AB Komisyonu için Türkiye’deki asker - sivil ilişkileri üzerine referans olacak bir rapor hazırlayan CESS adlı merkez, Genelkurmay’ın Milli Savunma Bakanlığı’na bağlanmasını isteyince, Türk grubu çekildi

Ayrıntalır, Barkın Şık imzasıyla Milliyet gazetesinde yayımlanan haberden alıntılayarak aktarıyoruz: 


Avrupa Birliği (AB) Komisyonu’nun Türkiye’deki asker - sivil ilişkilerinin düzenlenmesine yönelik referans olacak raporu hazırlayan Avrupa Güvenlik Araştırmaları Merkezi (CESS) ile Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi’nin (ASAM) yürüttüğü ortak çalışma krize yol açtı. Avrupalılar, çalışmanın final raporunda Genelkurmay Başkanlığı’nın Milli Savunma Bakanlığı’na bağlanması görüşüne yer verince, ASAM 28 Nisan’da çalışma grubundan çekildi.
Hollanda Dışişleri Bakanlığı’nca finanse edilen emekli asker ve çoğu sivillerden oluşan çalışma grubunun, "Türkiye’deki Sivil - Asker İlişkileri Final Raporu" şubatta tamamlandı. Grubun başkanı olan eski Hollanda Savunma Bakanı Win Wan Eekelen, final raporunda, Türk tarafının görüşlerini dikkate almayarak, Genelkurmay’ın MSB’ye bağlanması önerisine yer verdi. ASAM da söz konusu gelişmeye itirazında, "Raporda konuşulmayan, kararlaştırılmayan konular var, hassasiyetler yansıtılmamıştır. Bu şekliyle raporu kabul edemeyiz. Bu müşterek hazırladığımız rapor olmaz" ifadelerine yer verildi.
CESS de bunun üzerine ASAM’a İngiltere, Fransa, Almanya, Hollanda, Makedonya ve Türkiye’deki sivil - asker ilişkileri başlıklı bir brifing verdi. Brifingde, Türkiye dışındaki ülkelerde Genelkurmay’ın MSB’ye bağlı bulunduğu, MSB’deki karargâhların daha büyük ve operasyonel karar alma yeteneklerine sahip olduğu Türk tarafına aktarıldı. ASAM da, Türkiye’nin güvenlik yapısı için kıyaslama yapılmasının yanlış olduğunu belirtti.

’Uymak zorundasınız’
CESS tarafı itiraz üzerine, "AB bir kulüptür. Buraya girmek istiyorsanız, bu kurallara uymak zorundasınız" diyerek rest çekti. ASAM yetkilileri de, "Türkiye’nin AB’ye girmesi diye bir şart yoktur. AB’ye girmek tercih meselesidir, şart değildir" karşılığını verdi. Türk tarafının görüşlerinin dikkate alınacağı sözü verilmesine rağmen, 10 Mayıs’ta açıklanacak nihai rapor Ankara’ya ulaştığında, CESS’in görüşünde bir değişiklik olmadığı anlaşıldı.

İstismar edilir

Çalışma grubunun eşbaşkanı emekli Tümgeneral Armağan Kuloğlu, Milliyet’e şu değerlendirmeyi yaptı:
"Raporun, tek yanlı bir doküman ötesine geçemeyeceği, gereksiz spekülasyonlara sebep olacağı, bazı çevrelerce istismar edileceği ve raporun AB politika yapıcılarını doğrulara kanalize etmeye yaramayacağı düşünülmektedir. Bu nedenle Çalışma Grubu’ndan çekildik."

CESS nedir?

Avrupa Güvenlik Araştırmaları Merkezi (CESS), Hollanda’daki Gröningen Üniversitesi bünyesinde faaliyet gösteren düşünce kuruluşu. Kuruluş, Doğu Avrupa ülkelerinin AB’ye giriş sürecinde sivil - asker ilişkileri konusunda Türkiye’dekine benzer çalışmalarda bulundu.

ASAM nedir?

1999’dan itibaren stratejik, politik ekonomik ve sosyal alanlarda çalışmalarda bulunan Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi (ASAM), Türkiye’de bir ilk. ASAM çalışmalarının hedefi, karar alıcılara somut bilgiye dayanan değişik karar seçenekleri üretmek.

Rapor, AB’ye sunulacaktı

Krize yol açan rapor, AB Komisyonu’na sunulacak olması nedeniyle büyük önem taşıyor. İlerleme raporlarını hazırlayan komisyonun, sivil - asker ilişkilerinde Ankara’nın atması gereken adımlara ilişkin yol haritasını çıkarırken, bu raporu referans alması bekleniyor. Aday ülkelerde benzer çalışmalar yapılıyor. Grupta şu isimler yer alıyor:
Türk tarafı: Emekli Tümgeneral Kuloğlu, emekli Orgeneral Edip Başer, Prof. Nilüfer Narlı, Dr. Mustafa Şahin, Prof. Ali Karaosmanoğlu, Prof. Ahmet Evin, Prof. Metin Heper, Prof. Ersin Kalaycıoğlu, Prof. Haluk Kabaalioğlu, emekli Deniz Kurmay Albay Yılmaz Aklar, Prof. Üstün Ergüder.
Avrupa tarafı: Eski Hollanda Savunma Bakanı Win Wan Eekelen, Prof. Peter Volten, Prof. William Hale, Prof. Erik Jan Zürcher, Jack Petri, Jan Dirk Blaauw, Gareth Jeankis, Michael Lake, Jan Folmer, Dr. David Greenwood, Dr. Sami Faltas, Jos Boonstra, Merijn Hartog ve Hollanda Büyükelçiliği Askeri Ataşesi Albay Ritske Blomendaal.