Beyaz Show'da inanılmaz bir görüntü izledim:
Bir süpermarket açılışı...
Biri kurban kesiyor. Davetliler de dua ediyorlar. Sonra kamera dönüp saf tutanları görüntülüyor. Dua edenler arasında Donald Duck da var. Hemen arkasında Miki Fare de ellerini açmış dua ediyor.
Beyazıt Öztürk görüntüyü izledikten sonra tepkisini şöyle gösterdi:
"Olur mu abi? Donald Duck dua eder mi? Delirtmeyin adamı..."
* * *
"Din hayatın her alanına sızmaya başladı" diye endişelenen çok...
Haklılar da... "Ramazan'da televole seyrettim, orucum bozulur mu"dan, "Resmi kokteyller için başı açık, laik ikinci bir eş alabilir miyim"e kadar her konu din adamlarına soruluyor artık...
Beyaz Hoca hepsine cevap yetiştirmeye çalışıyor.
Gerçekten bu yolla din, gündelik hayatı kuşatıyor mu?
Yoksa tersine, Diyanet İşleri Başkanı Ali Bardakoğlu'nun uyardığı gibi "Din, popüler kültürün tehdidi altına mı giriyor?"
* * *
Bence ikisi de doğru...
Din, hayatın içinde olduğu için popüler kültürün dışında kalamıyor, ondan etkileniyor; ama onu etkiliyor da...
Ramazan, kola reklamlarına bile giriyor, ama kola da müminleri tüketiciye dönüştürüyor.
Mankenler tesettür defilesi için kapanıyor, ama aynı zamanda örtülü kadınlara teşhir kültürünü gösteriyor.
* * *
"Milliyet Popüler Kültür" gazetesinde birlikte çalıştığımız dostum Doç. Tayfun Atay, bir dönem Londra'da Şeyh Nazım'ın Nakşibendi çevresi üzerine antropolojik bir çalışma yapmıştı.
O çalışmada tarikatın, Batı toplumlarında nasıl değiştiğini, nasıl "taassup ve tevazu"dan uzaklaştığını da ortaya koymuştu.
Tarikat Londra'ya göçünce geleneksel sessiz zikir törenlerinin yerini gösterişli, hareketli, sesli zikirler almış, görsellik öne çıkmıştı.
O kadar ki İsveçli bir kadın, Şeyh'in eflatun cübbesine vurulup tarikata katılmıştı.
Laik kesim Şeyh Nazım çevresini şeriatçılıkla suçlarken, diğer İslami guruplar dinden saptığını söylüyordu. (Bkz: Tayfun Atay, "Yaşasın Meşhuriyet Çağı", Epsilon, 2004).
* * *
Şeyh'in cübbesi, tesettür defilesi, ramazan colası, Miki'nin duası dine mi yarar, magazin kültürüne mi?
Din-modernite buluşmasından kim kazançlı çıkar, kim kaybeder?
Bence tek bir mağduru ya da galibi yok bu buluşmanın...
İkisi de birbirine dokundukça birbirini değiştiriyor.