Fiş toplamak geri mi geliyor?

Milyonlarca çalışan sağlık ve eğitim gibi birçok giderini vergiden düşebilecek.

Maliye Bakanlığı hem vergi adaletini sağlamak hem kayıt dışılığı ciddi ölçüde azaltmak amacıyla Gelir ve Kurumlar Vergisi’nde köklü değişiklikler hazırladı.

Bugün Gazetesi'nin haberine göre Gelir Vergisi ile Kurumlar Vergisi'nin birleştiren yeni vergi reformu taslağında ücretliler dahil herkesin beyanname vermesini öngören bir sistem öngörülüyor.

Yeni düzenlemenin teknik detayları ABD, Fransa, Japonya, İtalya ve İngiltere gibi ülke örnekleri incelenerek hazırlandı. Sistem toplam 16 milyon 242 bin çalışanı kapsayacak.

Son karar hükümetin

Teknik hazırlığı büyük ölçüde tamamlanan ve Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nda görüşülen taslak, onay için Bakanlar Kurulu’na sunulacak.

Bakanlar Kurulu’nun ücretli çalışanları beyanname kapsamına alan bölümü uygun bulmaması halinde, mevcut sistemin devamını öngören alternatif düzenlemeyle tasarıya son şekli verilecek.

İşte yeni sistem:

Yıl sonunda beyanname

Memurlar dahil bütün çalışanlar, tıpkı serbest meslek kazancı elde edenler ya da gayrimenkulünü kiraya verenler gibi yıllık kazançları üzerinden yıl sonunda beyanname verecekler. Bununla birlikte tüm çalışanlar her ay elde ettikleri ücret, maaş ya da yevmiyeleri üzerinden aylık kazançları oranında peşin vergi ödemeye devam edecekler. Ödenen bu vergiler daha sonra yıllık vergiden düşülecek.

Ücret dışı gelir kapsamda

Ücretliler yıl sonunda Maliye’ye beyanname vererek gerçek kazanç ve giderlerini beyan edecekler. Beyanname içerisinde bir yıl içerisinde elde edilen ücret vemaaş gibi çalışma karşılığı elde edilen aylık kazançlar ile yan ödeme ve diğer kazançların tümü ‘gelir’ olarak yazılacak.

Eğitim sağlık gibi harcamalar dahil

Beyannamenin ‘gider’ bölümüne ise kazançların elde edilmesi için yapılan harcama ve masraflar, eğitim, sağlık, kira, ev için yapılan enerji tasarrufu ve çevre yararına harcamalar gibi kişisel ve aile harcamaları ile yasalar kapsamında yapılan bağışlar yazılacak.

Yıl içerisinde gerçekleştirilen tüm bu gider ve harcamalar belli oranlarda vergi matrahından düşülecek. Ayrıca istisna ve muafiyetler de vergi matrahını düşürerek ödenecek vergiyi azaltacak. Ücretliler tüm bunların yanı sıra bekar, evli ve çocuk sayısına göre asgari geçim indirimlerinden yararlandırılacak.

Vergi oranları %15-35 arası

Yıl içerisinde elde edilen gelirlerden giderler düştükten sonra geriye kalan gelir çalışanların vergi matrahını oluşturacak. Bu gelir, belirlenen gelir dilimlerine göre yüzde 15’ten yüzde 35’e kadar değişen oranlarda vergilendirilecek.

Yıl içerisinde her ay ödenen vergiler, yıl sonunda beyannameyle hesaplanan vergiden düşülecek. Eğer ücretlilerin ödediği vergi yıl sonunda hesaplananın altında kalmışsa, fark vergi dairelerine yatırılacak. Masraflar ve istisnalarla aylık ödeme, ödenmesi gereken vergiyi aşmışsa, çalışanlar iade alacak.

Hırsızlık bile düşülüyor

Ücretlilerin de beyanname sistemine geçmesiyle, çalışanlar aleyhine olan vergileme sisteminde adaletin önemli ölçüde sağlanacağı belirtiliyor. Beyanname sisteminin en yaygın uygulandığı ABD’de çalışanlar tüm gelirlerini beyan ederken; tıbbi ve diş tedavi harcamaları, faiz ödemeleri, bağışlar, olağan zararlar, hırsızlık kayıpları, ağaçlandırma için yapılan harcamalar ile beyanname hazırlatma ücretlerini de vergiden düşebiliyorlar.

Belge toplamak şart

Ücretliler her harcamanın karşılığında fiş ve fatura toplayacak. Bunu belgelendiremeyen ücretliler fazladan vergi ödemek zorunda kalacak.