Devlet parasız yatılı ve bursta fırsat eşitsizliği! / Meral Tamer-Milliyet

Maliye Bakanlığı’na çağrı: 20 milyon yoksulumuz varken, kişi başına yıllık 2920 YTL’lik "Maddi imkânlardan yoksun bulunma sınırı" düşürülmelidir.

Milliyet olarak, okula gidemeyen ya da gönderilmeyen kız çocukları için başlattığımız eğitim seferberliğinin bir ayağı da, ilk ve orta öğretimin sorunlarını değişik boyutlarıyla masaya yatırmak; aksayan ya da günümüz koşullarında artık geçerliliği kalmamış bazı kriterleri yetkililerin dikkatine sunmak.

Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) 2005 - 2006 öğretim yılı devlet parasız yatılı ve burs sınavlarını 2. kez ele aldığım dünkü yazım üzerine, Milli Eğitim Bakanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri Kenan Şahin’den telefon geldi. Riyad’da 1200, Medine’de 800, Cidde’de 400 ve Trablus’ta 120 olmak üzere MEB’in Suudi Arabistan ve Libya’daki okullarında toplam 2520 Türk öğrenciye eğitim verildiğini belirten Şahin, bu okullara özel olarak çok önem verdiklerini vurguladı:
"O bölgede verilen eğitim sistemini ilke olarak kabul etmediğimiz için, o hükümetlerle karşılıklı eğitim alanında işbirliği anlaşmalarımız olmadığı için, oradaki Türk çocuklarının Türk okullarında eğitimine özel olarak önem veriyoruz. Batı’da olsun diğer ülkelerde olsun Türk çocukları, oralardaki eğitim olanaklarından tümüyle yararlanabiliyor, ama Suudi Arabistan ve Libya için bu geçerli değil..."

Bazı okullar artık lüks!

Şahin’e, söz konusu okullardan bir bölümünün ENKA gibi inşaat şirketleri tarafından 80’li yılların ortalarında, Türklerin o bölgede yoğun taahhüt işleri almaya başladıkları dönemde kurulduğunu anımsattım. Dönemin Başbakanı rahmetli Turgut Özal’ın icat ettiği "ortadirek" kavramını hatırlatarak, o dönemde Türkiye’de geniş halk kitlelerinin oluşturduğu hatırı sayılır bir orta sınıfın bulunduğunu, ancak 90’lı yıllarda ardarda gelen ekonomik krizlerle orta sınıfın maalesef büyük ölçüde eridiğini ifade ettim. 2001’deki ekonomik krizle orta sınıfa son büyük darbenin vurulduğunu ve Dünya Bankası’nın son raporuna göre bugün Türkiye’de nüfusun % 27’sinin, diğer bir deyişle 20 milyon kişinin yoksulluk sınırında ve yoksulluk sınırının altında yaşadığına işaret ettim.

Maliye’nin hesabı

Bu arada Maliye Bakanlığı’nın da "Maddi imkanlardan yoksun bulunma" maddesine esas olan miktarı 2005 Türkiye’si koşullarına göre aşağı çekmesi lazım. Başvuru formunda "Bir ailenin yıllık gelir toplamından fert başına düşen net miktar, 2005 Mali Yılı için 2920 YTL’yi geçmemesi gerekir" deniyor. MEB, Maliye’nin M cetveline, geçim endeksine göre belirlenen rakamı ölçü alıyormuş.

Yine de benim itirazım, MEB’in Riyad ya da Medine’deki okullarına değil, bu okullarda Türkiye’dekinden çok daha iyi koşullarda eğitim gören çocuklarımızın, bir de devlet parasız yatılı ve burs imkanlarından yararlandırılmasına... Şahin ise "Türkiye’nin koşulları değişti, ama oradaki koşullar değişmedi. O okulları ayakta tutmamız lazım, o öğrencilerin orada okumaları gerekiyor," diyor. Tamam, ama hiç değilse devletin kıt imkanları, başarılı yoksul öğrenciler için kullanılsın!

Fırsat eşitsizliği!

Şahin’e yurt dışındaki öğretmenlerimize ne kadar maaş ödendiğini sordum, "Bölge farkı gözetilmeksizin ayda 1350 dolar" dedi. Daha sonra görüştüğüm MEB Orta Öğretim Yurtlar ve Burslar Daire Başkanı Halis Koyuncuoğlu’na Türkiye’deki öğretmenlerin maaşını sordum: "Kıdemine göre 600 - 700, bilemediniz 800 YTL’dir" dedi.
1350 dolar maaş alıp 30 öğrencilik sınıflarda ders veren bir öğretmenle 600 YTL maaşla yakıtı olmayan soğuk bir okulda 60 kişilik sınıflarda ders vermeye çalışan öğretmenin performansının aynı olması mümkün mü? Koyuncuoğlu, bu soruma "fırsat eşitliği açısından bakarsanız haklısınız" dedi.

Başvuru formu hatalı

Şahin de Koyuncuoğlu da yabancı uyrukluların, devlet parası yatılı ve burslarından yararlanmalarının kesinlikle söz konusu olmadığına belirttiler. Şahin "Başvuru formlarında bir yanlışlık var" derken Koyuncuoğlu da, "Sınavları yapan Eğitim Teknoloji Genel Müdürlüğümüz EĞİTEK’in hatası olmuş" dedi.