YAŞ'ta şerh gerekçesi

Yüksek Askeri Şûra çalışmaları sonucunda yeni komutanlar ve terfiler belli oldu. 12 subay ve astsubay da ordudan ihraç edildi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, daha önceki YAŞ kararlarında olduğu gibi bu kez de ihraç kararlarına muhalefet şerhi koydular.
YAŞ toplantıları genel olarak nasıl bir havada geçti?
Hem sivil hem askeri kanattan gelen haberler, toplantıların herhangi bir gerginliğe, tartışmaya sahne olmadığı yönünde.

"Taşlar yerine oturdu"
Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, dünkü görüşmemizde, YAŞ toplantılarında ihraçlarla ilgili görüş sorup sormama konusunda Başbakan Erdoğan ile Genelkurmay Başkanı Org. Hilmi Özkök arasında basına yansıdığı gibi bir diyalog, bir konuşma geçmediğini belirtti. Toplantılarının verimli ve uyumlu bir şekilde tamamlandığını söyledi ve ekledi:
"YAŞ kararlarına konu olan dosyalar çok uzun süren, titiz çalışmaların sonucudur. Bu bakımdan bir tartışma, bir gerginlik beklemek yanlıştır. Gayet olumlu, olgun, uyumlu bir toplantı oldu."
Gönül, "Şura kararlarını nasıl değerlendirdiniz?" sorumuza ise şu karşılığı verdi:
"Dediğim gibi şura kararları çok titiz çalışmalara dayanır. Gerektiği gibi oldu. Gereken taşlar yerine oturdu. Şura kararlarıyla ilgili olarak söyleyeceğim budur."

Neden şerh konuluyor?
YAŞ'ta alınan ihraç kararlarına Başbakan ve Milli Savunma Bakanı'nın muhalefet şerhi koyması AKP iktidarı döneminde rutin bir işleme dönüştü. Her YAŞ toplantısında bu şerh düşülüyor. Milli Savunma Bakanı Gönül'e, muhalefet şerhi koymalarının gerekçesini sorduk. Şu yanıtı verdi:
"Şerh koymamızın gerekçesi, YAŞ kararlarında yargı yolunun kapalı olmasıdır. YAŞ içtüzüğünün 25. maddesi, 'Karara katılmayan, şerh düşer' diyor. Biz de yargı yolu kapalı olduğundan muhalefet şerhi düşüyoruz. Çünkü, bazı dosyalar YAŞ'a geliyor, bazı dosyalar gelmiyor. Yani YAŞ'a gelmeden de ihraç kararı alınıyor. Bu durumdakiler için yargı yolu açık oluyor, YAŞ kararıyla ihraçlar da kapalı oluyor. Bu da bir eşitsizlik yaratıyor. Örneğin ben tek imzayla ihraç ediyorum. Onlarcasına böyle imza attım. Bu durumdakiler için yargı yolu açık. Ama YAŞ'a getirilenler için kapalı. Bu eşitsizlik yaratıyor. Yoksa dosyaların içeriğiyle ilgili bir muhalefet şerhi değil. Belki YAŞ'a gelen ve ihraç kararı alınan dosyalar YAŞ'a gelmeden bana gelse ben de ihraç kararı alacağım. Dolayısıyla söylemek istediğim şu: Bu konuda eşitlik sağlanmalı; ya dosyaların tamamı YAŞ'a gelmeli ya da hiçbiri gelmemeli, YAŞ dışında karara bağlanmalı. Eşitlik sağlanması böyle mümkün olur. Ayrıca şunu da söyleyeyim ben, YAŞ kararlarında yargı yolunun kapalı olmasını doğru buluyorum. Muhalefet şerhi koymanın anlamı YAŞ kararlarında yargı yolu açık olsun anlamında değildir."

Danıştay generalleri
Gönül, bu düşüncesiyle muhalefet şerhi koyması arasında çelişki bulunmadığını da şöyle açıkladı:
"YAŞ kararlarında yargı yolu kapalı olmalı. Bunun bir mantığı var. Bu yol açık olursa, askerlik mesleğinin kendine özgü yapısı bozulabilir. Geçmişte bazı örnekler yaşandı. Bunlara Danıştay generalleri, denilirdi. Terfi etmeyen birisi yargıya başvurarak sonradan terfi alıp general olunca, Danıştay generalleri olarak anılırdı ki, bu da bazı hiyerarşik sorunlar yaratırdı. Keza, düşünün bir korgenerali orgeneral yapıyorsunuz, bir diğerini yapmıyorsunuz. Yargıya gidildiğinde daha düşük rütbeli bir askeri hakim, korgeneralin, orgeneralin sicilini takdir eder duruma geliyor. Bu da başka bir sorun yaratıyor. Bu nedenle YAŞ kararlarının yargıya kapalı olması gerekli. Ama ihraç kararlarında durum farklı. Belirttiğim gibi ihraç dosyalarının hepsi YAŞ'a gelmediği için yargı bakımından ikilik doğuyor."

Yasayla olur
Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, YAŞ kararlarında yargı yolunun kapalı olmasının Anayasa hükmü olduğunu da anımsattı. Ancak, YAŞ dışında alınan ihraç kararlarında yargı yolunun açık olması, YAŞ ihraçlarında kapalı olmasından kaynaklanan eşitsizliğin yasa düzenlemesiyle çözüme kavuşturulabileceğini kaydetti.