ABD şirketinin rüşvetini kim aldı?
ABD’nin en önemli şirketlerinden 3M’de Türkiye Temsilciliği’nin rüşvet dağıtarak haksız ihaleler aldığı iddiasıyla iç soruşturma başlatıldı. Kendilerini ABD Adalet Bakanlığı ve oranın SPK’sı olan SEC’e ihbar eden 3M yetkilileri, Türkiye’deki iddiaları sonuna kadar araştıracaklarını ancak sonuçlarını henüz tahmin edemediklerini belirtti.
Scotch Brite başta olmak üzere pek çok temizlik, kırtasiye, sağlık ve endüstriyel ürünlerin sahibi olan ABD’li 3M firması rüşvet skandalı ile çalkalanıyor. Şirketin rüşvet karşılığı ihaleler aldığı yolsuzluk ve usulsüzlük yaptığı ortaya çıkarken rüşvetin merkezinde ise Türkiye faaliyetleri yer aldı.
3M firması, şirket bünyelerinde bulunan Türkiye Temsilciliği’nin, Türkiye’de bazı kamu kuruluşlarına hizmet ve ürün satmak için rüşvet verip, haksız ihaleler aldığı, yolsuzluk ve usulsüzlük yapıldığı iddiasıyla iç soruşturma başlattı. Rüşvet olayına adı karışan Türk kurumlarına da gerekli bilgi aktarıldı.
3M firması, Ağustos ayında Amerikan Adalet Bakanlığı’na ve ABD’nin SPK’sı olan U.S. Securities and Exchange Commission’ın (SEC) verdiği çeyrek dönem faaliyet raporunda söz konusu iddiaları, yetkili Amerikan makamlarına bildirdi. 3M firması, Türkiye’de adının karıştığı yolsuzluk ve rüşvet iddialarını tam olarak araştıracaklarını ancak, araştırma sonrasında ortaya çıkacak sonuçların ve bu sonuçların bedelinin ne olacağını henüz tahmin edemediklerini bildirdi. Raporda hangi kamu kuruluşuna rüşvet verildiği veya hangi ihaleye fesat karıştırıldığına ilişkin bilgiye yer verilmedi. Bunun soruşturma sonucu ortaya çıkması bekleniyor. Soruşturma Türkiye’den gelen raporlar sonucu başlatıldı.
3M firması, ABD’nin Minnesota eyaletinin St. Paul kentinde bulunan merkezine, Türkiye’den rüşvet ve yolsuzluk konusunda ulaşan çeşitli ihbarlar ve raporları değerlendirdi. 3M şirketi merkezine gelen raporlarda, şirketin Türkiye Temsilciliği’nin Türk Hükümeti’ne bağlı bazı birimlere mal ve hizmet satmak için usulsüzlük yaptığı ihalelere fesat karıştırdığı, çeşitli devlet görevlilerine rüşvet verdiği, bazı ihalelerin usulsüzlükle alındığı ve şirket adının bazı yolsuzluklara karıştığı iddia edildi.
Rüşvet raporda yer aldı
Suçlamalar konusunda ciddi belge ve deliller oluşunca firma iddiaları araştırmak için bir komisyon kurdu. Şirketin Minnesota’da bulunan hukuk bölümünün yanı sıra, ABD’de 3M ile bağlantısı olmayan bağımsız hukuk şirketlerinden soruşturmaya destek olmaları konusunda yardım istendi. Soruşturmanın daha sağlıklı yürütülmesi için şirkete ABD’de görevli Türk asıllı iki avukat da dahil edildi. 3M şirketi Türkiye’de rüşvet iddialarını araştırma başlatacağını yetkili makamlara da resmen bildirdi. Ağustos ayında yayınlanan 3M faaliyet raporunun 12’nci bölümünde firma, rüşvet iddiaları ile ilgili olarak hissedarlarını da bilgilendirdi. Raporda “12 Kasım 2009 tarihinde şirketimiz Adalet Bakanlığı ve Güvenlik Denetleme Kuruluş ile temasa geçerek, şirketimize bağlı Türkiye temsilciliğimiz hakkında elimize geçen raporlar doğrultusunda, Türk kamu kuruluşlarına mal ve hizmet satmak için ihaleye fesat karıştırdığı, rüşvet verdiği, yolsuzluk ve usulsüzlük yapıldığı gerekçesiyle dahili soruşturma başlattığımız ifşa ettik” denildi.
Rüşvet iddiaları ile ilgili Türk makamlarına bilgi verildiğini belirten şirket üst düzey yöneticisi Stephan Sanchez, soruşturmanın çok yönlü olarak devam ettiğini belirtti. Sanchez, “Yetkili makamlara verdiğimiz faaliyet raporunda herşey açık olarak anlatılıyor” diye konuştu. 3M’in Türkiye Temsilciliği yetkilileri de araştırma sürecinin devam ettiğini belirterek, konuyla ilgili herhangi bir açıklama yapmadı.
Türkiye satışları 300 milyon $’ı buluyor
- 3M, trafik güvenlik setleri, sağlık, bina- araç temizlik setleri, pas önleyiciler, optik, elektronik, temizlik bakım, yapıştırıcı gibi pek çok alanda ilginç ürünleri ile tanınıyor. Ev temizliği ve bulaşıkta kadınların ilgi gösterdiği Scotch Brite ve ünlü post-it’ler 3M’in en iddialı ve bilinen ürünleri arasında. Dünya çapındaki satışları 23 milyar dolar olan şirketin Türkiye bölümü ise 300 milyon doları buluyor. ABD dışında 65 ülkede faaliyet gösteren şirketin ABD dışındaki satışları ise 14.6 milyar dolar seviyesinde. 75 binden fazla çalışanı olan şirketin net geliri ise geçen yıl 3.4 milyar dolar oldu.
