VAH TÜRKİYEM VAH

Milli gelirin % 3'ünü halktan topladı 
'Bankerler Krizi'ne neden olan kişi olarak tarihe geçen Kastelli dün sona erdirdiği yaşamına 3 iflas sığdırdı. Milli gelirin 65 milyar dolar olduğu 1982'de halktan 2.2 milyar $ toplayan Kastelli, sermaye piyasasının kurulmasının en önemli nedeni.....

Türkiye'de sermaye piyasasının oluşmasında en önemli isimlerden biri kuşkusuz dün intihar ederek hayatına son veren Abidin Cevher Özden'di. Nam-ı diğer Banker Kastelli, 1961-1982 arasındaki Türk finans sistemine damga vuran isimdi. Öyle ki 1982'de batmadan önce o ve diğer bankerlerin Türk halkından topladığı para 3.2 milyar dolardı. Bunun yüzde 70-75'inin Banker Kastelli'ye ait olduğu düşünülürse 2.2 milyar dolar toplamıştı işadamı, banka ve sade vatandaştan. 1982'de milli gelir 65 milyar dolar olduğundan hareketle Kastelli'nin milli gelirin yüzde 3.3'ü kadar bir parayı halktan topladığı söylenebilir. Bugün 659 milyar dolarlık Türkiye ekonomisinde bu para yaklaşık 22 milyar dolara denk geliyor. İş dünyasına banker olarak 1961'de girdi. İlk işi tasarruf bonolarıydı. O dönemde memurlara maaşlarının bir kısmı bono olarak veriliyordu. Ancak vatandaşlara bono değil para lazımdı. Bonoların hamiline yazılı olması Kastelli'ye yaradı. Memurdan bonoları değerinin altına paraya çeviriyordu. Ancak devlet bu parayı vermeyince Kastelli de battı. Tekrar ayağa kalkışı ise 1980 öncesine denk geliyor. O dönemde bankalar yüzde 2-3 sabit faizlerle para topluyordu. Ancak kaynak yetmeyince mevduat sertifikaları çıkardılar. Fakat alıcı yoktu. Kastelli'ye ikinci fırsat böylece doğmuş oldu. 100 liralık sertifikayı 75'e alan Kastelli halka "100 lira getirin ben size yüzde 5-6 vereceğim" diyordu.

PONZİ'Yİ UYGULADI
Böylece Ponzi finansman modeli denilen sistem işletiliyordu. Ponzi'de sisteme her gelen yeni kişi bir öncekini finanse ediyordu. Zincir böylece uzayıp gidiyordu. Kastelli'de bu zincirin halkaları 250 bin kişiye ulaşmıştı. Sertifikaların satışı durdurulunca Kastelli ikinci kez iflas etti. Binlerce insan Kastelli'nin büroları önünde kuyruklar oluşturdu. O ünlü Bankerler Krizi'ne neden olan adam olarak Türk iktisat tarihine geçen Kastelli, aynı zamanda Türkiye'de finansal sistemin yeniden düzenlenmesine yol açtı. "Bankerler krizi" ile birlikte Türkiye'de Sermaye Piyasası Kanunu çıkartıldı ve Sermaye Piyasası Kurulu kuruldu ve İstanbul Borsası açıldı. 1982'deki batış sonrası tasfiye kurulu oluşturuldu ve 150 bin kişi tasfiyeye başvurdu. Tasfiye masası alacaklılara parasını tamamen ödedi. İnşaat işleri ise iyi gitmedi. 2007'de borçları nedeniyle bunalımdaydı. Oğlunun mezarı başında intihar girişiminde bulundu, olmadı. Bunalımı, son olarak dün İstanbul Kadıköy'deki kendisine ait işhanında son buldu

Eşine ait eve hileli satış
Kastelli'yle ilgili son haber Mayıs 2008'de yayımlandı. Maçka'da eşi Mukadder Özden adına kayıtlı 3 milyon dolarlık bir daireyi hile ile almaya çalıştığı iddiasıyla üvey oğlu Cemil Bahadır dava açtı.

Son zamanlarda durumu iyi değildi

KASTELLİ'NİN tasfiyesini yürüten masanın müdürü Sezai Onaral, Kastelli'nin birkaç ay önce telefon ettiğini söyledi. Kendisine, hacizli malı nasıl paraya çevirebileceğini sorduğunu ancak bunun mümkün olmadığını söylediğini belirten Onaral Bana 'Bir daha batmayacağım' dedi. Tasfiyede çok boğuştuk, ama iyi bir adamdı" dedi.

1961'de bonoyla başladı
1961'de tasarruf bonolarıyla başladığı iş hayatında mevduat sertifikalarının verildiği 1980 öncesi dönem onun Türkiye'nin en bilinen kişisi yaptı. Kastelli hep masasıyla hatırlandı.

'Ayağı kaydı' bomba patladı
Ancak 1982'de sertifika satışı durdurulunca Kastelli iflas etti. 22 Haziran 1982'de Kastelli'nin yurtdışına kaçtığı haberi bomba etkisi yaptı. Kastelli yıllar sonra o günleri 'Ayağım kaydı' diye anlattı.

Tasfiyede kimsenin parası kalmadı
Haziran 1982'de tasfiye başladığında 150 bin kişi tasfiyeye başvurmuştu. Tasfiye masasının başındaki Sezai Onaral, 4-5 yıl içinde tasfiyenin sona erdirildiğini söyledi. Onaral, Kastelli'nin "Kimsenin bende parası kalmadı" sözlerini de doğruladı.

İnşaat işi dikiş tutmadı

Tasfiyenin ardından 1985'te tekrar inşaatçı olarak ortaya çıktı Kastelli. Bayramoğlu, Tercüman Sitesi'ni yaptı, ancak bir kez daha battı. 1994'te emlak borsası işine girdi, ancak tutmadı. Son olarak eşine ait Maslak'taki evi satmak istedi ancak üvey oğlu hileli satış diyerek dava açtı.