Dünyada enflasyon artıyor

Japonya neredeyse yıllarca eksi enflasyonla yaşadı ancak son dönemde o da enflasyon endişesine kapılan ülkelerden biri oldu.

Cuma günü şubat ayı enflasyon rakamı açıklandı ve görüldü ki Japonya'da enflasyon son 10 yılın en yüksek seviyesine yükselmiş. Yıllık enflasyonun geldiği yüzde 1'lik seviyeyi bizim yüzde 9 ile karşılaştırdığımızda çok düşük gelebilir ama Japonya'ya kendi içinde bakmak en doğrusu. Böyle bakılınca görülüyor ki, Japonya'da enflasyon bir süredir artış eğiliminde aynı diğer onlarca ülkede olduğu gibi.

Dünyanın ortak derdi
Enflasyon bir süredir dünya genelinde artış eğiliminde. Aşağıdaki tabloda bazı ülkelerde enflasyonun en son verilere göre mevcut düzeyi ve bir yıl önce bulunduğu düzey yer alıyor. Ve tablodan da görülüyor ki, dünya ekonomilerinin çok büyük bir bölümünde enflasyon şu anda bundan bir yıl önce olduğu noktanın çok çok üzerinde bulunuyor. Bizim dış ticaretimizin ağırlıklı bölümünü yaptığımız euro bölgesinde enflasyon neredeyse geçen yılın iki katına çıkmış. Dünyaya son beş yılda yaptığı ucuz üretimle dezenflasyon ihraç eden Çin'de enflasyon yüzde 4'ten 7,1'e fırlamış. Geçen yıl bu zaman neredeyse sıfır enflasyonu olan İsviçre bile bugün yüzde 2'nin üzerindeki bir enflasyonla uğraşıyor. Dünyanın bu ortak derdinin nedeni de aşağı yukarı aynı: Olumsuz iklim koşullarının da etkisiyle artan gıda fiyatları ve son dört yıldır sürekli tırmanan enerji ve emtia fiyatları.

Türkiye hedeften saptı
Türkiye'de aynı etkiden muzdarip. Bakmayın bizde enflasyonun geçen yıla göre şu anda daha düşük seviyede olduğuna. Bizim diğerlerinden önemli farkımız enflasyondaki düşüşe rağmen hedefin yani ulaşmak istediğimiz noktanın oldukça uzağında olmamız. Yüzde 4'lük bir hedefimiz var ancak yıllık enflasyon yüzde 9 dolayında seyrediyor. Gıda ve enerji gibi olumsuzluk faktörlerini dışladığımızda hedefe yaklaşıyoruz ancak halkın harcamalarının önemli bir bölümünü dışlayan bu kalemleri hariç tutmak iktisatçılar için anlamlı olsa da halk için çok anlamlı olmaz.

Bir yandan da Merkez Mankası enflasyon hedeflemesi uyguluyor. Yani enflasyon hedefi konusunda kendisini maksimum seviyede bağladı, itibarını ortaya koydu. Ancak buna rağmen iki yıldır hedef açık ara ıskalanıyor. Bu durum "enflasyon hedefi anlamını yitirdi mi? Merkez Bankası enflasyon hedefini revize ederek daha gerçekçi bir düzeye yükseltmeli mi?" tartışmalarını doğurdu.



Merkez doğruyu yapıyor
Çok sayıda iktisatçı en doğru hareketin hedefin yukarı yönde revize edilmesi olduğunu söylüyor. Peki Merkez Bankası ne diyor? Merkez Bankası diyor ki: Hedefi revize etmek kolay fakat maliyetlidir. Zor fakat sonuçta faydalı olan hedefi tutturmaya çalışmaktır. Hedefin tutmasının zor olduğu dönemde hedefi değiştirmeye kalkarsak hedeflerin bir anlamı kalmaz. Merkez Bankası bunu söyleyerek yani hedefte ısrar ederek aslında hayatı kendisi için zorlaştırıyor ama bence doğru olanı yapıyor. Çünkü enflasyonu aşağı çekme konusundaki kararlılığını ortaya koyuyor. Burada belki yapması gereken enflasyon hedefinin tutması için gerekli olan diğer unsurlar konusunda daha açık ve belki daha sert uyarılarda bulunması. Çünkü biliyoruz ki, enflasyon sadece para politikası ile inmez. Aynı zamanda maliye ve gelirler politikası gibi diğer ayakların da aynı yönde gitmesi gerekir.



Ülkelerin enflasyonu(%)

Ülke
Şimdi
1 yıl önce

ABD 4,3
2,1

Çin
7,1
4,0

Euro Bölgesi
3,2
1,8

İsviçre
2,4
0,1

Brezilya
4,6
3,0

G. Afrika
9,3
6,0

Rusya
12,7
7,6

Türkiye
9,1
10,2