Tartışma alevleniyor... TBMM Başkanı Bülent Arınç’ın dün yaptığı ’Meclis isterse Anayasa Mahkemesi’nin yetki ve görev alanlarını değiştirebilir, isterse kapatabilir’ açıklamasına Anayasa Mahkemesi Başkanı Mustafa Bumin bugün cevap verdi.
Anayasa Mahkemesi Başkanı Mustafa Bumin: "Beğenseniz de, beğenmeseniz de Anayasa Mahkemesi kararlarına uymak zorundasınız" dedi.
Anayasa Mahkemesi Başkanı Mustafa Bumin, TBMM Başkanı Bülent Arınç’ın Anayasa Mahkemesi’nin kapatılmasına ilişkin sözlerini değerlendirirken, "Böyle sert bir tepkinin kendilerine, partilerine ve ülkemize yarar getirmediğini zamanla anlayacaklardır" dedi.

Bumin, Anayasa Mahkemesi’nin 43. kuruluş yıldönümü kutlamalarına katılamayan CHP Genel Başkanı Deniz Baykal’ın ziyareti sırasında gazetecilere, Arınç’ın sözleriyle ilgili açıklamalarda bulundu.
Baykal’ın ziyaretinin bir hafta önceden belirlendiğini, son gelişmelerle ilgisinin olmadığını kaydeden Bumin, Baykal’ın genel olarak yargıya ve özel olarak da Anayasa Mahkemesi’ne bakışını ve yaklaşımını takdirle karşıladığını ifade etti.
Hukuk devleti olmanın anlayış ve olgunluk gerektirdiğini kaydeden Bumin, hukuk devleti sisteminin sık sık tartışmaya açılmaması gerektiğinin uzun yılların deneyimiyle ortaya çıktığını söyledi. TBMM Başkanı Arınç’ın Avrupa ülkelerinde Anayasa Mahkemesi bulunmadığına ilişkin sözlerini anımsatan Bumin, tam tersine Avrupa’nın her ülkesinde farklı biçimde olsa bile bu tür kurumların bulunduğunu belirtti.
Bumin, "Hukuk devletiyim diyen ülkelerde, yasama dahil yürütmeyi denetleyen yargı organları vardır. Aksi takdirde geçmişteki acı deneyimleri tekrar yaşamak gibi bir durumda kalınabilir" dedi. Bumin, Anayasa Mahkemesi’nin 43. kuruluş yıldönümü töreninde yaptığı konuşmada, türbana ilişkin yargı kararlarını ve içtihatları hatırlattığını belirterek, "Ben, kişisel değerlendirme yapmadım" dedi.
Laiklik ilkesinin önemine değindiğini kaydeden Bumin, şunları kaydetti:
"Alınganlık göstermelerini şaşkınlıkla karşıladım. Şöyle diyebilirlerdi: ’Zaman değişti, içtihatlar değişebilir. Geçmişte böyle kararlar verilmişse bile bundan sonra belki böyle verilmez. Verilip verilmeyeceğini zaman gösterir. O kararlar öyle değildir. Alıntılar da yoktur’ deseler, hata yapmışsam ben de tekrar düşünür değerlendiririm."

"DİYECEK HİÇBİR SÖZÜM YOK"

Mustafa Bumin, yasamanın herşeyi yapabileceğini ama bunun Anayasa çizgisi içinde olması gerektiğini hatırlatarak, şöyle devam etti:
"Anayasa’ya uygun mu değil mi, bunun değerlendirmesi ve denetlenmesi de bu konuda kompetan olan Anayasa Mahkemesi’ne aittir, dünyanın her yerinde. Laiklikten ne anlaşılabileceğinin takdiri de mahkemeye aittir. Beğenseniz de beğenmeseniz de ben dahil, yasama, yürütme, yargı özel ve tüzel herkes, Anayasa Mahkemesi kararlarına uymak zorundadır. Eleştirebilir, onu saygıyla karşılarım.
Değerlendirebilir, anlatabilir, tartışabiliriz ama buradan hareketle ’Anayasa Mahkemesi’ni kapatırız’ sözüne karşı benim diyecek hiçbir sözüm yok. Kamuoyu, konuyu değerlendirecektir. Polemiğe de girmek istemiyorum.
Böyle sert bir tepkinin kendilerine, partilerine ve ülkemize yarar getirmediğini zamanla anlayacaklardır. O bakımdan, yapısal olarak da ani ve sert tepki veren bir insan değilim." Bumin, sözlerinin bu kadar tepkisel karşılanmasını anlamakta zorluk çektiğini söyledi.
Mustafa Bumin, yasama, yürütme, yargı ilişkisi açısından Arınç’ın sözlerini nasıl değerlendirdiğinin sorulması üzerine, bu güçler arasında ast-üst ilişkisi olmadığını, tatlı bir işbölümü bulunduğunu kaydetti. Yasamanın, Anayasa’yı ve yasaları değiştirebileceğini, bunun başta Anayasa olmak üzere uluslararası normlara uygun olup olmadığının Anayasa Mahkemesi’nce denetleneceğini anlatan Bumin, "Kaldırırız demek, bu sözün bir meclis başkanının ağzından çıkmasına çok üzüldüm.
Çok daha özenli olmalıydı" dedi.
Bumin, kurumsal bir tepki gösterip göstermeyeceklerine ilişkin soru üzerine de polemiğe girmek istemediğini, ne tür bir cevap verilip verilmeyeceğini arkadaşlarıyla değerlendireceğini söyledi.

Arınç ne demişti?

TBMM Başkanı Bülent Arınç, dün, Anayasa Mahkemesi Başkanı Mustafa Bumin’in türbanla ilgili açıklamalarıyla TBMM’nin yasama yetkisine müdahele ettiğini söylemişti.
Parlamentoların, "kadını erkek, erkeği kadın yapmak" dışında herşeyi yapabileceğini savunan Arınç, "Bu Anayasa Mahkemesi’ni ben Meclis’in yapabileceği bir anayasa değişikliğiyle kaldırabilir miyim? Kaldırabilirim. Bugün AB ülkelerinin hiçbirisinde bizdeki Anayasa Mahkemesi’ne benzer bir kurum yok" demişti.
Anayasa’yı Meclis’in yaptığına, bugünkü Meclis’in de Anayasa’daki DGM ve ölüm cezalarının da arasında olduğu kırka yakın maddeyi değiştirdiğine dikkat çeken Arınç, "Bu Anayasa Mahkemesi’ni ben Meclis’in yapabileceği bir anayasa değişikliğiyle kaldırabilir miyim? Kaldırabilirim. Bugün AB ülkelerinin hiçbirinde bizdeki Anayasa Mahkemesi’ne benzer bir kurum yok. Tartışmaya açmıyorum. Anayasa Mahkemesi’nden şikayet etmiyorum. Ama birşey söylüyorum. Bazı ülkelerde Anayasa Komitesi var, bazı ülkelerde Anayasa Komisyonu, bazı ülkelerde Anayasa Mahkemesi var. Bazı ülkelerde hiçbirisi yok. Anayasa Mahkemesi’nin şu veya bu isimle hiçbir şekilde olmadığı ülkelerin hepsi de demokratik ama biz hem 1961 hem 1980’de Anayasa Mahkemesi’ne ihtiyaç duymuşuz ve bunu anayasaya koymuşuz" diye konuşmuştu.
Arınç, şunları ifade etmişti:
"Bunu değiştirebilir miyiz değiştirebiliriz. Üye sayısını değiştirebilir miyiz, değiştirebiliriz. Görev sahasını değiştirebilir miyiz, değiştirebiliriz. Yüce Divan yetkini Anayasa Mahkemesi’nden alabir miyiz, alabiliriz. Her yasanın Anayasa Mahkemesi’ne gitmesini engeleyebilir miyiz?.
Engelleyebiliriz. Herşeyi yapabilirim ben Meclis’im. Anayasa Mahkemesi bir kanunu iptal ederken kendisi kanun koyucu değildir. 1 maddenin kendisi. Ben birşey yaparken, sen ona karşı kanun çıkaramazsın demenin mantığının yanlışlığını söylüyorum. Ben yasama organı olarak istediğim yasa değişikliğini yaparım. İstediğim yasağı koyarım, istediğim yasağı kaldırırım. TBMM’nin bu yetkisi üzerine kimse perde düşüremez."