Türban için "Anayasa’yı değiştirmek" mümkün mü?

ANAP Genel Başkanı Erkan Mumcu’nun, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’a yaptığı "Türban için Anayasa’yı değiştirme teklifi", hükümet tarafından "sempati" ile karşılanmadı.
Hükümet Sözcüsü ve Adalet Bakanı Cemil Çiçek, gazetecilerin sorularını "bu konunun muhatabı hükümet değil" diye yanıtladı. Başbakan da, gazetecilerin aynı yöndeki sorusuna daha "tatmin edici" bir yanıt verdi: Size iyi akşamlar!
Oysa 25 Kasım 2002 tarihinde Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin de, aynı Erkan Mumcu gibi düşünüyordu.
Şahin, Anayasa’nın 42. maddesinin değiştirilmesi yoluyla, üniversitelerdeki türban sorununun çözülebileceğini söylemişti.

Yeniden tartışılan karar
Anayasa’nın 42. maddesi "eğitim ve öğrenim hakkı ve ödevi"ni düzenliyor ve "kimsenin eğitim ve öğretim hakkından yoksun bırakılamayacağını" emrediyor.
Şahin’in düşüncesi bu maddenin yeniden yazılarak, öğrencilerin kılık kıyafetlerinin de bu hakkın kullanılmasını engelleyemeyecek bir şekle dönüştürülmesiydi.
Konu o günlerde kamuoyunda çok tartışıldı ancak hükümet bu görüşünde ısrar etmedi.
Şimdi Mumcu’nun önerisiyle konu yeniden tartışılıyor.
Üniversiteler’deki "türban yasağını" kaldırmak için değişik dönemlerde başka girişimler de oldu.
YÖK Kanunu’nda bu yönde yapılmak istenen değişiklik girişimleri Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmişti.
Anayasa Mahkemesi’nin bu yöndeki kararları, bugün üniversitelerde uygulanan türban yasağının hukuki zeminini oluşturuyor.
Şimdi soru şu: Anayasa’da yapılacak bir değişiklikle, Anayasa Mahkemesi’nin kararları geçersiz kılınabilir mi? Anayasa değişince, YÖK Kanunu’nda buna uygun bir düzenleme yapılarak türban yasağı kaldırılabilir mi?

Laikliğe vurgu
Hafızası zayıf bir toplum olduğumuz için bazı şeyleri tekrar tekrar hatırlatmak gerekebiliyor.
Anayasa Mahkemesi’nin bu kararı da öyle.. Sadece ben bile, gerek Radikal’de ve gerekse Milliyet’te bu kararı hatırlatan en az 10 yazı yazdım, gerisini siz düşünün..
Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararının dayandığı Anayasa’nın 2. maddesi, Türkiye Cumhuriyeti’nin "laik" niteliğine vurgu yapıyor.
Anayasa Mahkemesi, söz konusu yasa değişikliklerini bu laiklik vurgusuna dayanarak iptal etmişti.
Şimdi bir de Anayasa’nın 4. maddesini hatırlayalım: "Anayasa’nın 1. maddesindeki devletin şeklinin Cumhuriyet olduğu hakkındaki hüküm ile 2. maddesindeki Cumhuriyet’in nitelikleri ve 3. maddesi hükümleri değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez."

Mumcu açıkça söylemeli
Tam da bu noktada ANAP Genel Başkanı Erkan Mumcu’nun Anayasa değişikliği teklifinin hangi madde ile ilgili olduğunu öğrenmemiz gerekiyor.
Mumcu, hangi maddeden söz ettiğini açıkça söylemedi ama herhalde "değiştirilmesi teklif edilemeyecek" maddenin değiştirilmesinden söz etmiyor olmalı..
Sözlerinden, değişikliğin YÖK ile ilgili olduğu anlaşılıyor ki bu, Anayasa Mahkemesi’nin "laiklik"le ilgili eski kararları ortada olduğu sürece pek sonuç vermeyecek bir girişim gibi duruyor.

mehmet.yilmaz@milliyet.com.tr