İstanbul’da 17 yıldır görev yapan Fransız Le Monde Gazetesi muhabiri Nicole Pope, AKP’nin ‘İslamcı değil, Anadolulu’ olduğunu söyledi. Meslektaşı olan eski eşi Hugh Pope ile birlikte yazdığı ‘Çıplak Türkiye’ adlı kitabını TEMPO dergisine değerlendiren Pope, AKP için ‘Özal’ın ANAP’ına benziyor. Her kesimden üyeleri var’ dedi.

Türkiye’de uzun yıllar görev yapan gazeteciler Nicole ve Hugh Pope’un ‘Turkey Unveiled-Peçesiz Türkiye’ adlı ortak kitabı, ‘Çıplak Türkiye’ adıyla Türkçe’ye çevrilerek basıldı. The New York Times Book Review, kitaptan, ‘Modern Türkiye hakkındaki yanlış düşünceleri değiştirebilecek, Türk kültürü ve siyaseti hakkında kapsamlı bilgiler sağlayacak önemli bir kılavuz’ diye söz etti. TEMPO Dergisi, Nicole Pope’la görüştü ve AKP, Kürt Sorunu, Modern Türkiye gibi konularda çeşitli sorular yöneltti. Sorular ve yanıtları şöyle:

İSLAMCILAR GÜÇLÜ DEĞİL

Kitabınızdaki tespitlerden biri İslamcı-laik çatışması. Bundan sonra yeni bir çatışma olabilir mi?

Sanmıyorum. Şimdilerde buna çatışma olarak bakmak zor. İslamcılar ve laikler arasında problemler var; ama, toplumu çok ilgilendirdiğini düşünmüyorum bu problemlerin. Zaten İslamcı kesim de o kadar güçlü değil. Kaldı ki, AKP’nin de İslamcı bir parti olduğuna inanmıyorum.

Nasıl bir parti peki?

Özal’ın eski ANAP’ına benziyor. Çeşitli kesimlerden üyeleri var.

Özal’ın mirasını AKP mi devraldı sizce?

Evet. Benzerlik var.

SOLCULAR DA MUHAFAZAKÁR

AKP daha muhafazakár bir parti görünümü sergiliyor sanki...

Bu toplum da muhafazakár.

Bu yeni bir durum mu, yoksa eskiden de mi muhafazakárdı?

Evet muhafazakárlar. Solcular da muhafazakar Türkiye’de. Bence AKP’ye Anadolulu bir parti demek daha doğru. Eskiden, özellikle entelektüellerin Anadolu’ya karşı bir kompleksi vardı. Anadolu’dan utanırlardı. AKP ise Batı’ya açık olmakla birlikte, Anadolulu kimliğinden utanmıyor.

Peki, ne gerekiyor Türkiye için?

Bir ülkeye ideoloji gerekiyor mu sorusunu sormak lazım bence. Bence Türkiye’ye iyi bir muhalefet partisi gerekiyor. Ama yok şu anda.

CHP muhalefeti değişmeli mi? Yoksa başka bir anlayış mı muhalefet etmeli?

Başka bir muhalefet gerekiyor. Türkiye’nin bir sosyal demokrat partiye tabii ki ihtiyacı var. Ama CHP bu işi iyi yapmıyor.

AKP’den daha geride yani CHP?

Başörtüsüyle uğraşıyor. Laiklik üzerinde politika yapıyor. Eğitim, işsizlik gibi sorunlar sosyal demokrat bir parti için daha önemli.

IRA, Korsika, ETA gibi sorunlar var Avrupa’da. Bunlar da etnik. Ama gözler Türkiye’nin üzerinde. Korsika daha mı az sorun sizce?

Korsika o kadar kötü değil bir kere. On sene önce de İstanbul’daki Türkler, Güneydoğu’daki durumun ne kadar kötü olduğunu bilmiyorlardı. Tek taraflı bilgilendirme vardı.

Peki, Avrupa hangi isteğe destek veriyor? Hak ve özgürlükler mi, bağımsızlık mı?

Hak ve özgürlük. Avrupa’da kimse Kürtlere bağımsızlık verin demiyor. Zaten yavaş da olsa haklar veriliyor şimdi. Ayrıca, devlet de eskiden monolitik bir yapı arzu ediyordu. Şimdi o kadar kolay kırılır bir ülke olmadığı anlaşılıyor Türkiye’nin.

Darbe tehlikesi kalmadı

NICOLE Pope’un AB ve Türk demokrasisine ilişkin sorulara verdiği yanıtlar şöyle:

Ankara’dan batısı AB’ye girebilir, ama doğusu giremez diye bir düşünce vardır. Sizce Anadolu AB’ye girebilir mi?

Daha çok iş var yapacak. Ekonomi ve eğitim açısından. Tabii kalkınma gerekiyor.

2004’te ilk kez gelmiş olsaydınız, nasıl bir ülke olarak yorumlardınız Türkiye’yi?

Avrupalı bir ülke gibi gelirdi. 1987’de renkli bir toplum değildi. Hatta griydi diyebilirim.

Sovyetik bir yapı vardı yani...

Politik olarak değil; ama evet.

Toplum grilikten ders çıkardı mı sizce? Yani bir daha darbe olur mu? Toplumsal çatışmalar yaşanır mı?

Ben böyle bir tehlike görmüyorum artık. Gençler kendilerini daha iyi ifade ediyorlar. Kişisel alanda daha fazla özgürlük var.

Töre cinayeti de var ama.

Evet. Ama yasası çıktı mesela. Zaman alır tabii çözülmesi. Fakat bir şeyler yapılıyor.