70 YILLIK ÇANKAYA KRİZLERİ SONA ERECEK

Atatürk'ün vefatından sonra Türkiye'de yapılan bütün cumhurbaşkanlığı seçimleri krizlere neden olmuştur. Yarın yapılacak referandumdan 'evet' çıkması durumunda, 70 yıldır yaşanan, hatta darbelere neden olan Çankaya kirzleri sona erecek.


Türkiye'ye yarın 6. kez referandum için sandık başına gidecek. Seçmenler, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini de öngören anayasa değişikliği paketi için oy kullanacak. Türkiye'de cumhurbaşkanlığı seçimleri Atatürk dönemi hariç, her zaman krizlere neden olmuştur. Yarın pılacak referandumdan 'evet' çıkması durumunda, ülkemizde 70 yıldır yaşanan ve askeri darbelere sebep olan Çankaya krizleri artık tarihe kavuşacak. 21 Ekim'de yapılacak halk oylamasında 42 milyon 629 bin 733 seçmen, 134 bin 700 sandıkta oy kullanacak.
KİMLİKLE OY KULLANILABİLECEK

Vatandaşlar, seçmen bilgi kağıtları ve geçerli kimlik belgeleriyle oyunu verecek. Seçmen bilgi kağıdı gelmeyen vatandaşlar da oy kullanabilecek. Seçmen bilgi kağıdı bulunmayıp kütüğe kayıtlı olanlar, ibraz edecekleri kimlik belgeleriyle (nüfus kağıdı, resmi daireler veya iktisadi devlet teşekküllerince verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, ehliyet, evlenme cüzdanı) oy verebilecekler. Bu belgelerden birini ibraz edemeyen seçmen oyunu kullanamayacak. Seçmenler, Yüksek Seçim Kurulunun “www.ysk.gov.tr” internet sitesinden de hangi sandıkta oy kullanacaklarını öğrenebilecek. Her seçmen, hangi sandık seçmen listesine yazılmış ise ancak o sandıkta oy kullanacak. Seçmen kütüğünde ve sandık listesinde kaydı ve oy kullanma yeterliği bulunduğu halde halk oylamasına, hukuki veya fiili mazereti olmaksızın katılmayanlar, ilçe seçim kurulu başkanı tarafından para cezasıyla cezalandırılacak.

Katılımda çoğunluk zorunluluğu yok

Yüksek Seçim Kurulu, İl Seçim Kurullarından gelen sonuçları birleştirerek ilan edecek. 22 Temmuzda seçim sonuçlarını yeni kurulan bilgisayar sistemi sayesinde kısa sürede kamuoyuna açıklayan YSK, aynı sistemi halk oylamasında da kullanacak. Halkoylamasında, oy pusulasında yapılacak incelemenin daha kısa sürmesi, sandık sayısının 158 bin 700'den 134 bine düşmesi gibi nedenlerle sonuçların genel seçimlerdeki sonuçlara göre daha kısa zamanda alınması bekleniyor. Kanuna göre halkoylamasına katılım oranıyla ilgili herhangi bir düzenleme bulunmuyor. Oylama sonucu geçerli oyların yarısından çoğu “Evet” ise Anayasa değişikliği Türk milleti tarafından kabul edilmiş sayılacak.

Beyaz renk 'EVET' Kahverengi 'HAYIR'

Halkoylamasında, beyaz renk üzerine “Evet”, kahverengi üzerinde “Hayır” ibareleri bulunan iki renkten oluşan birleşik oy pusulası kullanılacak. Halkoylamasına katılanlar, üzerinde özel işaret bulunan mühürü birleşik oy pusulasında tercih ettiği kısmın üzerine basarak oyunu verecek. Halkoylaması sonrası sandık, ilçe ve il seçim kurullarınca düzenlenecek tutanaklarda; sandık listesinde kayıtlı sayısı, katılanların sayısı, geçerli olan oyların sayısı, geçerli olmayan oyların sayısı, Anayasa değişikliğine “Evet” oyu, “Hayır” oyu verenlerin sayısı ayrı ayrı gösterilecek. Mükerrer oy kullanımını önlemek için oyunu kullanan seçmenin parmağı çıkmayan boya ile boyanacak. Sandık kurulu başkanı oyunu kullananların seçmen bilgi kağıtlarının arkasını imzalayıp mühürleyecek.

Neyi oylayacağız

Referandum paketinde şunlar yer alıyor:

Genel seçimler 4 yılda bir yapılacak.


TBMM tüm kararlarında, üye tamsayısının en az üçte biri (184) ile toplanacak. Başkaca bir hüküm yoksa, toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla karar verecek. Ancak karar yeter sayısı, hiçbir zaman 138'den az olamayacak.


Cumhurbaşkanı; 40 yaşını doldurmuş, yüksek öğrenim görmüş, TBMM üyeleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları arasından, halk tarafından seçilecek.


Cumhurbaşkanının görev süresi, 5 yıla indirilecek; bir kimse, en fazla iki defa (5+5) cumhurbaşkanı seçilebilecek.


Cumhurbaşkanlığı'na, TBMM üyeleri içinden veya Meclis dışından aday gösterilebilmesi, 20 milletvekilinin yazılı teklifiyle mümkün olacak. Ayrıca, en son yapılan milletvekili genel seçiminde aldıkları geçerli oyların toplamı yüzde 10'u aşan partiler de ortak cumhurbaşkanı adayı gösterebilecek.
İllere göre oy verme saatleri

Oy verme işlemi, Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır ve Kilis illerinde 07.00-16.00, diğer illerde 08.00-17.00 saatleri arasında olacak. Yüksek Seçim Kurulunca belirlenen oy vermenin bitiş saati geldiği halde sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen seçmenler varsa, sandık kurulu başkanı bunları saydıktan sonra sıra ile oylarını kullanmalarına izin verecek. Ceza infaz kurumları ve tutukevinde oy verme saat 08.00'de başlayacak ve Yüksek Seçim Kurulunca başka bir süre belirlenmemiş ise saat 17.00'de sona erecek. Pazar günü ceza infaz kurumları ve tutukevlerine de sandık konulacak. Sandığın konulacağı yer, cezaevi idaresinin de görüşü alınarak, ilgili ilçe seçim kurulu başkanının nezaretinde belirlenecek. Ceza infaz kurumlarına, tek bir tutuklu bulunsa dahi sandık konulacak.

NEREDE OY KULLANACAKSINIZ TIKLAYIN ÖĞRENİN