1
Mayıs
2025
Perşembe
ANASAYFA

Macaristan ve Tayland'tan çıkacak dersler.. /Prof. Dr. Esfender KORKMAZ

Tayland ‘da Başbakan Taksin Şinavatra , bir süredir yolsuzluk suçlamalarından dolayı protesto ediliyordu. Askeri darbeyle devrildi.
Macaristanda ise ,sosyalist Başbakanın ‘’ seçimleri kazanabilmek için ülke ekonomisi hakkında yalan söyledik..’’ demesi muhaliflerin sokaklara dökülmesine neden oldu.
Her iki ülkede , gelişmekte olan ülkedir.. Gelişmekte olan ülkeler de ekonomik ve sosyal dengeler henüz kurulmadığı için toplum hareketlidir.. Ekonomi kırılgandır.. Ekonomik krizler ve sosyal hareketler için farklı da olsa, bir zemin vardır.
Bu aynen yere benzin dökülmesine benzer.. Eğer yere benzin dökülmüşse, eninde sonunda herhengi bir kıvılcım patlama yaratır.. Ancak yerde benzin yoksa, ne yaparsanız yapın , patlama olmaz.
Küreselleşme süreci ve bu süreçle gelen aşırı sermaye hareketleri , gelişmekte olan ülkelerde suni bir iyileşme yaratarak , bu benzinli zemini hazırladı..
Örneğin , Macaristanda fert başına gelir bizden yüksektir.. Enflasyon düşüktür.. Yabancı yatırım sermayesi geliyor.. Nüfusuna göre Turizm geliri yüksektir.. Nüfusu da 12 milyon dolayındadır.. Dışarıdan bakınca herşey iyi.. Ne var ki senelerdir cari dış açık veriyor.. 200 yılında cari açığın Gayri Safi milli hasılaya oranının yüzde 8 dolayında olması bekleniyor.. Ayrıca kamu açığının GSMH’ya oranı da yüzde on dolayındadır.. Neticede iç açık ve dış açık , sosyal dengeleri , gelir dağılmının bozmuştur..
Cari açık nasıl finanse edilirse edilsin , sonuçta ithal malı kullananları avantajlı kılıyor..Kullanmayanlar veya kullanamayanlar aleyhine dengeyi bozuyor.. Çünkü açığın finansman maliyetini enine sonunda tüm toplum çekiyor.

                                                                      Tayland                     Macaristan
Büyüme Oranı                                                  6.10                             3.05
Fert Başına – GSMH (Dolar)                             2.521                         10.128
Enflasyon                                                        2.00                              3.00
6 yılda Enflasyon ne oldu?                             10.12                            38.80
Cari Açık / GSMH                                             (Yok)                            - 8.0

Kaynak: Ekonstats.com

Taylandın nüfusu 60 milyondur.. Fert başına gelir düzeyi bizden düşüktür.. Enflasyon düşüktür.. Cari açığı yoktur..
1997 yılında , güney doğu asya krizi bu ülkede başladı.. Sıcak paranın ani olarak çıkması , O dönemde Tayland merkez bankasındaki 30 milyar dolar stoku eritti. Kriz Güney doğu asyaya yayıldı.. Arkasından Güney Kore ve Rusyaya sıçradı.
Yani bu ülke sıcak para darbesini daha önce yedi.
Tayland halkına Tai’ deniliyor.. Bu ülkede halk yolsuzluklara karşı çok hassastır.. Bu nedenle zaman zaman ortaya çıkan hareketler, çoğunlukla yolsuzluğave haksızlığa karşı tepki olarak çıkıyor. 1932 yılından bu güne bu ülkede 32 askeri darbe olmuş..
Bu defaki hareketin nedeni olarak , taylandın aynı zamanda en zenginlerinden biri olan başbakanın yolsuzluklara ve skandallara karışması gösteriliyor.
Dikkat edersek , biri sosyalist biri liberal olan iki başbakana karşı yapılan hareketlerin temeli , ekonomik ve toplumsal sorunlara dayanıyor.. Bu nedenle diğer gelişmekte olan ülkelerin bu iki ülkeden ders alması gerekir.. Cari açığın getirdiği gelri dağılımı sorunu , işsizlik ve kamu imkanlarını kendi siyasi amaçları için kullanmanın eninde sonunda bir siyasi maliyeti oluyor.. Bir farkla.. Bazı ülkelerde toplum daha hassas.. Bazı ülkelerde halk kaderci.. İş işten geçtikten sonra tepki gösteriyor..
esfenderkorkmaz.com - Gözcü
Yayın Tarihi : 22 Eylül 2006 Cuma 13:55:21


Bu haber hakkında yorum yazmak ister misiniz?