AB zirvesi 'derin kriz' doğurdu

AB Dönem Başkanı Lüksemburg Başbakanı Jean-Claude Juncker, AB zirvesinin son bulduğunu ve AB’nin derin bir krize girdiğini söyledi.

Juncker, AB bütçesi konusunda 15 saat süren pazarlıklar sonunda uzlaşmaya varılamadığını bildirdi. Dönem Başkanlığı’nın son uzlaşma önerisinin İngiltere, İtalya, İsveç ve Hollanda tarafından reddedildiği duyuruldu.

AB Dönem Başkanlığı’nın bir basın toplantısı ile ayrıntılı bilgi vermesi beklenirken uzlaşmazlığın ’’mevcut krizi körükleyeceği’’ ifade ediliyor.
Tartışmaların özünde, üye ülkelerin bütçeye yapacağı katkılar ve İngiltere’ye yapılan geri ödemeler var. Avrupa Birliği’nden aldığı geri ödemelerden taviz vermeye yanaşmayan İngiltere, ödemelerin dondurulması önerisini reddetti.

İngiltere, bunun yerine, tarım teşvikleri konusunda reforma gidilmesini istiyor. İngiltere’nin 2013’e kadar AB’den alacağı geri ödemelerin tutarı yaklaşık 45 milyar euro.
Tarım teşviklerinden en çok yararlanan Fransa, 2002’de imzalanan ortak tarım politikasının yeniden müzakere edilmesine karşı çıkıyor.

Zirvenin ilk günündeyse, Avrupa Birliği Anayasası’nın onay süreci yaklaşık bir yıl uzatıldı. Bunun üzerine Portekiz anayasa referandumunu erteledi. İsveç de, Fransa ve Hollanda yeni referandum yapmadıkça, anayasayı onaylamayacağını açıkladı.
Chirac, İngiltere Başbakanı Tony Blair’ın AB bütçesinde İngiltere’nin katkı payını muhafaza etmeyi reddetmesinin, diğer ülkeleri bütçe konusunda kendi olanaklarıyla baş başa bıraktığını vurguladı.

Juncker: "Utanıyorum"

Zirve sonunda basın toplantısı düzenleyen Juncker, zirve sırasında yaşananları ’’gelecek haftalarda’’ anlatacağını, uzlaşma için ’’siyasi irade olmadığını’’, ’’farklı Avrupa zihniyetlerinin çarpıştığını’’ belirterek, ’’olup bitenlere acıklı bir şekilde bakıyorum. Utanıyorum’’ diye konuştu.
Juncker, Kanada ve ABD’de yapılacak toplantılara da aynı utançla gideceğini ima ederken, AB bünyesinde yakın gelecekte bir uzlaşma olacağını sanmadığını ifade etti.
’’AB’nin zayıflama süreci tırmanacak’’ diyen Juncker, zirvede liderlere ’’krizin sandıklarından daha derin olduğunu anlatmaya çalıştığını’’, ’’bilinçli olmak gerektiğini’’ bildirerek, ’’bazıları uzlaşma bulunmasi için istek ve irade göstermedi’’ ifadeleriyle özellikle İngiltere’yi hedef aldı.
’’AB inşasında başka krizler de yaşandı ama benim bugünkü Avrupa heyecanım ciddi darbe yedi’’ diyen Juncker, ’’AB, ABD’nin bir şubesi olmaz, bir gün toparlanacaktır. Kötümserliğimiz, başkalarına bağımlı olacağımızı düşünecek kadar ileri gitmemeli’’ şeklinde konuştu.
Juncker, ’’Avrupa’yı sadece bir pazar olarak gören’’ İngiltere’nin AB’den dışlanması olasılığı hakkında düşüncesinin sorulması üzerine, ’’birlikte yaşamak çok zor olsa bile, demokrasi ve kurallar nedeniyle bir ülkenin AB’den çıkarılamayacağını’’ anlattı.

Almanya’nın, 2007-2013 bütçesinde uzlaşma için önemli tavizler verdiğini, Fransa’nın da bu yumuşamayı gösterdiğini belirten Juncker, İngiltere’nin katı tavrını imalı sözlerle eleştirdi.
AB’nin belirlediği hedeflerin maddi gereklerini karşılayamayacak duruma getirildiğini, bunun çok düşündürücü ve endişe verici olduğunu belirten Juncker, ’’iki vitesli Avrupa fikrine sıcak bakmadığını’’ söyledi.

Barroso: "Zor durumdayız"

Juncker, dönem başkanlığını ay sonunda Lüksemburg’dan alacak olan İngiltere’nin dönem başkanlığı programını 23 haziranda, Avrupa Parlamentosu’nda açıklayacağını, kendisinin bu programı dinlemeye gitmeyeceğini söyledi.

’’AB bu krizden ve kötü dönemden çıkar ama beni üzen körü körüne risk alıyoruz. Çok kötü bir zamanda büyük vakit kaybediyoruz’’ diyen Juncker, ’’cesaretim kırıldı ama AB’yi bugünkü durumunda bırakıp havlu atarak AB’ye inananları hayal kırıklığına sürüklememek lazım’’ şeklinde konuştu.

Basın toplantısına katılan AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Durao Barroso, ’’üzgün ve endişeliyiz ama bir çözüm bulacağımıza inanıyorum. AB bugün formda değil’’ diye konuştu.
Barroso, ’’saklayamayız. Zor durumdayız. Önemli bir fırsatı kaçırdık ama cesaretimizi kırmayacağız’’ diyerek Juncker’in hayal kırıklığını paylaştığını ancak duygusal konuşmamak gerektiğini anlattı.

İngiltere katkısını azaltmak istiyor

İngiltere Başbakanı Tony Blair, Brüksel’de, dönem başkanı Lüksemburg’un Başbakanı Jean-Claude Junker’in AB bütçesinde bilhassa tarım desteği için İngiltere’nin katkı payını muhafaza etmeyi yeniden reddetti.

Zirvenin ikinci ve son gününde açıklama yapan Başbakan Blair’in sözcüsü, ’’AB tarımında sübvansiyonlar sisteminde reform yapılmasının İngiltere’nin beklentisine açık yanıt vermediğini belirtti ve İngiltere’nin bütçe katkısında kesinti yapılması isteğinden vazgeçmeyeceğini aktardı.
İngiliz hükümeti, 25 ülkeli AB’de başka ülkelerin de bütçe uzlaşmasında sorunu bulunduğu için tek başına veto yoluna gitmediklerini belirtti.
AB’de tarım, bütçenin yüzde 40’ından fazlasını kapsıyor. AB dönem başkanlığı Lüksemburg’dan sonra İngiltere’ye geçiyor.