Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Ham Petrol Boru Hattı'nın Yumurtalık'a ulaşım yerinde yapılan arkeolojik araştırmalarda, dünyanın en uzun su kanalının ortaya çıkarıldığı bildirildi.
Araştırmacı Çağrı Kürşat Yüce, Çukurova Stratejik Araştırmalar Merkezi'nde Tarihçi Cezmi Yurtsever ile birlikte yaptığı açıklamada, BTC Ham Petrol Boru Hattı'nın Doğu Akdeniz'e ulaşım güzergahında yapılan arkeolojik araştırmalar sonucu Amanos Dağları'ndaki Zorkun Yaylası'ndan antik Ayas Kenti'ne ulaşan 100 kilometre uzunluğunda su kanalı bulunduğunu söyledi.
Su kanalının sadece Turunçlu Köyü yakınlarında ayakta kalan kısmının tespitinin yapıldığını, büyük bölümünün ise köylüler tarafından tahribata uğratıldığını ifade eden Yüce, "Ayas Su Kanalı, dünya kültür mirası içine alınarak korunmalıdır" dedi.
Amanos Dağları'ndan Antik Ayas Kenti'ne ulaşan 2 bin yıllık tarihi su kanalının, petrol boru hattının Yumurtalık Sahili'ndeki BOTAŞ Tesisleri'ne ulaşım yerinde bulunduğunu ve Romalılar zamanından kalma olduğunun tahmin edildiğini vurgulayan Yüce, "Tarihi su kanalı, petrol boru hattının taşıma kapasitesinden daha fazla suyu, Amanos Dağları Zorkun Yaylası eteklerindeki Gözlü Göl'den alarak Erzin Ovası, Turunçlu-İncirli Köyü-Toros Gübre-BOTAŞ Tesisleri-İsken Termik Santralı arasındaki vadileri geçerek tarihi Ayas Kenti'ne ulaştırıyor. Kanalın derinliği 45 santimetre, taban genişliği ise 70 santimetreye ulaşırken, tahmini uzunluğu da 100 kilometreyi buluyor. Su kanalının, kendi kategorisinde dünyanın en uzun su kanalı olduğu anlaşılıyor" diye konuştu.
Ayas Kenti harabelerinde yapılan yüzey araştırmalarında çok sayıda hamam, su dağıtım şebekesi ve dünyanın en gelişmiş sağlık merkezi kalıntılarına da rastlandığını kaydeden Yüce, konuşmasını, şöyle sürdürdü:
"Ayas Kenti Romalılar zamanından itibaren, Ortaçağ boyunca Avrasya'nın en işlek ticaret merkezi idi. Ünlü gezgin Marko Polo, İpekyolu seyahatine de Ayas'a ayak basarak başlamıştı. Ama şimdi tarihi Ayas Kenti'nin izleri toprak altında bilim adamlarının ilgisini bekliyor. İtalya'daki Pompei ve Fırat Nehri kıyısındaki Zeugma'dan daha zengin tarihi eser, Ayas Kenti ören yerinden çıkacaktır. Dünya tarih ve kültür mirası içine alınması gereken su kanalının yok olmaması için acil müdahale gerekiyor."