SSK'lılar ne zaman emekli olacak?
Gelecek hafta yasalaşması beklenen Sosyal Güvenlik Reformu'nun dört temel ayağı var. Bunların ilki, herkesi sağlık güvencesi kapsamına alan Genel Sağlık Sigortası (GSS). Diğerleri ise emeklilik yaşının yükseltilmesi, prim gün sayısının artırılması ve maaş bağlama oranlarının düşürülmesi. Emeklilik şartları ağırlaştırılarak, sosyal güvenlik açıkları azaltılacak. Bunun yerine sağlık hizmetlerine aktarılan kaynak artacak. Genel Sağlık Sigortası uygulamasıyla 18 yaşın altındaki herkes sağlık güvencesine kavuşacak. Her bebek sağlık güvencesiyle dünyaya gelecek. Geliri asgari ücretin üçte birinin altında olanların sağlık primlerini devlet ödeyecek.
Ayrıca dünya, olimpiyat ve Avrupa şampiyonluğu kazanmış sporcular ile bunların aileleri, vatansızlar, jokey ve antrenörler genel sağlık sigortalı sayılacak. Genel Sağlık Sigortası uygulaması, sağlık harcamalarını önemli ölçüde artıracak. Halen milli gelirin yüzde 1,8'i olan sağlık harcamaları Genel Sağlık Sigortası uygulamasının ardından hızla artarak 2015'te 4,8'e ulaşacak. Rakam 2025'te milli gelirin yüzde 8,8'ini bulacak. Sosyal güvenlikle ilgili en çok merak edilen bir başka konu ise emekli maaşlarının düşüp düşmeyeceği. Reform, halen yüzde 2,6 olan maaş bağlama oranlarını 2'ye çekiyor.
Ancak bu durum, maaşların mutlaka düşeceği anlamına gelmiyor. Reform, halihazırda emekli olanların maaşlarını etkilemeyecek. On veya daha fazla zamandır sistemde olanların maaşlarında da düşüş olmayacak. Ancak örneğin mevcut sisteme göre 20 yıl çalışıp emekli olan birisi, reform yürürlüğe girdikten sonra aynı sürede emekli olan birinden daha fazla maaş alacak. Öte yandan Sosyal Güvenlik Reformu, kişilerin sistemde daha fazla kalmasını teşvik eden bir yapıda olacak. Reformun ardından kişiler, sistemde ne kadar uzun kalırsa o kadar yüksek maaş alacak. Emekli maaşlarının hesaplanmasında gelişme hızının etkisi ise düşecek. Bu durum emekli maaşlarını düşürürken emeklilik için daha uzun çalışma zorunluluğu bu düşüşü telafi edecek.
Halen çalışanlar etkilenmeyecek
Reform, emekli olabilmek için halen geçerli olan prim gün sayısını 9 bine yükseltiyor. Ancak şu an sigortalı olarak çalışanlar bu düzenlemeden etkilenmeyecek. 7 bin gün primle emekli olabilecekler. Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten sonra prim ödeme gün sayısı ise her yıl 100'er gün artacak. 2028'de işe giren birinin emekliliğe hak kazanabilmesi için 9 bin gün prim ödemesi gerekecek. Yasa, emeklilik yaşının ise 2036'dan sonra kademeli olarak artırılarak 2048'de 65'e yükseltilmesini öngörüyor. Yani 2036 yılına kadar emekliliğine hak kazanacaklar için emeklilik yaşı artmıyor.
2036 yılına kadar prim gün sayısını tamamlayan kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emekli olabilecek. 2036'dan sonra ise emeklilik yaşı kademeli artacak. 2048 yılına gelindiğinde hem erkek hem de kadınlarda emeklilik yaşı 65 olacak. Yeni yasaya göre, çalışanların maaşları banka aracılığıyla ödenecek. Maaşı bankaya yatırmayan işveren, ödeme yapmamış sayılacak. Bankalar ise yatan maaş için işverenden EFT veya havale ücreti talep edemeyecek. Reformla birlikte banka sandıkları Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bünyesine alındı. Bankaların çalışanları için kurduğu sandıklar, uzun süredir bazı bankalar için sorun teşkil ediyor. Halen 12 banka, dört sigorta şirketi ve TOBB bünyesinde faaliyet gösteren personel sandıklarından kimisi, emeklilerin aylıklarını ödemekte zorlanıyor.
Banka sandıklarının mali durumları şu an için Hazine'ye ek bir yük getirmeyecek. SGK ise yüksek maaş ödemelerinin önüne geçerek aktif-pasif dengesinin bozulmamasını sağlayacak. Sandıklar şu an aktif ve pasifi 300 bin kişiyi kapsıyor. Köy muhtarlarının tarım sigortası kapsamına alınmasını da sağlandı. Muhtarlar artık 101 YTL prim ödeyerek tarım sigortasından faydalanabilecek. İsteğe bağlı sigortalılık kolaylaştırılıyor. Halen isteğe bağlı sigortalı olabilmek için 1.080 gün prim ödemiş olma şartı aranıyor. Reform gün şartı olmadan herkese isteğe bağlı sigortalı olabilme hakkı veriyor.
SSK'lılar için ölüm aylığı zorlaştı
Bundan sonra ölüm aylığından yararlanabilmek için en az bin 800 gün sigortalı çalışma şartı aranacak. Şu anda SSK'da 900 gün yeterli sayılıyor. Emekli Sandığı'ndan ise 3 bin 600 gün gerekiyor. Yeni yasa, SSK'lılar için ölüm aylığını zorlaştırırken memurlar için kolaylaştırıyor. Bağ-Kur'da ise bir değişiklik olmadı. Prim borcu bulunan Bağ-Kur'lunun vefatı durumunda, hak sahipleri borcu ödemesi şartıyla emekli olabilecek. Sosyal Güvenlik Reformu, cenaze yardımı tutarlarını asgari ücrete eşitledi. Buna göre bütün sigortalılar 608 YTL cenaze yardımı alacak. Halen cenaze yardımı SSK'da 242, Bağ-Kur'da 235, Emekli Sandığı'nda ise 940 YTL.
Sigortalıların kız çocukları ile dul eşlerine, evlenmeleri halinde almakta oldukları maaşın bir yıllık tutarı, çeyiz yardımı olarak ödenecek. Bu miktar SSK'da 2 yıllık maaş, Emekli Sandığı'nda 1 yıllık maaştı. Bağ-Kur'da ise çeyiz yardımı yoktu. Halen yalnızca SSK'da 50 YTL olan emzirme yardımı, 203 YTL'ye çıkacak. Ayrıca Bağ-Kur'lular da emzirme yardımı alabilecek. Artık Bağ-Kur'lu da hastalık nedeniyle çalışamama durumunda rapor parası alabilecek. Ayrıca prim borcu 30 günü geçmedikçe sağlık hizmetinden yararlanacak. Mevcut sistemde 1 gün dahi prim borcu varsa sağlık hizmeti alamıyor. Bağ-Kur'da basamak sistemi ise kalkıyor, şirket ortağı olan birisi her ortaklığı için ayrı primi ödeyecek.
Reform, ilk kez işe girenlerin sağlık hizmetlerinden yararlanması için gerekli olan süreyi ise 3 aydan 1 aya indiriyor. Aynı şekilde sigortalının eş ve çocukları için gerekli olan 4 ay bekleme süresi de 1 aya iniyor. Ancak çalışırken işsiz kalan birisi sağlık hizmetlerinden 10 gün yararlanabilecek. Bu süre halen 6 ay. Özel hastaneler, hastadan en fazla yüzde 20 fark ücreti alabilecek.
Vakıf üniversiteleri de kamu statüsünde kabul edilerek ücret alamayacak. Ayaktaki tedavilerde bütün hastalardan 2 YTL katılım payı alınacak. Yatan hastalar katkı payı ödemeyecek. Gazi ve şehit yakınları da özel hastanelerde ücretsiz tedavi olacak. Reform, doktor tarafından ikamet adresi dışına sevk edilenlere yol ve refakatçi parası ödenmesini de getiriyor. Ayrıca doğum izninde geçen süre, tıpkı askerlikte olduğu gibi borçlanılarak sigortaya saydırılacak. Gazeteci, pilot, postacı, demiryolu çalışanı, gardiyan, veteriner, devlet tiyatrosu sanatçısı, lokomotif makinisti, hostes ve gemi adamı, kazanılmış hakları saklı kalmak şartıyla, yasa çıktıktan sonra 'yıpranma' alamayacak. Asker ve polisin yıpranma hakkına ise dokunulmadı.
Kenan ARIK IP: 88.235.169.xxx Tarih : 15.03.2008 13:53:50
hem avrupa birliğine girelim deriz hemde çıkan tasarıları beğenmeyiz.bizde inceleyip araştırma alışkanlığı yok.birileri inceler işine gelmezse yerden yere vurur. bizde onu destekleriz.halbuki inceleyip araştırıp öyle yorum yapsak bireylerin değilde ülkenin menfaatlerini ön plana alsak acaba birilerinin çıkarlarına tersmi düşer?
nazım büyük IP: 88.230.51.xxx Tarih : 23.05.2008 10:24:15
Avrupa standartlarıyla eşit değiliz.ortalama yaşam ömrü 55-60 larda.bizler mezarda mı emekli olacağız.Avrupa ülkelerinde çalışmayanlar bile maaş alırken biz çalıştığımız halde çok zor geçiniyoruz.adil değil bunlar.millet vekillerine tanınan hakların yüzde kaçı bize tanınıyor ?.
nazlı IP: 85.108.157.xxx Tarih : 17.09.2008 12:58:36
sayın kiraz hanım tamamen ağır doğu kültürü olan böyle yaşayan bi ailenin ferdiyseniz bayan olduğunuz için çalışıp okumanıza müsade edilmiyosa söylermisiniz evdenmi kaçıp çalışalım öneriniz nedir?
adem kıyak IP: 88.247.180.xxx Tarih : 25.05.2008 05:25:24
ben adem kıyak 1986 da ssk girişim var 1988 iş kazası sonucu bir gözümü tamamen kaybettim yani ameliyatla aldılar iş görmezlik maaşı bağlandı şu an çalışıyorum 3016 iş günüm var pirim ödemesi 3016 bu durumda ne zaman emekli olurum
FATMA DURSUN IP: 85.101.143.xxx Tarih : 1.05.2008 15:37:28
selam, Bir konu hakkında bilgi edinmek istiyorum. Babam 17/05/1953 doğumlu ve 1976 yılında sigorta girişi yapılmıştır.ssk numarısı (5401009582075) toplam ssk prim gün sayısı 665 gündür.Babamın yaştan emekli olabilmesi için neler yapmamız gerekiyor.kaç yaşına gelmiş 7,000 prim günü nasıl dolar ki,zaten yaşlı şimdi belki çalışmaz bile.neyse ben çok uzatmayayım belki okumazsınız:(Cevabınızı bekliyorum,Teşekkürler şimdiden. iyi çalışmalar.
oviraptor IP: 88.245.238.xxx Tarih : 13.03.2008 12:51:05
ssk nın sigorta kısmı kontak edip atmıştır artık sigortasız güvenlik vardır sebebi bu sistemden vatandaşı çıkartıp özel sektöredeki sigorta sirketlerine yönlendirmek ama bu sistemlerde yıllardır var ve emekli olanlar komik rakamlar almakta
ahmet güney IP: 78.169.253.xxx Tarih : 26.04.2008 09:17:17
acaba biz 65 yaşına kadar yasayabilecek miyiz ki? emekli yaşını bu kadar yükseltiyorlar.avrupa birliğine gireceksek madem emekli yaşınıda yükseltiyorsunuz.onlara tanınan hakları bizede tanıyın. SAYGILAR
SENİHA KÖKBÖRÜ IP: 88.237.8.xxx Tarih : 15.04.2008 18:24:26
merhabalar. işe ilk girişim 1993 de(190 isgnü). sonrasında istege bağlı 1998/8 9 10 tarihlarınde ve sonrasında 2003/5 ödemelerim oldu sonrasında iptal edildiğini duydum. istege bağlı da olamıyorum olmam için illah 1080 gün ssk olmam gerekiyormuş.geriye dönük borclanabilirmiyim.istege bağlı olmam için ne yapmam gerek. saygılarımla
karakuş IP: 88.247.32.xxx Tarih : 14.03.2008 09:04:55
ne zaman insana değer verilecek kimse çalışmasın nasıl olsa belediye yardım ediyo
orhan şentürk IP: 78.188.60.xxx Tarih : 22.05.2008 13:36:46
tabiki devlet için batmış bir sistem için iyi bir yasa.ama hükümet için ve vatandaş için değil.ama yasanın içinde birde geçmiş dönemleri ödeme imkanı olsaydı daha iyi olabilirdi.
ibrahimtokmak IP: 88.233.52.xxx Tarih : 14.03.2008 22:46:45
BU YASAYA TARAFSIZ BAKMANIZI RİCA EDİYORUM HABER GAYET GÜZEL KANALIDA TEPRİK EDİYORUM MİLLİ GELİR ÖRNEYİNE BAKIN????
hasan IP: 78.167.65.xxx Tarih : 14.03.2008 13:38:01
mezarda emekli anca olucaz herhalde böylece mezarıma getirirler aylıgımı türkiye gerçegi
ismail kalay IP: 88.246.156.xxx Tarih : 15.03.2008 00:56:03
milletvekilleri 2 yılda bizler 9000 iş gününde emekli olalım biz 300 ay prim yatıralım vekiller 24 ay oh ne ala memleket devlet babanın çiftliği meclisten emekli olan vekiller 4129 maaş alsın biz onların maaşlarından damlayanı alalım bari hiç vermeyin hesaba kitaba gerek kalmasın bayılıyorum bu memleketin vekillerine bayılıyorum bu memleketin adaletine bayılıyorum bu memleketin SGK nuna heyt çiftliğin tosunlarına
Hakan Çakır IP: 78.179.158.xxx Tarih : 13.03.2008 09:20:30
MEZARDA!
U.M IP: 88.237.1.xxx Tarih : 15.03.2008 03:02:36
evet yasa cıkıcak ve 65 yasında emeklı olucaksın kı ozamana kadar yasaya bılırmıyız allah bılır. Bu resmen hıtlerın polıtıkasına benzıyor onun emeklıye para vermemek ıcın 65 yas ustunu oldurmesı gıbı.. Basbakanın maası az gelıyormus ole dıyordu asgarı ucretın ne kadar oldugunu bılıyormu kendısı malıye bakanı desenız zaten dolandırıcının tekı soz de reform yapıyorlar her sey kendı cıkarları ıcın secım zamanı soleseydıya bunu neden solemedı elektırıge zam yapmadık dedıler secımden sonra yuzde 25 yaptılar dunyada en pahalı petrol bızde satılıyor yazık sadece mıllete evıne ekmegı zor goturen var onları hıc dusunmuyorlar secım zamanları harıc tabıkıde turkıyede yabancılara satılmadık mal bırakmadılar bunlar yakında bızı de satar ulkeyıde satar....
necmemynet.comttin emın IP: 85.96.231.xxx Tarih : 14.03.2008 18:36:00
ak parti ampulu yaktı milleti canından bezdiriyo ticareti öldürdü bakalım sırada ne var memleketi götüren götürüyo siz uyumaya devam kendi vatandaşlarını düşünmeyen bir hükümet türk soylu göçmenlerin kimliklerinide vermiyorsunuz nede olsa elin yabancısına verirsiniz.
DURSUN YILDIZ IP: 85.97.171.xxx Tarih : 14.03.2008 05:08:43
BU HÜKÜMETİN VARDIR BİR BİLDİĞİ NE SÖYLESEK BİZİM İŞİMİZ DEYİL VEBALİ GÜNAHI BOYUNLARINA OLSUN ÖNCE ALLAH SONRA BU HÜKÜMET NE DİYELİM SAYGILAR DURSUN YILDIZ dursun_yildiz_55@hotmail.com wwwdursunyildiz.gg.tr 05364252210
kiraz IP: 163.156.240.xxx Tarih : 14.03.2008 15:42:49
bence cok guzel olcak hersey ayni avrupadaki gibi. sadece iki kisim degisikligi hala anlamis degilim.dul esi aliyor almalida ama kizi neden aliyormuski.gitsin calissin.evde oturupta devletten yemesi kolay geliyor galiba bu insanlara.diger konudarefakatci ne oluyor bunuda anlayamiyorum. hastanenin doktoru var hemsireside var onlara ne gerek var acaba.avrupada gorus saati bitince icerde kimse kalamaz.o kadar para harcancak yer varken neden refakatcilara para odencekmiski.ama birde su var avrupadaki hemsireler calisiyorbizdekiler gibi mudur degiller.hastanin her ihtiyacini onlar karsiliyor.ignesinden tutunda yemek yedirmesi altini temizlemesi banyosuna kadar hemsire sorumludur.bizdekiler mubarekler doktordan daha kidemliler:)helede ellerine bir dergi alinca varmiki birsey isteyesin onlardan.kaldirsinlar refakatci paralarinida .calistirsinlar hemsireleri biraz.oyle bosa para almak yok. mademki avrupa gibi olmak istiyorsaniz ordakiler gibi calisin bakalim.geri yapilcak degisiklikler iyi sadece bu ikisinide duzeltin tam avrupa gibi oluruz o zaman.