ABD ile yapılan anlaşmanın detayları

Kemal Yurteri / CNN TÜRK

Türkiye ile ABD arasındaki askeri ilişkilerin temelini oluşturan Savunma ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması’nın eklerine CNN TÜRK ulaştı. 25 yıllık anlaşma, Türkiye’deki ABD üslerinin isimlerini ve kullanım koşullarını içeriyor.

Anlaşmaya göre, İncirlik’e önbildirimsiz veya blok izinle lojistik malzeme getirmek de anlaşma ekinde değişiklik yapılmazsa üssü lojistik merkeze dönüştürmek de mümkün değil.

Türk Amerikan Askeri ilişkilerinin temelini oluşturan Savunma ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması’nın ekleri 25 yıl sonra gün ışığına çıkıyor. 1980 yılında yürürlüğe giren anlaşmanın eklerinde öncelikle ABD’ye kullanım izni verilen tesislerin isimleri var.

SEİA Anlaşmasındaki üsler

Sinop - (elektromanyetik izleme)

Pirinçlik - (radar uyarı uzay izleme)

İncirlik - (hava harekat ve destek)

İzmir - Yamanlar (muhabere)

Gemlik - Şahintepe (muhabere)

Ankara - Elmadağ (muhabere)

Adana - Karataş (muhabere)

Samsun - Mahmurdağ (muhabere)

İstanbul - Alemdağ (muhabere)

Malatya - Kürecik (muhabere)

Belbaşı - (sismik bilgi toplama)

Kargaburun - (radyo seyrüsefer)

Bir bölümü ilk defa kamuoyunun bilgisine yansıyan , bazıları da halen kapalı olan 12 üsten ağırlıklı olarak elektromanyetik izleme radar uyarı ve muhabere için yararlanılması öngörülüyor.

Anlaşma hükümleri Türkiye- ABD ilişkilerinde hem askeri hem de siyasi açıdan büyük önem taşıyan İncirlik’in durumunu netleştiriyor.

Üç numaralı tamamlayıcı anlaşmaya göre ABD’nin lojistik üs olarak kullanmak istediği İncirlik’e ’ön bildirimsiz veya blok izinle’ malzeme getirmesi veya üsten çıkartması da mümkün değil.

Önbildirim zorunlu tutuluyor

Anlaşma üslere, görevli ABD’li personelin ihtiyaçları için, ’makul miktarda’ yiyecek, silah gibi malzeme getirilmesine izin veriliyor, teçhizat ana kalemleri ile silah ve mühimmatın ’ön izinle’ Türk topraklarına sokulabileceği ve üslerden çıkartılabileceği net bir dille belirtiliyor.

Anlaşmada, üslerdeki inşaat veya yenileme çalışmalarının da ancak ön izinle mümkün olacağına dikkat çekiliyor. Anlaşmaya göre getirilecek her türlü malzeme için manifesto düzenlecek.

Anlaşmanın ekindeki ’İncirlik kullanım anlaşmasında’ üssün ’lojistik üs’ olarak kullanılabileceğine dair ifade de yer almıyor. Üsse sadece iki filo savaş uçağı ve destek uçaklarının, ’NATO planlarına destek ve eğitim amaçlı’ gelebileceği ifade ediliyor.

Anlaşma 1980 yılında beş yıllık imzalandı ve taraflar arasında itiraz olmadığı sürece birer yıllık sürelerle uzatıldı.