Birleşmiş Milletler’in insan hakları uzmanları, ender görülen bir adım atarak ortak bir açıklama yayımladı ve Washington yönetimini tutsakların hukuki hakları konusunda uyardı.

Uzmanlar, Amerika Birleşik Devletleri’nin terörle mücadelede başvurduğu bazı yöntemlerin, uluslararası hukuka uygun olmayabileceğini söylüyor.

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği de Guantanamo üssü, Irak ve Afganistan’daki tutsaklara erişim imkanı sağlanmasını istedi.

BM’nin daha önce Guantanamo üssü’yle ilgili olarak yaptığı benzer bir başvuru, Washington tarafından reddedilmişti.

Pentagon, üsteki mahkumların adil biçimde yargılanacaklarını söylüyor.

BM’den yapılan son açıklama ise ABD öncülüğünde yürütülen terörle mücadele faaliyetlerinin insan haklarına etkisi konusunda artan kaygıların bir yansıması olarak görülüyor.

Birleşmiş Milletler’den talepler

Açıklamada, ’kaygı verici gelişmeler ışığında’, uluslararası standartların uygulandığından emin olmak için tutsakların alıkonduğu tüm merkezleri ziyaret etmek istediklerini söylüyorlar.

Bu ifade, Irak’taki Ebu Gureyb Cezaevi’nde ortaya çıkan işkence ve kötü muamele olaylarına bir atıf olarak değerlendiriliyor.

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu, gözaltı merkezlerine tutsakların fiziksel koşullar ve akıl sağlığı, keyfi gözaltılar, yargının bağımsızlığı ve işkence konusunda soruşturmaklar yapacak ekipler göndermek istiyor.

Birleşmiş Milletler’in bu taleplerine kısa sürede yanıt alması fazla olası görülmüyor. Ancak bu taleplerin Bush yönetimi üzerindeki baskıyı arttıracağı kesin.

Bügün daha önceki saatlerde de, İngiltere’de yargının en yüksek yetkilisi Lord Goldsmith, ABD’nin Guantanamo Üssü’ndeki tutsakları askeri mahkemelerde yargılama planını kabul edilemez olarak nitelemişti.

İngiliz yetkili, Londra’daki Uluslararası Ceza Hukuku Birliği’nde yaptığı konuşmada El Kaide ve Taleban zanlılarına yönelik düzenlemenin, uluslararası standartlar açısından "adil yargılama" olmadığını söyledi.

Hükümete hukuki konularda tavsiye sunmakla sorumlu olan Başsavcı Lord Goldsmith, yargı süreçlerinde "bazı temel haklardan" feragat edilemeyeceğini de vurguladı.

Küba’daki Guantanamo Üssü’nde iki yılı aşkın süredir tutulan altı yüz kadar kişiden sadece altısı hakkında dava dosyası hazırlandı.

Bu kişiler de sivil mahkemelerde değil, askeri heyetlerce yargılanacak.