Türkiye'nin 3 Ekim'de müzakerelere başlamasının koşulu olan Kıbrıs'la ilgili Ek Protokol'ün imza süreci gelecek hafta tamamlanıyor. AB Dönem Başkanlığı'nı yürüten İngiltere'den gelen bir heyetle Ankara'da yapılan görüşmeler sonunda uzlaşma sağlandı.

Avrupa Birliği, Türkiye'yle 3 Ekim'de müzakareleri başlatmak için hükümetin Kıbrıs'la ilgili Ek Protokol'ü imzalamasını bekliyor.

İmza sürecinde yaşanan sorunlar büyük ölçüde aşıldı. AB Dönem Başkanlığı'nı yürüten İngiltere'den gelen bir heyetle Ankara'da yapılan görüşmeler sonunda uzlaşma sağlandı. Buna göre imza süreci şöyle işleyecek:

EK PROTOKOL'ÜN İMZA SÜRECİ

- İngiltere protokol metnini bir mektupla Türk tarafına iletecek.

- Türk tarafı protokolü imzalayıp, İngiltere'ye mektupla iletecek.

- Protokolü Brüksel'deki Türk Temsilci Büyükelçi Demiralp imzalayacak.

- Mektupta Kıbrıs'la ilgili deklarasyon da yer alacak.

- Avrupa Birliği'nin de karşı bir deklarasyon yayınlaması bekleniyor.

İngiltere'nin Brüksel'deki temsilcisinin imzasını taşıyan protokolü Türkiye adına Brüksel'deki Daimi Temsilci Büyükelçi Oğuz Demiralp imzalayıp bir mektupla İngiliz tarafına iletecek.

"KIBRIS RUM KESİMİ TANINMIYOR"

Mektuba, Gümrük Birliği'nin Kıbrıs'ı da kapsayacak şekilde genişletilmesinin Türkiye'nin Rum Kesimi'ni tanıdığı anlamına gelmediği yönündeki deklarasyon da eklenecek.

İmza sürecinin böylece tamamlanması bekleniyor. Ancak Avrupa Birliği'nin de Kıbrıs'la ilgili karşı bir deklarasyon yayımlaması bekleniyor.

İNGİLTERE İTİRAZ ETMİŞTİ

Türkiye, 17 Aralık 2004 zirvesinde Gümrük Birliği'ni Kıbrıs Rum kesimi dahil Birliğe üye olan 10 ülkeye genişleteceğini, bunun için de bir protokol imzalayacağını taahhüt etmişti.

Ankara bu imza sırasında bir deklarasyon yayımlayarak Rum Kesimi'nin tanınmadığı da dünyaya ilan edecekti, ancak Avrupa Birliği Dönem Başkanı İngiltere itiraz etmişti.

İngiltere, deklarasyonun imzalar atıldıktan sonra yapılmasını istemiş ancak Ankara, Türk tarafının pozisyonunu belli etmesi açısından bu deklarasyonun imza sırasında yayımlanmasında ısrar etmişti. Bu anlaşmazlık nedeniyle protokolün imza tarihi de kesinleştirilememişti.

ÇERÇEVE BELGESİ 29 HAZİRAN'DA AÇIKLANDI

AB Komisyonu Türkiye ile tam üyelik müzakerelerinin çerçevesini belirleyecek belge 29 Haziran'da açıklanmış, belgede 'Türkiye ile müzakerelerin başlatılması ve ortak hedefin tam üyelik olduğu' teyit edilmişti.

Türkiye yol haritasını ortaya koyan olan belge, AB Komisyonu zirve bildirisinde yer alanları içeriyor. Buna göre:

- Ciddi ihlaller olması halinde müzakereler askıya alınabilecek. Doğası gereği ucu açık müzakerelerin sonucu garanti edilemeyecek.

- Müzakerelerin hedefi tam üyelik. Ancak gerektiğinde serbest dolaşım hakkı, yapısal ve tarım politikalarla ilgili uygulamada istisnalara gidilebilir.

- Reform sürecini güvence altına almak için AB Komisyonu süreci yakından takip edecek.

- Türkiye'nin komşularıyla ilişkilerini geliştirmesi ve sınır sorunlarını barışçıl biçimde çözmeye hazır olması isteniyor. Çözülmemiş sorunların katılım sürecine etkileri olacağı ifade edilen belgede, bu sorunların gerektiğinde Adalet Divanı'na götürülmesi gerektiği de belirtiliyor.

- Belgede ayrıca, 17 Aralık kararına Fransa'nın ısrarıyla giren, "Kopenhag kriterleri değerlendirilerek, aday ülkenin tam üyeliğin sorumluluklarını almaya hazır olmaması halinde, ilgili ülkenin en güçlü yollarla Avrupa yapısına kenetlenmesi gerektiği"de yer alıyor.