Irak’ın kitle imha silahı olmadığı yolundaki rapor, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki başkanlık seçimi öncesinde kampanyaları alevlendirdi.

Demokrat Parti, savaş başladığı zaman ülkede yasadışı silah bulunmadığı hükmü veren raporun savaşın gerekçelerini biraz daha baltaladığını söyledi.

Irak’ın kitle imha silahlarına sahip olduğu iddiası, ülkeye askeri harekatı haklı kılmak için Amerikan yönetiminin öne sürdüğü bir gerekçeydi.

Demokrat Parti’nin en önde gelen senatörlerinden Jay Rockefeller, "Bir ülkeyi işgal ettik, binlerce kişi öldü Irak hiç bir zaman tehdit ya da artan bir tehlike bile teşkil etmemiş" dedi.

Demokrat Parti’den Carl Levin de, bulguların Bush yönetiminin Irak savaşı konusundaki temel dayanağını ortadan kaldırdığını söyledi.

Başkan Bush ise doğrudan rapora atıfta bulunmamakla birlikte, Saddam Hüseyin’in terör örgütlerine kitle imha silahı aktarması riskinin göza alınamayacak kadar büyük olduğunu söyledi.

Bununla birlikte yaklaşık bir buçuk yıl boyunca ülkede araştırmalar yapan Irak Gözlem Grubu, Saddam Hüseyin’in silah programını yeniden başlatma niyeti olduğunu gösteren kanıtlar olduğunu belirtiyor.

Beyaz Saray Sözcüsü’ne göre bu bulgular, devrik Irak liderinin Amerika’ya tehdit oluşturduğunu gösteriyor.

Denetçiler suçlamalara şüpheyle yaklaşıyor

Birleşmiş Milletler’in eski silah denetçisi Hans Blix ise Saddam Hüseyin’in silah programını yeniden başlatmaya hazırlandığı savının kendisini hala ikna etmediğini söyledi.

Geçen yılın sonunda istifa eden Irak Gözlem Grubu’nun eski başkanı David Kay de raporun Washington ve Londra’nın yanıldığı konusundaki görüşünü pekiştirdiğini söyledi.


Irak savaşına katılan diğer liderler de raporu farklı şekillerde yorumladı.

İngiltere Başbakanı Tony Blair savaş başladığında Irak’ın elinde kitle imha silahı olmadığını ancak raporun ülkeye uygulanan BM yaptırımlarının işe yaramadığını gösterdiğini söyledi.

Blair, ’Saddam Hüseyin’in kitle imha silahları üretme isteği ve Birleşmiş Milletler kararlarına uymama niyetinde olduğu çok açık’ dedi.

Avustralya Başbakanı John Howard ise raporun bir şey değiştirmediğini vee Irak konusunda özür dilenecek bir durum olmadığına inandığını söyledi.

BM içinde yolsuzluk suçlamaları

Irak Araştırma Grubu’nun bulguları kitle imha silahlarıyla sınırlı değildi.

Grup, raporunda Saddam Hüseyin yönetiminin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından Irak’a uygulanan yaptırımları kaldırmak için bazı kişi ve ülkelere özel tavizler verdiğini belirtiyor.

Rapora göre, Saddam Hüseyin yönetimi, özellikle BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyelerinden Rusya, Fransa ve Çin’i etkilemeye çalışıyordu.

Bu çabanın bir parçası olarak Irak yönetimi o dönemde belli ülkelerin ileri gelenlerine ve şirketlerine ucuz fiyatla belli miktarlarda petrol alabilmelerini sağlıyan karneler dağıtıyordu.

Irak Gözlem Grubu raporunda bu kişilerin ve şirketlerin isimleri de tek tek sıralanıyor.

Tanınmış isimler arasında Endonezya’nın yakında görevi bırakacak devlet başkanı Megavati Sukarnoputri, eski Fransa İçişleri Bakanı Charles Pasqua ve Rus politikacı Vladimir Jirinovski var.

Birleşmiş Milletler’in Gıda Karşılığı Petrol Programı’nın eski başkanı Benon Sevan da listede yer alıyor. Sevan bu yöndeki suçlamaları daha önceden reddetmişti.

Bu arada Ürdün, Türkiye, Suriye ve Mısır hükümetleri de Irak’la ambargoyu ihlal ederek petrol ticareti yapmakla suçlanıyor.

Irak araştırma grubu raporuna göre, Saddam Hüseyin yönetiminin yasadışı yollardan elde ettiği gelirlerin toplamı 1990’lardan itibaren toplam 11 milyar dolara ulaşıyor.