AKP 10 yıl daha iktidarda kalır

Sosyolog Nur Vergin'le Vatan'dan Mine Şenocaklı'nın yaptığı röportajın 3. bölümü; 

AKP 10 yıl daha iktidarda kalır

Siyaset sosyoloğu Prof. Nur Vergin, bu tahmininin ancak AKP büyük çapta bir dış politika hatası yaparsa tutmayacağını söylüyor

Nasıl bir hata mı? Bu ülkenin beş asırdır yüzünü Batı'ya çevirmiş olduğunu unutarak, var olan ittifak sistemini tehlikeye düşürmesi ya da Türkiye'yi Ortadoğululaştırması gibi...

22 Temmuz seçimleri ulusalcılar için bir yenilgiydi, bir hezimetti denilebilir mi?

Yersiz tartışmalar nedeniyle maalesef o hale getirildi. Fakat eğer bir başarısızlıksa, bu sadece onlara karşı olanların başarısından kaynaklanan bir hezimet değil. Kendi başarısızlıklarından kaynaklanan bir hezimet. Yani şayet cumhuriyetin bazı değerlerine ve uygulamalarına karşı olanlar belirli bir başarı göstermişse, ki gösterdi, bu başarının ardında toplumun yüzde 53'ünün oy verdiği partilerin de yeteneksizliği var. Nedir bunun siyasal ifadesi? 22 Temmuz seçimlerinin sonucu 'istenilmeyen' Sayın Abdullah Gül'ün Cumhurbaşkanı olması...

Yani yüzde 47 sadece AKP'nin başarısı değil...

Evet. Sadece AKP çok kuvvetli, çok organize, çok muhteşem olduğu için değil bu başarı. Sebep, AKP'ye muhalif olan güçlerin başarısızlığıdır, darmadağınıklığıdır. Karşınızda mücadele edecek bir taraf olmadığı zaman maçı kazanmanız pek de zor olmaz. Türkiye'de, şu andaki iktidar yapısına muhalefet edecek bir siyasi güç yok. Bir sürü parti var, particikler var. Fakat bunlar Türk halkını motive edecek, hareketlendirecek oluşumlar değil.

Yerel seçimlere kadar olabilir mi?

Hayır.

Bir dahaki seçimlere kadar?

Bu dağınıklık devam edecektir. Ben hiçbir çıkış yolu olduğunu düşünmüyorum. Tabii ki münferit olarak falanca medya grubu, falanca gazete, falanca yazar, falanca düşünür muhalefet yapacaktır. Bunların sayısı da artacaktır. Fakat bunun toplumsal olarak kapsamlı ve etkin bir muhalefete dönüşmesini beklemiyorum.

Neden?

Çünkü muhalefet yapacak olan partilerin hiçbir siyasi projesi yok. Sadece muhalefet yapıyorlar, beğenmiyorlar iktidarı. Tabii ki muhalefetin bir fonksiyonu da o; eleştirmek. Fakat eleştirmek yetmez. Halkın önüne bir hedef, toplum projesi, vizyon sunmaları lazım. Öyle bir şey görmüyorum.

Söylediklerinizden çıkıyor ki, AKP bir sonraki seçimlerde de çok başarılı olacak. Peki yüzde 47'yi de aşarlar mı sizce?

Onu bilemem. Öyle bir zar atamam. Ama 2002 seçimlerini kazandıklarında bir yazı yazmıştım ve 'AKP şayet dış politika açısından büyük bir hata yapmazsa 20 sene iktidarda kalır' demiştim.

Aradan 5 yıl geçti. Yine aynı şekilde mi düşünüyorsunuz?

Evet. En azından daha bir 10 senesi vardır. AKP'yi Türkiye'nin iktidarından uzaklaştıracak tek etken olarak ben şahsen büyük çapta bir dış politika hatası olmalı diye görüyorum.

Ne gibi?

Bu ülkenin 5 asırdır yüzünü Batı'ya çevirmiş olduğunu unutarak, var olan ittifak sistemini tehlikeye düşürmesi ya da Türkiye'yi Ortadoğululaştırması gibi...

AKP küreselleşmeyi iyi okudu

Cumhuriyet mitingleri düzenlenirken de aynı şekilde düşünüyor muydunuz?

Tabii... Cumhuriyet mitinglerinin ihtişamı, çok renkliliği, güzelliği zaten bu söylediğimi doğruluyor. Tabii ki Türkiye'de muhalefet yapma potansiyeli taşıyan birey ve gruplar var. Onlar meydanları doldurdu. Fakat onları siyasete taşıyacak, siyaseten başarılı ve muzaffer kılıcak bir siyasi örgütlenme yok.

Bu yüzden de, '10-15 yıl daha AKP iktidarda kalır' diyorsunuz...

Evet. Ben görmüyorum. Bunun sebepleri var; AKP muhafazakâr bir parti olmakla beraber, ki kökeninin ne olduğunu hepimiz biliyoruz, buna rağmen çok modern bir parti. Yani çağa ayak uyduran, çağla eklemlenmeyi becerebilen bir parti. Mesela küreselleşmeyi iyi okuyabilen bir parti. Bunu kabul etmemiz lazım. Böyle içine kapalı, Türkün Türk'ten başka dostu yoktur söylemlerini tamamen yırtıp atmış bir parti. Herkesle ilişki kurmak uğruna dünyayı takip eden bir parti... Ve bu iyi geçinmenin ardında ideolojik saiklerden daha çok ekonomik saikler var.

İdeolojik derken İslamcılığı kastediyorsunuz değil mi?

Evet. Mesela Sayın Erbakan özellikle İslam ülkeleriyle ticaret yapmak istiyordu. 'Batı'ya karşıt olmak' siyasetinin temel taşıydı. AKP'nin tabanını teşkil eden kuşağın öyle bir sıkıntısı yok. Herkesle iyi ekonomik ve siyasi ilişkiler kurmaya çalışıyorlar. Kah Afrika'ya yüzlerini çeviriyorlar, kah Avrupa'ya, kah Asya'ya... Bu küreselleşmenin dayattığı bir durum zaten. Ve AKP bunu yapıyor.

Etnik ve radikal dinci terör çakışırsa darbe olabilir

Demokrasi tehlikeye girebilir mi?

Hep din genelinde düşünmeyelim. Türkiye'nin devlet yapısını ve rejimini değiştirmeye yönelik olan tek tehlike sadece din faktörü değil. Türkiye'de bir etnik sorun var. Bunlar üst üste gelirse, çakışırsa demokrasi tabii ki sekteye uğrayabilir. Zaman dilimi açısından senkronik olursa, yani aynı anda olursa bu tehlike var. Demokrasi çok yara alır. Bir süre ortadan kalkar.

Yani bir askeri darbe mi olur?

Olabilir. Ancak dediğim gibi ikisi aynı zamanda olursa... O zaman devlet böyle bir kaosun altından kalkamaz.

Türk ordusu mükemmel, darısı tüm ülkelerin başına

Sizce ordu içinde ikileşme var mı?

Hayır.

Ordu yine aynı ordu mu yoksa onlar da değişiyor mu?

Hayır. Aynı ordu.

Peki gücünü yitiriyor mu?

Zaten AB uyum yasaları çerçevesinde siyasi açıdan epey arka planda tutuluyor. Fakat tabii Türk ordusunun şöyle bir özelliği var; askeri açıdan mükemmel. Bunda herkes mutabık. Gücünü büyük çapta, askeri alandaki başarısından alıyor. Bizim ordu sadece laiklik söylemi ve ideoloji vaaz eden bir ordu değil. Bir de öyle bir askeri örgütlenme ve teknik yeteneği var ki, darısı bütün ülkelerin başına diyelim. Bu yüzden de kolay kolay gücünü yitirmez. Ama eğer Türkiye'de Irak gibi bir durum olursa demokrasi yıkılır...

Sayın Bush diyormuş ki, '8 Ocak'ta mutlaka seçimler yapılmalı Pakistan'da.' Demokrasi sadece seçim yapmak değildir ki! Demokrasiyi işletecek kurumlar var mı, demokrasiyi yaşatacak toplumsal bir iklim var mı? Bir de onu irdelemek lazım. Bir felaket senaryosunda demokratik özgürlükler kısıtlanabilir. Türkiye'de büyük bir antilaik kalkışma olsa, ki olmayacak, daha önce de dediğim gibi olmaması için AKP bir emniyet kemeridir, bir nimettir. Diğer taraftan, tamamen varsayımlar üzerine konuşuyoruz, bir etnik kalkışma olursa, demokrasi insanların en son düşünecekleri şey olacak. Çünkü bu durumda insanlar can havliyle, canımı nasıl kurtaracağımın peşine düşecekler.