Cep telefonlarına yasal düzenleme kabul edildi
Kayıtdışı kullanımın önüne geçerek cep telefonlarının kapkaç, hırsızlık ve kaçakçılığa konu olmasını önlemeye yönelik tedbirler içeren yasa teklifi, TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonunda bazı değişikliklerle kabul edildi.
AKP Samsun Milletvekili Mustafa Demirin başkanlığında yapılan komisyon toplantısında, AKP Muğla Milletvekili Orhan Seyfi Terzibaşıoğlu ve arkadaşları tarafından hazırlanan ve geçen hafta tümü üzerindeki görüşmelerin tamamlandığı yasa teklifinin maddeleri müzakere edildi.
"2.5 MİLYAR DOLAR MALİYET"
Terzibaşıoğlu, günümüzde adeta insanların 6ıncı duyusu" haline gelen cep telefonlarının kapkaç, hırsızlık, kaçakçılık konusu olduğunu, terör suçlarının işlenmesinde kullanıldığını belirtti.
İkinci el cep telefonu satışının kayıt altında yapılmamasının bu tür olayları kolaylaştırdığını ifade eden Terzibaşıoğlu, Türkiyede halen kullanılan 35 milyon cep telefonundan 12 milyonun kayıtdışı, bunun kamu zararına oluşturduğu maliyetin de 2.5 milyar dolar olduğunu bildirdi.
Komisyon Başkanı Demir de cep telefonlarında düzenleme getiren yasa teklifinin dünyada bu bağlamda bir örnek oluşturduğunu ifade ederken, teklif yasalaştığında kaçak ve hırsızlık malı cep telefonlarının kullanım dışı kalacağını ifade etti.
Yasa teklifi konusunda görüşlerini dile getiren Ulaştırma Bakanlığı ve Telekomünikasyon Kurumu yetkilileri ile Mobil İletişim Araçları İşadamları Derneği (MOBİSAT) yöneticileri ve GSM operatörlerinin temsilcileri olumlu bulduklarını dile getirirken, kimi önerilerde de bulundular.
Cezai yaptırımlar içermesi nedeniyle Adalet Komisyonunda da ele alındıktan sonra TBMM Genel Kurulunda görüşülecek yasa teklifi, Telsiz Kanununda değişiklik yapıyor.
BİLGİLERDE GİZLİLİK
Teklife göre, Telekomünikasyon Kurumu tarafından izin verilmedikçe, işletmecilerle tedarik edilen abone kimlik ve iletişim bilgilerini taşıyan özel bilgiler veya cihazın teşhisine yarayan elektronik kimlik bilgileri yeniden oluşturulamayacak, değiştirilemeyecek, kopyalanarak çoğaltılamayacak veya herhangi bir amaçla dağıtılamayacak.
Elektronik kimlik bilgisi değiştirilmiş cihaz, kart veya gereçlerle değişiklik yapılması amacına yönelik yazılım, her türlü araç veya gereçlerle değişiklik yapılması amacına yönelik yazılım, her türlü araç veya gereçlerin ithalatı, üretimi, dağıtımı veya tanıtımı yapılamayacak, bulundurulamayacak, aracılık edilemeyecek.
Kurum düzenlemelerine aykırı olarak elektronik kimlik bilgisini haiz yeni veya kullanılmış cihazların her türlü devri ve ticareti yapılamayacak, bu cihazlar kullanılamayacak.
Abone kimlik ve iletişim bilgilerini taşıyan özel bilgiler ile cihazların elektronik kimlik bilgilerini taşıyan her türlü yazılım, kart, araç veya gereç yetkisiz ve izinsiz olarak kopyalanamayacak, muhafaza edilemeyecek, dağıtılamayacak, kendisine ya da başkasına çıkar sağlamak amacıyla kullanılamayacak.
SİSTEM GÜVENLİĞİ İÇİN 5 AY SÜRE
Cep telefonu işletmecileri, Telekomünikasyon Kurumunun, "merkezi mobil cihaz kimlik tanımı ve veri tabanı"nda (CEIR) yer alan elektronik kimlik bilgileri değiştirilmiş, kaçak, kayıp veya çalıntı cihazlara elektronik haberleşme hizmeti veremeyecek. İşletmeciler, bu tür yasal olmayan cihazların haberleşme şebekelerine bağlanmasını önlemek üzere kendi veri tabanlarını Telekomünikasyon Kurumu veri tabanı ile uyumlaştıracak ve bununla ilgili teknik alt yapı ve sisteminin güvenliğini, yasanın yürürlüğe girmesini izleyen 5 ay içinde sağlayacak. Sistemin işletilmesinden kaynaklanan sorunlar 5 gün içinde giderilecek.
Telekomünikasyon Kurumu, bilgi ve ihbar merkezi kuracak ya da kurduracak. Cep telefonu kaybolan, çalınan ya da kendi rızası dışında elinden çıkan aboneler, öncelikle bağlantının kesilmesi için bilgi ve ihbar merkezine başvuracak. Kurum, suça ilişkin bilgi elde ettiğinde durumu Cumhuriyet Başsavcılığına bildirecek.
"BİR ANLAMDA AF OLUYOR"
Kanun yürürlüğe girmeden önce Telekomünikasyon Kurumu kayıtlarında yer almadığı belirlenen cep telefonu kullanıcıları, kanunun yürürlüğünü izleyen 5 ay içinde gerekli belgelerle birlikte cihazlarını Kuruma kaydettirecek.
Belgesi olmayan her kayıt dışı cihazın kaydedilmesi için 10 YTL (10 milyon lira) ödenecek. Kayıt ücreti, Kurumun belirleyeceği yerler tarafından tahsil edilecek. Kayıt ücretinin 2 YTLsi SMS gönderilmesi ve "telefon elektronik kimlik bilgisi" (IMEI) numaralarının düzeltilmesi gibi masrafların karşılığı olarak GSM operatörlerine verilecek, kalan kısmı ise Kurum hesaplarına aktarılacak.
Başvuru süresi sonunda Kurum kayıtlarında yer almayan cihazlar, bir daha kullanıma sokulmamak üzere elektronik haberleşme şebekesi bağlantıları kesilerek devre dışı bırakılacak. Ancak, haklı mazereti nedeniyle başvuru süresini geçirenlerin şebeke bağlantıları, kayıt ücretini ödemeleri halinde kullanıma açılacak.
Yasa teklifi, getirilen hükümlere uymayanlara, suçun niteliğine göre bir yıldan 5 yıla kadar hapis ve çeşitli miktarlarda para cezası öngörüyor.
Komisyonda, GSM operatörlerinin temsilcileri 10 YTLlik ücretin yüksek olduğunu savunarak düşürülmesini talep ederken, masraflar için kendilerine ayrılan 1 YTLlik payı da düşük buldular. Komisyon, hükümet temsilcisinin de olumlu görüşü ile işletmecilerin payını 2 YTLye çıkarırken, kayıt ücretinde indirime gitmedi.
Kayıt ücretinin nasıl tahsil edileceğinin yönetmelikle düzenleneceği, muhtemelen GSM operatörleri aracılığıyla tahsil edileceğini ifade edilirken, 12 milyon kayıt dışı cep telefonunun kayıt altına alınmasının hedeflendiği, ayrıca IMEI numaraları kopyalanarak çoğaltılmış 500 bin telefonun IMEI numaralarının da düzeltileceği bildirildi.
Çalıntı ya da kapkaç sonucu elde edilen telefonların ise 10 YTL karşılığında kayıt altına alınmasının söz konusu olmadığı ifade edildi.
Yasa teklifinin sahibi, AK Partili Terzibaşıoğlu, kayıtdışı telefonların 10 milyon lira karşılığında kayıt altına alınmasının, "bir anlamda af" niteliği taşıdığını, ancak kayıtdışılığın önüne geçmek için böyle bir yöntem uygulanmasının kaçınılmaz olduğunu kaydetti.
Terzibaşıoğlu, teklif yasalaştığında kayıtdışı telefon kullanımının mümkün olmayacağını belirtti.
