Erbil'den DTP'ye oy çıkar mı?

Resmi adıyla Irak Bölgesel Kürt Yönetimi’nin merkezi Erbil 1 milyon 200 bin nüfuslu bir şehir.

Hızla toparlanıyor. Erbil’de şu anda sadece iki tane beş yıldızlı otel var ancak 16 yeni beş yıldızlı otelin inşa halinde.

Dört üniversiteden biri Türk

Barzani ile Talabani arasındaki gerilim ’káğıt üstünde’ çözülmüş görünüyor. Kamu binalarında, otellerde, restaurantlarda iki Kürt liderin ’birlikte çekilmiş’ resimleri asılı. Ama biraz dikkatli bakınca, bunların fotomontajla biraraya getirildiği görülüyor. Erbil’de yüksek öğrenim esas olarak Selahattin Üniversitesi’nde veriliyor. Burada İran’dan ve Türkiye’nin güneydoğusundan gelen pek çok öğrenci de okuyor. Bunun yanı sıra biri Fransız - Lübnan ortaklığıyla kurulmuş diğeri Amerikan Üniversitesi olmak üzere iki yabancı üniversite var. Bunlara şimdi Türkiye’den Gülen Cemaati’nin açtığı Işık Üniversitesi de ekleniyor. Okul, otel, toplu konut gibi inşaatların pek çoğunu Türk firmaları yapıyor. Pek çoğu bu inşaat firmalarında olmak üzere Erbil’de 50 bin civarında Türk vatandaşının çalışıyor. İşverenler, yabancı işçileri yerlilere tercih ediyor; bunun sebebi yabancıların daha verimli çalışması olarak gösteriliyor. Erbil’de, pekçok Uzakdoğulu kadının evlerde hizmetli olarak çalıştığını öğrenmek şaşırtıcıydı. Bu kadınların, Etyopya,Malezya ve Bangladeş gibi ülkelerden geldikleri anlatılıyor. Bu kadınlara işe başlar başlamaz 2 yıl için önce 2 bin dolar ödeme yapılıyor. Her ay için de ayrıca 150 - 200 dolar alıyorlar.

’Türk malı’ kalite simgesi

Irak’ın geneline kıyasla Erbil’de bir güvenlik sorunu yok. Erbil’deki Arap ve Türkmen nüfustan insanlar da bunu teyid ediyor. Gecenin geç saatlerine kadar Erbil’de sokakta dolaşabiliyorsunuz. Kürt yönetimi, ülkenin öteki bölgelerinden Erbil’e girişleri çok sıkı kontrol ediyor. Güvenlik sorunu yok ama geceleri sokaklarda bir canlılık da yok. Bunun sebebi şehirde henüz eğlence mekánlarının bulunmayışı. Irak’ın kuzeyinde hemen hemen her türlü tüketim malzemesi başta Türkiye olmak üzere ’dışarıdan’ geliyor. Bu sebeple başta elektronik eşya olmak üzere hemen hemen bütün ürünler Türkiye’den daha ucuz.Ayrıca bölgeye İran’dan ve tabii Çin’den mallar giriyor.’ Türk malı’ burada ’kalite’yi temsil ediyor. Erbil’de, Süleymaniye’de dolaşıp buradaki Kürtlerle temas eden her Türk biraz şaşırır. Şaşırır, çünkü, "Bunca yıllık PKK ve terörle mücadeleden sonra buradaki Kürtlerin Türkiye’ye bir ölçüde mesafeli bakması normaldir" diye düşünür. İşte bu ’mesafe’yi görmeyince şaşırıyorsunuz. Türkiye denilince Erbil’de Süleymaniye’de yüzler asılmıyor, kaşlar çatılmıyor. Türkiye deyince insanlar tepki vermek bir yana, gayet sıcak bir hoşgeldin ile başlıyorlar sohbete. Üzerinde biraz düşününce bunun sebebini tahmin etmek zor değil. Güneydoğu’da 25 yıldır süren silahlı mücadele buradaki insanlara fazla dokunmadı. Buralarda Türkiye, ’büyük devlet’; İstanbul,’ gençlerin dünya gözüyle görmek istedikleri bir ’hayál şehir’.

Türk dizileri, FB - GS rekabeti

Televizyonlarda Türk dizileri, Amerikan dizileri gibi izleniyor. Dükkánların camlarında bu dizilerin kahramanlarına rastlıyorsunuz. Örneğin ’Gümüş’ dizisindeki Kıvanç Tatlıtuğ. Fenerbahçe ve Galatasaray taraftarları tatlı bir rekabet halinde. İbrahim Tatlıses’i tanımayan dinlemeyen Irak Kürtü pek az. Ben ’Erbil’den DTP’ye oy çıkmaz’ diyeyim siz buradaki durumu anlayın! Anlıyorsunuz ki, bu bölgede Türkiye’yi ’büyük’ yapan ’sert güç’ değil ’yumuşak güç’unsurları. Türkiye’nin asıl Kuzey Irak harekáatı bu unsurlarla yapılmalı. Bu açıkca görülüyor.

Kafalardaki soru: ABD sonrası Irak

ERBİL, 1 milyon 200 bin nüfusuyla Kürt bölgesinin ’merkezi’ konumunda ama Süleymaniye’ye gece vakti bile girseniz iki şehir arasındaki farkı hemen anlayabiliyorsunuz. Süleymaniye, yolları, binaları, gece ışıklandırmasıyla Erbil’e göre daha ’şehir’ görüntüsünde. Talabani bölgesi, İran-Irak savaşından etkilenmiş bir Kürt bölgesi. İran sınırına çok yakın. Etrafı dağlarla çevrili bir çanağın içinde kurulu. Ancak Erbil ile kıyaslanamayacak kadar dışarıya açık. Bu, Kürdistan Yurtsever Birliği (KYB) kadrolarıyla konuşmaya başladığınızda da daha iyi anlaşılıyor. Gerek Irak’taki gelişmelere, gerek Türkiye ile ilişkilere kendi ifadeleriyle ’dağlı’ KDP’lilere göre daha serinkanlı bakabiliyorlar. Ama genel olarak "Amerika sonrası Irak" her iki Kürt grubu içinde büyük bir soru işareti!

Erbil’de ’2 - 3 Blok’a bir villa sahibi olabilirsiniz

ERBİL’de oteller, yeni iş merkezleri, toplu konutlar inşa ediliyor. Bazıları, ’ İngiliz köyü’, ’ İtalyan köyü’ denilen villa tipi toplu konut alanları. Erbil’in göreceli ’güvenliliği’ sebebiyle imkánı olan pekçok kişi buradan ev satın alıyor. Konut fiyatları bu nedenle yüksek. Iraklı Kürt, "1 varaka" ifadesiyle 100 doları kastediyor. "1 defter" ise "10 bin dolar." "1 Blok" derse bu "100 bin dolar" demek. Erbil’de inşa edilen yeni evler, 2 - 3 "blok" ’a alıcı bulabiliyor.