Uluslararası Af Örgütü, ABD’yi bir kez daha işkenceyle suçladı. Örgütün açıklamasında, Irak, Afganistan, Guantanamo Üssü ve diğer yerlerde gözaltında tutulan zanlıların hala işkence ve kötü muamele görme riski altında olduğu belirtildi.

Irak’taki Ebu Garib Cezaevi’nde işkence skandalının ortaya çıkmasının birinci yılında yapılan açıklamada, Bush yönetiminin uluslararası hukuka kayıtsız kaldığı savunuldu.

"Hepsi yasak olan işkence, insanlık dışı, gaddarca muameleyi kolaylaştıran koşullar yerinde duruyor" denilen açıklamada, kötü muameleyi engellemeye yönelik temel unsurların yerine getirilmediği belirtildi.

Uluslararası Af Örgütü, gizli gözaltılarla tutukluların kimseyle görüştürülmemesini bu uygulamalara örnek gösterdi. Örgüt, "insanın saygınlığının, ABD’nin terörle savaş ve sorgulama yöntemine kurban edildiğini" savundu.

Bush, Ebu Garib için ’üzgün’

2004 baharında Irak’taki Ebu Garib Cezaevi’nde görevli ABD askerlerini Iraklı tutuklulara işkence ve kötü muamele yaparken gösteren fotoğrafların basına yansımasıyla ABD yönetimi en sıkıntılı dönemlerinden birini geçirdi.

Dünyayı ayağa kaldıran fotoğraflar nedeniyle ABD Başkanı George Bush, Iraklı esirlerin ABD askerleri tarafından kötü muamele görerek aşağılanmalarından dolayı ’üzgün’ olduğunu belirtmişti.

Skandaldan ötürü ’üzgün’ olduğunu belirten bir diğer isim ise Savunma Bakanı Donald Rumsfeld’di. Ancak bu durum, Rumsfeld’i 2004 başından beri skandaldan haberdar olduğu halde konuyu karanlıkta tuttuğu suçlamalarıyla karşı karşıya kalmaktan alıkoyamadı.

ABD Kara Kuvvetleri’nin geçtiğimiz ağustos ayında yayımlanan skandala ilişkin raporunda da, 20 kadar istihbarat yetkilisi, sivil koruma, CIA çalışanı ve tıbbi personel suçlandı.

Raporda, üst düzey subaylar ’göreceli olarak’ suçlamaların dışında bırakılırken, emir-komuta zincirindeki kopukluğun sorumlusu olarak gösterildiler. Üst düzey subayların yaklaşımlarının işkencelerin sürmesine yol açan ortamı hazırladığı vurgulanan raporda, 24 ila 27 askeri istihbarat personeli işkencelerle ilişkili olarak doğrudan suçlandı.

Guantanamo’ya insan hakları giremiyor

Guantanamo’da insan haklarına aldırış etmeden, mahkemeye bile çıkarmadan tuttuğu yüzlerce tutsağı ’düşman muharip’ olarak tanımlayan ABD yönetimi, insan hakları örgütlerince kıyasıya eleştiriliyor.

11 eylül 2001’den sonra Afganistan’da ABD’nin başlattığı askeri harekatın ardından kurulan Guantanamo özel tutsak kampındakileri yargılamak için işletilecek özel askeri mahkemede dört askeri yargıçla bir sivil yargıç görev yapıyor.

İngiltere’den de suçlama

İngiltere Parlamentosu Dışişleri Komitesi de geçtiğimiz mart ayında ABD’yi, Guantanamo Üssü, Afganistan ve Irak’ta büyük insan hakları ihlallerinde bulunmakla suçlamıştı.

Komite tarafından hazırlanan yıllık insan hakları raporunda, ABD’ye insan hakları ihlallerinde bulunma suçlamasının yanı sıra İngiliz hükümetinin, diğer ülkelerden şüphelilere işkence etmek suretiyle elde edilen istihbaratın kullanılıp kullanılmadığı konusuna açıklık getirmesi de istenmişti.

Raporda, "ABD personelinin, Irak, Guantanamo Üssü ve Afganistan’da büyük insan hakları ihlallerinde bulunduğunun açığa çıktığı sonucuna vardık. Hükümete, ABD’ye tutsaklara böyle bir muamelede bulunulmasının kabul edilemez olduğunu açıklamasını tavsiye ederiz" ifadeleri yer almıştı.

Raporda ayrıca, sonucu ne olursa olsun işkence etmek suretiyle elde edilen istihbaratların bu tip uygulamaları mazur gösterme ve baskıcı devletleri cesaretlendirme sonucunu doğuracağı vurgulanmıştı