Bakanlıktan soyalı köfte uyarısı

Tarım Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Mustafa Erten, hazır köfte yapımında bazı üretici firmaların kıyma yerine genetik yapısı değiştirilmiş soya kullandığının tespit edildiğini açıkladı. Erten, piyasada haksız rekabete de yol açan soyadan yapılmış hazır köftelere karşı tüketicileri uyardı.
Tarım Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Erten, yaptıkları incelemelerde hazır köftelerin yapımında kıyma yerine soya kullanıldığını tespit ettiklerini bildirdi. Erten, soyanın nişasta haline getirildikten sonra et normuna dönüştürüldüğünü ve kıyma haline getirildikten sonra köfte yapımında kullanıldığını kaydetti.

’Ceza kesiyoruz’

Erten, soyadan yapılanla et kıymasından yapılan hazır köftenin birbirinden ayrılmasının en kolay yolunun fiyatlarına bakmak olduğuna işaret etti. Soya kıymasından yapılan köftenin et kıymasından yapılana göre çok daha ucuz olduğunu söyleyen Erten, kıymanın kilosunun 10 milyon lira dolayında bulunduğu, 2 - 3 milyon liradan satışa sunulan hazır köftelerin ise çoğunun soya kıymasından yapıldığına işaret etti. Soyadan yapılan hazır köftelere ilişkin olarak denetimler yapıldığını ifade eden Erten, teknik personelin yetersizliğinden yakındı. Erten, soyadan hazır köfte yapan işletmelerin yakalanması durumunda haklarında cezai işlem yapıldığını da kaydetti. Türkiye’de soya üretiminin az olduğu ve bu ürünün büyük oranda ithal edildiğine işaret eden Erten, büyük kısmının da genetik modifiye ürünler olduğuna dikkat çekti. Erten, soyadan yapılan hazır kıymaların diğerlerine göre fiyatlarının düşük olması nedeniyle piyasada haksız rekabete yol açtığını da kaydetti.


Soyalı döner, mekanik kıyma ne olacak?

Bülent Yardımcı

Bugün köftecilerin veya dönercilerin hemen hepsi sığır kıymasının içine soya kıyması karıştırıyorlar. 10 kiloluk bir döner veya köfte harcı hazırlamak için 10 kilo sığır kıyması almanız gerekmiyor. 7 kilo sığır kıymasının içine yarım kilo soya kıyması karıştırarak yine 10 kilo döner çevirebiliyor veya 10 kilo köfte pişirebiliyorsunuz.
Yarım kilo soya kıyması, sıcak suyun içinde bekletilince şişerek 3 kilo ağırlığa ulaşıyor. Böylece köftenin ya da dönerin maliyetini düşürüyorsunuz. Yanlış anlaşılmasın, soya kıymasının sağlık açısından hiçbir sakıncası yok. Ama fiyatı ucuz olduğu için soyalı köfte ve döner, sığır köftesi ya da döneri diye yüksek fiyata satılınca tüketici kandırılmış, satıcı haksız kazanç elde etmiş oluyor.
Bu konulardan, Türkiye’deki en yetkin isimlerden biri olan Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selim Çetiner’in de söylediği gibi soya unu, soya kıyması ve soya eti, protein açısından sığır eti kadar zengin ve sıfır kolestrollü olduğu için de daha sağlıklıdır ve çok daha ucuzdur. Bu nedenle tüketiciyi soya kıyması ile korkutmak çok yanlış bir iş.. Burada problem tüketicinin kandırılması. Soya kıymasının et kıyması fiyatına satılması...

İthalata niye izin veriliyor?

Ama genetik meselesi ayrı. Genetiği değiştirilmiş soya kıyması konusuna gelince... Tarım Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Mustafa Erten, köfte yapımında genetiği değiştirilmiş soya kullanıldığını söylüyor ve tüketiciyi uyarıyor. Ama işin ilginci soyanın genetiği Türkiye’de değiştirilmiyor, değiştirilmiş olarak geliyor. Yani ithal ediliyor. Peki, bakanlık madem tehlikeli buluyor, niye izin veriyor?..
Türkiye gibi AB ülkeleri de mısır, soya fasulyesi ile soya ununu ABD, Arjantin ve Brezilya’dan ithal ederek tavuk, hindi, sığır ve koyun besliyorlar. Bütün dünyaya soya ve mısır satan bu ülkeler geneteği değiştirilmiş (GDO) soya ve mısır üretiyorlar. Eğer bu soya ve mısırlar sakıncalı ise Tarım Bakanlığı bunların ithaline izin vermesin...

Tavuğun derisi, hindinin gerisi

Aslında genetiği değiştirilmiş (GDO’lu) soyanın veya mısır insan ya da hayvan sağlığına zarar verdiğine ilişkin henüz bilimsel kanıt yok. Bu yüzden kullanımı sürüyor. Kullanımı yem, et ve süt ürünlerinde maliyeti de düşürüyor. Fakat, tüketicinin kandırılmasını önlemek önemli.
Daha önce Milliyet’te çeşitli defalar yazdık. Tavuk eti işleyen fabrikalarda tavuk derisi, hindi gerisi, kanat ucu gibi artıklardan kıyma yapılıyor. Piyasada ’mekanik kıyma’ diye adlandırılan bu kıymanın kilosu 1 YTL’den ucuza satılıyor. Ancak bu bazı marketlerde kilosu 10 - 12 liradan satılan sığır kıymasının içine karıştırılarak tüketici aldatılıyor. Sucuk - salam vb et mamullerine de karıştırılıyor. Müsteşar Yardımıcımız bundan da söz etmiyor.

Görevini yapmıyor

Doğrusu açıklama için Sayın Müsteşar’a biraz ’günaydın’ diyesim geldi. Soyalı döner konusunu aylar önce yazdım. Dönerde başka sorunlar da var. Müsteşar Yardımıcısı Erten, soya karıştırılmış hazır köftelerden bahsediyor ama soyalı dönerden söz etmiyor. Piyasada köşe başındaki döner büfesi de, bazı anlı şanlı kebapçılar da dönerin içine soya kıyması karıştırıyorlar. Müsteşar yardımcısı, soyalı dönerden söz etmeyerek hazır köfte aleyhine bir haksız rekabet yarattığının farkında bile değil.
Soyalı köfte ya da mekanik kıymalı sucuklarla vatandaş aldatılırken, bu soygunu önlemesi gereken makamdaki kişi, sokaktaki vatandaş gibi gazetelere demeç vererek şikayetçi oluyor. Onbinlerce kişinin çalıştığı Tarım Bakanlığı’nın yetkilisi, hilebazları cezalandırarak tüketicinin aldatılmasını önleyeceği yerde, dertli dertli yakınıyor.