Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Sinan Aygün, tüketicilerin ödeme kabiliyetlerini ölçecek ve buna göre kredilendirme yapılmasını sağlayacak bir kredi reyting sistemi oluşturulmasını istedi.
ATO, hükümetin kredi kartlarına ilişkin hazırladığı yasa tasarısı ile ilgili çalışmalarını sürdürüyor. BDDK tarafından hazırlanan tasarı ile ilgili çeşitli öneri paketleri hazırlayan ATO, bugün konuya ilişkin hazırlanan yeni bir önerisini daha açıkladı. ATO’dan yapılan yazılı açıklamaya gören Aygün, tüketicinin ödeme gücünün üzerinde kredilendirilmesini önlemek ve ödeme kabiliyetini ölçmek üzere bir kredi reyting sistemi oluşturulması önerisinde bulundu. Kişisel Kredi Derecelendirme Sistemi adını taşıyan sistem, tüketicinin kredi kartı, tüketici kredisi ve konut kredisinin, devlete olan vergi borçlarını içeren risklerle birlikte tüm gelir ve mal varlıklarının bir havuzda toplanarak derecelendirilmesi ve puanlamaya tabi tutulmasını öngörüyor. ATO’nun önerdiği sistemde kredi kartı veya kredi talebinde bulunan tüketicilerin gelir ve kredi bilgilerine ilişkin bilgi ve belgeleri ibraz etmesi zorunlu hale getiriliyor. Bankalar, kredi ya da kredi kartı talebinde bulunan tüketicinin risk durumunu ve kredi puanını bu sistem sayesinde öğrenebilecek ve bu puana göre değerlendirme yapacak. Önerilen sisteme göre kredi puanı ya da derecesi yetmeyen tüketiciye kart verilmeyecek ve kredi açılmayacak. Bu kuralı ihlal eden bankalara ise ağır para cezası verilecek.
Sistemin bir kredi derecelendirme sistemi gibi çalışmasını öngördüklerini belirten Aygün, sistemin, kişinin mevcut borçları, varlıkları ve gelirleri ile kişinin o ülkede kredibilite açısından ilk yüzde kaçlık dilime girdiğini saptadığını ve riskine göre bir puan belirlendiğini anlattı. Kredi derecelendirmesinin bağımsız özel bir kuruluş ya da devlet eliyle yapılacağını ve bu sayede bankaların subjektif uygulamalarına düzen getirilmiş olacağını kaydeden Aygün, reyting sistemi ile para hareketlerinin de rahatlıkla izlenebileceğini ve kayıtdışılığın önünün alınacağını vurguladı.
Kayıtdışılığın önlenmesi için kredi kartı kullanımının artması gerektiğine işaret eden Aygün, Türkiye’de nüfusun sadece yüzde 9’unun kredi kartı kullandığını bildirdi. Aygün, kredi kartları açısından Türkiye’nin henüz doymamış bir pazar olduğunu ifade etti. Kredi kartlarının özüne karşı olmadıklarını ancak bankacılık uygulamalarına yönelik elmeştirilerinin olduğunu belirten Aygün, bu eleştirilerin temel noktasının bankaların uyguladıkları yüksek faizler, ödeme gücünün üzerindeki limitler ve ödeme gücü olmayanlara birden fazla kart verilmesi olduğunu anlattı. Kredi kartlarının bu faiz oranları ile saatli bombadan farksız olduğuna işaret eden Aygün, sektördeki boşlukların yasalarla ve akıllı sistemlerle doldurulabileceğini ifade etti.
Kredi kartları ile ilgili yasa tasarısına ilişkin hükümete 24 maddelik bir öneri paketi sunduklarını hatırlatan Aygün, bunların önemli bir bölümünün BDDK tarafından hazırlanan taslakta yer aldığını ve bundan memnuniyet duyduklarını belirtti. Aygün, buna karşın taslağın bazı yönleriyle eksik olduğuna dikkat çekti. Aygün, hazırladıkları öneri paketinde yer alan kredi kartıyla taksitlendirme işleminin akaryakıt, gıda gibi tüketim maddelerinden kaldırılması, dayanıklı tüketim maddelerinde vadenin 6 ay ile sınırlandırılması, çalınma ve bilgi dışı kullanım ihtimaline karşı sigorta zorunluluğu getirilmesi, kendiliğinden limit artışının önüne geçilmesi, bankaların merkez ya da şubeleri dışında kart pazarlayamaması, kredi kartı faizlerinin Hazine’nin borçlanma faizinin yüzde 50’sini geçmemesi, kredi kartlarına fotoğraf konulması zorunluluğu getirilmesi gibi düzenlemelerin, taslağın yasalaşması sırasında yasa tasarısına ekleneceğini umut ettiklerini vurguladı.