MÜCADELE İSLAMLAŞTI, KADIN DİRENİŞÇİ AZALDI

Elinde tuttuğu kalaşnikofun yerini, konuşurken sık sık salladığı yumrukları almış. Artık kefiye takmıyor, ama yakasında mutlaka Filistin bayrağının renklerini taşıyan bir iğne taşıyor.

Filistin Halk Kurtuluş Cephesi’nin (FHKC) bir üyesi olarak 1969 ve 1970 yıllarında iki yolcu uçağını kaçıran ve dünyanın ilk kadın hava korsanı olan Filistinli Leyla Halid, bugün de Filistinlilerin tek temsilcisinin Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) olduğunu söylüyor. Halid, “Hamas’ın ‘Filistinlileri biz temsil ediyoruz’ demeye hakkı yok, Hamas Filistin direnişini oluşturan unsurlardan sadece biridir” diyor.
Bugün Ürdün’de yaşayan 65 yaşındaki Leyla Halid, Filistin’le ilgili bir konferansa katılmak üzere geldiği İstanbul’da Milliyet’e konuştu:

Bugün Hamas ve El Fetih arasında büyük bir mücadele var. Sizce hangisi Filistin halkını temsil ediyor?

Benim de parçası olduğum FKÖ mücadelesi, Filistin direnişinin asıl ruhunu yansıtır ve Filistinlilerin asıl temsilcisidir. Hamas, FKÖ’den sonra ortaya çıktı, seçimlerde başarı kazandı ve onlar da bu mücadelenin parçası oldu. Her ne kadar Hamas şimdi FKÖ’yü tanımasa da Filistinlilerin iki ayrı temsilcisi olamaz. Tüm dünya ve Filistinliler temsilcileri olarak FKÖ’yü tanırlar. Hamas’ın “Filistinlileri sadece biz temsil ediyoruz” deme hakkı yoktur, Hamas Filistin direnişini oluşturan unsurlardan sadece biridir. Filistinlilerin tek temsilcisi FKÖ’dür. FKÖ çatısı altında bir birleşme olması şart.

“Arap liderler konuşmasın”

Arap ülkelerinin çoğunun İsrail’in en son düzenlediği Gazze saldırısı gibi olaylarda ciddi ve bütünlüklü bir tavır ortaya koymadıklarını ve sessiz kaldığını görüyoruz.
Açıkçası biz Arap liderlerin sessiz kalmasını ümit ediyoruz! Çünkü konuştukları zaman ne Filistinlilerin, ne de kendi halklarının lehine bir şey söylüyorlar. Özellikle de şimdi Filistin sorununu eritmek gibi bir planları olduğunu düşünüyoruz.

Bugün hâlâ Filistin mücadelesi içinde yer alıyorsunuz. Peki bugün Filistin sorunu nasıl çözülür?

Ben şu anda Ürdün’de Filistinli Mültecilerin Dönme Hakkı Komitesi’ne başkanlık ediyorum. Çünkü Filistin sorununun çözümündeki temel iki şey; Filistin topraklarının bağımsızlığı ve Filistinli mültecilere geri dönme hakkı verilmesi. İsrailliler bu iki konuda taviz vermeyi reddettikleri için bugüne dek ortaya çıkan yol haritası, Arap Barış Girişimi, Annapolis süreci ve bunun gibi girişimlerin hiçbiri işe yaramadı.

1960’larda, 70’lerde Filistin direnişinde bugünkünden çok daha fazla sayıda kadın yer alıyordu. Sebebi nedir?

Evet, o dönem direnişte çok daha fazla kadın vardı. Şimdi koşullar değişti, genel durumda bir geriye gidiş söz konusu olduğu için kadınlar da geri adım attılar. Bunun Filistin mücadelesinin daha İslamcı bir çizgiye gelmesiyle de ilgisi olduğunu düşünüyorum. İslamcı ideoloji kadınları ikinci sınıf insanlar olarak görüyor. Bu bakış açısında, kadınlar sadece evde oturup çocuğuna bakacak ve kocasını bekleyecek bir varlık olarak görülüyor. Kadınların toplumdan soyutlanması ise kültürümüzü olumsuz yönde etkiliyor.

'Anne sen hırsız mısın?'

Çocuklarınız annelerinin uçak kaçırdığını nasıl öğrendiler?

İki oğlum da Şam’da doğdu. Büyük oğlum Bedir, benim uçak kaçırmış olduğumu ilk kez öğrendiğinde anaokulundaydı. Anaokulunda öğretmenler konuşurken bir şeyler duymuş. Eve geldiğinde “Anne sen hırsız mısın?” diye sordu. “Nereden çıktı bu oğlum, hiç anne hırsız olur mu?” dedim, “Sen bir uçak çalmışsın” dedi. O zaman daha çok küçüktü, “Hayır, ben uçak çalmadım, hırsız değilim, ne olduğunu sana büyüyünce anlatırım” dedim. Büyüdükten sonra her ikisini de kendimle birlikte hep panellere, toplantılara götürürdüm, yani onlar da bu bilinçle büyüdüler.
 

O zaman için uçak kaçırmak bir taktikti

Siz Filistin davasının önemli simge isimlerinden birisiniz, uçak kaçırma eylemiyle tüm dünya Filistin davasını duydu. Bu tür bir eylem biçimi bugün için bir çözüm olabilir miydi?

Bence her dönemin kendine özgü şartları ve eylem biçimleri var. O dönem Filistin mücadelesinin merkezi Filistin topraklarının dışındaydı. Bizim için o zaman uçak kaçırmak bir taktikti. Ancak birinci intifadadan sonra mücadelenin merkezi Filistin toprakları oldu. Şimdi başka taktikler var. Ben insanlarımıza “Şu taktik iyidir” diyecek bir pozisyonda değilim. Bugün direnişin en önemli faktörü Filistin topraklarını terk etmemek, orada yaşamaktır.

Genç bir kızken militan olup uçak kaçırdınız. Sizi buna ne itti?

Filistin direnişine katılmak benim rüyamdı. Dolayısıyla da bu göreve aday gösterilmek benim için bir ayrıcalık oldu. Ayrıca harekette başka cesur kadınlar da vardı. Yedi çocuklu bir ailenin evini İsrailli askerler basmıştı, kadın, askerlerden birini bıçakladı ve hemen o dakika öldürüldü. Ben de bu tür kadınlardan feyz almıştım.