Strazburg’ta bulunan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin, Pkk lideri Abdullah Öcalan’ın yeniden yargılanmasını gerektirebilecek temyiz başvurusu hakkında kararını açıkladı. Mahkeme, Öcalan’ın adil yargılanmadığına karar verdi.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin temyiz kurumu niteliğindeki büyük dairesi, Öcalan’ın avukatlarının yaptığı başvuruyla ilgili olarak, ‘adil yargılanma hakkının ihlal edildiği’ yolundaki görüşü teyit etti.

Kararı Strasbourg Mahkemesi’nin 17 yargıçtan oluşan büyük dairesi açıkladı. Yargıçlardan 11’i Öcalan’ın adil yargılanmadığı yönünde görüş bildirirken 6 yargıç "Öcalan adil yargılandı" dedi.

Öcalan: "Adil Yargılanmadım"

Öcalan’ın avukatları, 1999 yılında vatana ihanetten suçlu bulunan müvekkillerinin mahkemesi sırasında adilce yargılanmadığını ve savunma avukatları ile görüşme hakkının çiğnendiğini belirtiyorlardı.

Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi’nin, Öcalan’a ilişkin 29 Haziran 1999 tarihli kararından sonra, avukatlarının yaptığı başvuru, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Birinci Dairesi tarafından ele alınmıştı.

Strazburg yargıçları, 12 mart 2003 tarihinde aldıkları kararda, Devlet Güvenlik Mahkemesi’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde belirtildiği şekliyle bağımsız ve tarafsız bir mahkeme olmadığı sonucuna varmıştı.

Birinci Daire ayrıca, Öcalan’ın savunmasını hazırlamak için gerekli zamana ve kolaylığa sahip olmadığına karar vermişti.

Bunun ardından davanın tarafları, Mahkeme’nin temyiz işlevini gören Büyük Daire’ye gitmeye karar verdiler.

Davanın Geçmişi

Büyük Daire, 9 Haziran 2004 tarihinde yapılan ikinci duruşmada, tarafların görüşlerini yeniden dinlemişti.

AİHM, 2003 yılı Mart ayında aldığı kararda, terör örgütü başı avukatlarının başvurusuyla ilgili olarak, Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) adil yargılanma hakkıyla ilgili 6., gözaltı süresinin uzunluğuyla ilgili 5. ve kötü muameleyle ilgili 3. maddesini ihlal ettiğine hükmetmişti.

Türkiye’nin AİHS’nin adil yargılanma hakkıyla ilgili 6. maddesinin 1. ve 3. fıkralarını ihlal ettiğini savunan AİHM, duruşmalar başladıktan sonra askeri yargıcın sivil yargıçla değiştirilmesini yeterli görmemiş ve savunma için gerekli olanak ve zamanın verilmediğine karar vermişti.

Mahkeme, AİHS’nin gözaltı süresiyle ilgili 5. maddesinin 3. ve 4. fıkralarının da ihlal edildiğini, terör örgütü başının mahkemeye çıkarılmadan önceki gözaltı süresinin de uzun olduğunu savunmuştu. AİHS’nin yaşam hakkıyla ilgili 2. maddesiyle ilgili şikayet konusunda, Türkiye’nin ihlalde bulunmadığı görüşüne varan AİHM, Abdullah Öcalan’ın adil olmayan bir yargılama sonucunda ölüm cezasına mahkum edilmesini, AİHS’nin kötü muamelenin önlenmesiyle ilgili 3. maddesinin ihlali olarak görmüştü.

Strasbourg mahkemesi, avukatlarının, terör örgütü elebaşısının Kenya’dan yasadışı bir biçimde getirildiği ve ayrımcılığa tabi tutulduğu yolundaki şikayetlerini ise reddetmişti.

AİHM, Öcalan’ın avukatlarının AİHS’nin 7, 8, 9, 10 ve 18. maddelerine dayanarak yaptıkları başvuruların incelenmesini de oybirliğiyle gerek görmezken, Öcalan’ın Kenya’dan getirilişi ve cezaevindeki koşullarıyla ilgili olarak herhangi bir kötü muamelenin oluşmadığı, dolayısıyla 3. maddenin ihlal edilmediği sonucuna varmıştı.

Saptadığı ihlallerin şikayetçinin olası mağduriyetini gidermeye yeterli olduğunu belirterek herhangi bir tazminatı gerek görmeyen mahkeme, Türkiye’nin karşı tarafa yargılama masrafları için 100 bin avro ödemesine karar vermişti.