Asıl şok dünyadan geldi...

1- Bear Stearns depremi 28 yıl sonra ilk kez ABD Merkez Bankası'na pazar mesaisi yaptırdı. Fed, borç verme faizini çeyreklik düşürdü. JP Morgan da batık Bear'ı satın aldı

2- Yok pahasına satılan Bear Stearns'den sonra yeni batıkların da gelebileceği endişesi borsaları hallaç pamuğu gibi dağıttı. ABD borsaları gelen haberleri hazmettikçe kayıplarını azalttı

Geçen pazar gecesi ABD'den gelen iki önemli gelişme uluslararası piyasaların haftaya tedirginlikle başlamasına neden oldu. İflas eden Bear Stearns'ün JP Morgan'a satılması ve ABD Merkez Bankası'nın olağanüstü toplanarak, iskonto faizlerini 0.25 puan düşürmesi, finans piyasalarında işlerin iyiye gitmediği şeklinde yorumlandı. Dünya borsaları Asya borsalarından başlayan sert düşüşler ile çalkalandı. Ancak gün sonuna doğru gelen haberler hazmedildikçe ABD'de Dow Jones da kayıplarını azalttı. Nitekim Dow Jones gün içinde yüzde 1.5 kayıptayken seans sonuna doğru artıya geçti. Diğer borsalar ise Dow kadar şanslı değildi. Avrupa borsalarında değer kaybı ise ortalama yüzde 4 oldu. Hindistan'ın Bombay endeksi yüzde 6.47 düşerken, Çinli Hang Seng endeksi yüzde 5.18, Arjantin'in Merval endeksi yüzde 3.5, Brezilya'nın Bovespa endeksi yüzde 3.9 ve Güney Afrika borsası ise yüzde 2.35 değer kaybetti. İMKB ise yüzde 7.46 ile kayıpta liderliği kimseye bırakmadı. Peki ABD borsalarını hangi haberler toparladı?

* İngiltere Başbakanı Gordon Brown "Ekonomik istikrar için gereken ne varsa yapılacak" dedi.

* ABD mortgagezedeler için yardım paketi çeklerini acil olarak ödeyeceğini açıkladı.

* 30 milyar dolarlık mortgage tahvili riski olmasına karşın Bear Stearn'ü bedavaya satın alan JP Morgan'ın hisseleri yüzde 7.9 değer kazandı. Yatırımcının en çok merak ettiği soru ise 'Şimdi sırada hangi banka var' oldu. Bunun yarattığı gerginlik de kayıplarda etkili oldu. Ancak gözler bugün yapılacak ABD Merkez Bankası faiz toplantısına çevrildi. Bu akşam Fed'in faizi 1 puan indirmesi bekleniyor. Dolar uluslararası para birimleri karşısında hızlı değer kaybını sürdürürken, Euro ve Japon Yeni karşısında da kan kaybetti. Euro-dolar paritesi dün tarihinde ilk kez 1.5898 sente kadar yükselirken, dolar-Yen paritesi de 14 yıl aradan sonra ilk kez 97 Yen'in altına geriledi. Doların düşüşü altın fiyatlarını yeni rekor seviyelerine taşıdı.

ALTIN 1030 DOLAR OLDU
Dün altın fiyatları 25 dolar birden artarak, 1030 dolarla rekor kırdı. ABD ham petrol fiyatları haftaya 110 dolar seviyesinden başlarken, durgunluğun talebi azaltacağı yönündeki beklentilerin artmasıyla 108 doların da altına geriledi.

...Türkiye çifte darbe yedi!
3-Dünya piyasalarındaki yangının Türkiye'ye etkisi katmerli oldu. 39 bin 409 puana inen İMKB-100, yüzde 7.46 kayıpla düşüşte başı çekti. Borsa şirketleri bir günde 15 milyar dolar eridi

4-Dolar 1.27 YTL'yi Euro 2 YTL'yi gördü ancak korkulan olmadı. Euro karşısında doların dışarıda kan kaybı, yüksek reel faiz, liradaki hareketi frenledi. TL 1 günde % 4 değer yitirdi. Faiz % 18.6'yı aştı

Dünya piyasalarındaki çalkantı ile sarsılan Türk piyasaları AK Parti'nin kapatılma davası ile adeta çifte darbe yedi. İMKB bir günde yüzde 7.46 düştü. Dolar 1.27 YTL'yi görürken Euro da 2 YTL'yi geçti. Piyasalardaki bu anormal hareketlerin alt yapısını dünya piyasalardaki aşırı hareketler oluştururken, Türkiye'yi dünyadan ayrıştıran AK Parti'yi kapatma davasının yarattığı tedirginlik oldu.

DOLARA FAİZ VE EURO FRENİ
Gelişmiş borsalar yüzde 3.5 oranında kan kaybederken, gelişen ülkelerde ise kayıplar yüzde 3 ile 5 arasında seyretti oysa İMKB 100 yüzde 7.46 çakılarak adeta dünya piyasalarından koptu. En büyük darbeyi de Türkiye aldı. İMKB- 100 günü 3 bin 176 puan kayıpla 39 bin 409 puandan kapatabildi. Ancak gün içinde kayıplar 38 bin 527 puana kadar inmişti. Özellikle Yargıtay'dan gelen "Eleştirilerin dozunu iyi ayarlayın" açıklamasının ardından endekste günlük değişim yüzde 9.5'leri bile gördü.

TL % 4 DEĞER YİTİRDİ, DOLAR % 2
Benzer hareket döviz piyasalarında da kendini gösterdi. Dolar 1.22 YTL'den 1.27 YTL'ye çıkarken, Euro da 1.92'den 2 YTL'yi gördükten sonra 1.98 YTL'den günü kapattı. Yani bir günde Türk Lirası, Euro ve dolar karşısında ortalama yüzde 4 değer yitirdi. Özellikle doların yurtdışında Euro ve Yen karşısında önemli ölçüde kan kaybetmesi içeride dolardaki artışı frenledi. Öyle ki dolar, Euro ve Yen karşısında yüzde 2 değer yitirdi. Dolar sabit kalsa içeride doların yükselişi artabilirdi. Ayrıca yüksek reel faiz de TL'nin cazibesini korudu bunun sonucu olarak da yatırımcı dövize hücum etmedi. Türkiye'de Merkez Bankası'nın 74 milyar dolar civarında döviz rezervi bulunurken yurtiçinde tasarruf sahiplerinin de 64 milyar dolarlık döviz tevdiat hesabı bulunuyor. Uzmanlara göre yükselişi fırsat bilenlerin döviz satışı da artışı engelliyor. Ayrıca yüksek reel faiz alan 146 milyar YTL'lik de TL mevduat bulunuyor.

Borsa şirketleri 15 milyar $ eridi
PİYASALARDAKİ yan-gınla % 7.46 çökenİMKB'de şirket değerleriise 15 milyar dolar eridi.Cuma günü borsa şirketle-rinin piyasa değeri 209milyar dolarken dün bu değer 194 milyar dolaraindi ve 15 milyar dolaradeta buhar olup uçtu. Enbüyük kayıp da İMKB-100şirketlerinde oldu. İMKB-100 şirketlerinin değeri12,5 milyar dolar geriledi.