Eski CIA Direktörü ne diyor?

ABD’nin petrol ve enerji endişesi konusunun altında yatan temel faktörleri kısmen tahmin etsek de, tam detaylı olarak bilemiyoruz. Ancak 1993-1995 arasında CIA Direktörü olarak görev yapmış olan James Woolsey’in 1 Temmuz 2004 tarihinde Washington’da Washington Institute’da yapmış olduğu halka açık konuşma da oldukça aydınlatıcı. Woolsey şu anda Booz Allen Hamilton adlı firmanın yöneticisi. Aşağıda konuşmanın kısaltılmış bir özetini veriyoruz.

Enerji ve petrol bağımlılığı, şu anda ABD güvenlik endişelerinin bir numaralı teması? Neden? Woolsey’e göre birden fazla sebep var.

Birincisi, dünya petrol tüketimi sadece Batı genelindeki değil, Çin ve Hindistan’daki büyük talep zıplaması nedeni ile de çok artma trendinde. Mesela sadece Hindistan’daki orta sınıf, tüm ABD büyüklüğünde ve önümüzdeki 5-10 yıl içinde müthiş bir otomotif kullanımı başlayacak.

İkincisi, dünyadaki birçok petrol kaynağındaki rezervler yarı yarıya boşaltılmış durumda. Bu da üretim maliyetlerinde müthiş bir artış getiriyor. Bu olgu her ne kadar Suudi Arabistan’da önemli olmasa da, başka yerlerde ve özellikle Rusya ve Kanada’da büyük bir sorun, bu nedenle Orta Doğu’da düşük maliyetli petrolü kontrol edenler, dünya petrol piyasasını da kontrol edecekler.

Üçüncüsü, dünya petrol rezervlerinin dörtte birini kontrol eden Suudi Arabistan, şu anda reformcu ve global görüşlü Prens Abdullah tarafından yönetilse de, Abdullah seksen yaşında ve bir sonraki aday (şu andaki İçişleri Bakanı Prens Nayef) aşırı dindar, reform karşıtı, gerici ve terör gruplarına sempati ile bakıyor ve El Kaide’ye destek veriyor, hayata bakışı Usame bin Ladin benzeri.

Bu ortamda neler yapılabilir? Petrole bağımlılıktan kurtulmak bazı altyapı reformları gerektiriyor. 15 yıl gibi bir süre içinde hidrojen yakıtı kullanan araçlar gündeme gelebilir. Ama bu uzun bir zaman dilimi. Ve Orta Doğu petrolüne bağımlılığın da azaltılması uzun iş. Bu nedenle ABD’nin petrole bağımlılığı azaltabilmesi iki temel ilkeye dayanmak zorunda.

Birincisi, bilinmeli ki konu sadece bir ABD problemi değil, bütün dünyanın problemi. Bu nedenle de ABD kendisi tek başına çözüm arama yoluna gitmemeli. Dünyanın petrol problemi gerçektir ve Suudi Arabistan isterse bugün bile petrolün fiyatını 60 dolara derhal çıkartabilir ve dünya ekonomisini şoka sokabilir. Bu nedenle ABD için petrolü salt batı yarıküreden temin etmek de bir çözüm değildir.

İkincisi, ABD enerji konusuna bir bütün olarak bakmalıdır. Güneş veya rüzgar enerjisi gibi konular desteklenebilir, ama bu konuların petrol sorunu ile alakası yoktur. ABD’nin elektrik üretiminin sadece yüzde ikisi petrol ile sağlanmaktadır. Elektrik piyasası ve petrol iki ayrı ve alakasız konudur.

Ancak atılabilecek bazı adımlar vardır. ABD petrol bağımlılığı konusunda çözüm için şu andaki altyapıyı kullanmak yoluna gitmelidir. Çevreci gruplar devreye sokularak alternatifler desteklenmelidir. Tarım artıkları kaynaklı, mesela ethanol gibi yakıtlara dönülmesi desteklenmelidir. Şu anda mevcut altyapı ve teknoloji benzin veya dizel yakıt ile ethanolu beraberce kullanmaya müsaittir. Araç başına 100 dolarlık bir ek masraf ile şu andaki araçlar yüzde 85 ethanol ile benzin veya dizel yakıtı bir arada kullanabilecek hale getirilebilir. Selüloz, pirinç sapları, çimen, ve benzeri tarım ürünleri de ethanol üretimi için kullanılabilir. Diğer taraftan organik artık maddeler de benzer şekilde kullanılabilir. Kömürü dizel yakıta döndürme teknolojisi de mevcuttur.

Diğer taraftan hybrid (karma sistemli) araç kavramı da önem kazanmaktadır. Sadece 30 mil gidebilen ve sonra şarj edilmesi gereken elektrikli otomobil talep görmedi. Ama karma sistemli araçlar (hem yakıt kullanıyor hem de akşam şarj edilebilen elektrikli sistemi var) kent içinde 60 mil hız yapabilmekte, hem de litre başına 25-50 mil yapabiliyor ve 300 mil de durmadan gidebiliyor. Yani şu anda mevcut teknoloji ile iki ayrı tip yakıtı olan, ethanol ve elektrik enejisini bir arada kullanan araçlar sorunu büyük ölçüde çözebilir!

Eski CIA Direktörü böyle diyor!