSB'de 5 yıl önce 3 olan yatırım sayısı 25'e yükseldi. 35 kadar yatırım inşaat ve proje aşamasında bulunuyor. 200 kadar boş sanayi parselinin 10 yıl içinde dolması bekleniyor.