Büyükşehir Belediyesi'nin mimarlara dağıttığı "Istanbul City Guide"da Bolşevik devriminden kaçan Rus kadınlarının kentin ahlakını bozduğu iddia ediliyor.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nce hazırlanarak 22. Dünya Mimarlık Kongresi'nde mimarlara dağıtılan "Istanbul City Guide" (İstanbul Kent Rehberi), Bolşevik devriminden kaçan Rus kadınlarını da kentin ahlakını bozmakla suçluyor.

Plajlarda yüzdüler
Cumhuriyet devrimlerine de yer verilmeyen kitapta, "Bolşevik devriminden kaçarak İstanbul'a göç eden Rus kadınların kıyafetleri, İstanbul hanımları tarafından çok beğenildi ve moda haline geldi. İstanbul halkı Rus göçmenlerin önderliğinde, ilk kez o dönemde plajlara giderek yüzdüler" deniliyor.
Kitabın 43 ve 46. sayfalarındaki "Düşman İşgali ve Mütareke" isimli bölümde, işgal yıllarında Rus kadınlarının yaşantısı şöyle aktarılıyor:
"İşgal yıllarında İstanbul, halkın ve öğrencilerin katıldığı gösterilere sahne oldu. Bu gösterilere ilaveten, önemli bir gelişme, bağımsızlık için çalışan bazı gizli örgütlerin kurulması oldu. Karakol Birliği, Mim Grubu, Müdafa-i Milliye bunların başlıcalarıydı... O yıllarda İstanbul halkı sürekli hareket halindeydi, işgal altındaki kenti terk ederek Anadolu'nun işgal altında olmayan bölgelerine göç ediyorlardı. Bu arada Bolşevik devriminden kaçan Ruslar da İstanbul'a göç etmekteydiler. Bunların İstanbul ve İstanbul halkı üzerinde büyük etkileri oldu.

Gece hayatı canlandı
Rus kadınların kıyafetleri İstanbul hanımları tarafından çok beğenildi ve moda haline geldi. İstanbul halkı Rusların önderliğinde, ilk kez bu dönem plaja yüzmeye gitti. İşgale karşın, İstanbul'un gece hayatı bu dönemde canlanmıştı.
Kafelerdeki konserlere, tiyatro kumpanyalarına, sinema ve tiyatrolara büyük rağbet vardı. Tavernalara alternatif olarak, barlar ve pastaneler İstanbul'a giriş yapmıştı. Bunlar ahlaki bir çöküşü de beraberlerinde getirdiler. Bu eğlence yerlerinde çalışan Rus kadınlar arasındaki fuhuş, kenti etkisi altına almaya başladı..."

'Cumhuriyet'i karaladılar'

Milliyet'in dün manşetten verdiği "Belediyeden Tuhaf Rehber" haberi büyük ses getirdi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nden konuyla ilgili herhangi bir açıklama yapılmazken, Türkiye Mimarlar ve Mühendisler Odası Birliği Başkanı Oktay Ekinci, "Milliyet çok güzel bir gazetecilik yapmıştır. Bizim de Milliyet'in manşetiyle bu olaydan haberimiz oldu" dedi.
Ekinci, kongrenin resmi ev sahibinin Mimarlar Odası olduğunu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin ev sahibi kentin belediyesi olduğu için destek verdiğini belirterek, şöyle dedi:
"Kadir Topbaş'ın bilerek, isteyerek, bu kongreden siyasi bir kazanım olsun diye kasten bu rehberi dağıttırdığına inanmıyorum. Olası ki belediye kadroları içinden birileri bu kongreden faydalanmak, dünya mimarlarına bu mesajı vermek için bunu yapmışlardır. Cumhuriyet rejimi sayesinde dünyayla birlikte olurken, Cumhuriyet rejimini karalamak çok yanlış."

CHP'lilerin tepkisi
Rehbere CHP'den de tepki geldi. Niğde Milletvekili Orhan Eraslan, "Asıl niyetleri ortaya çıktı. Cumhuriyet karşıtı olduklarını ortaya koyuyorlar" diye konuştu. Ankara Milletvekili Muzaffer Kurtulmuşoğlu, "Yabancılara 'halifelik olsa daha iyi olurdu' demesi, belediye başkanının kafa yapısını gösteriyor" görüşünü savunurken, İstanbul Milletvekili Kemal Kılıçdaroğlu ise şunları söyledi: "Bütün bunlar, AKP'nin Türkiye'yi götürmek istediği yolu gösteren bir davranış bütünlüğü."
Avrupa Atatürkçü Düşünce Dernekleri Federasyonu Genel Başkanı Dursun Atılgan da açıklamasında, "Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Cumhuriyet rejimine karşı olduğunu ortaya koydu..." görüşü yer aldı.

'Tarihi gerçekler'miş...

Rehber kitabın 2 editöründen biri olan, AKP İstanbul Milletvekili Zeynep Karahan Uslu'nun eşi ve ANAR Araştırma Şirketi Genel Müdürü İbrahim Uslu, sorularımızı şöyle yanıtladı:

Rehberi siz mi hazırladınız?
- 1995'te Habitat için CD olarak hazırlandı. Habitat'ta İstanbul'a gelen delegelere dağıtıldı. Daha sonra kitaba dönüştürüldü.

Kitap yeni baskısıyla Mimarlar Kongresi'nde de dağıtıldı, bundan haberiniz var mı?
- Haberim yok. Bu proje bizim açımızdan 1996'da bitti.

Ayasofya Müzesi'nin dünya çapında önemli bir kongrede yabancı mimarlara cami olarak tanıtılması doğru mu?
- Ayasofya, mimari açıdan cami ve külliye olarak önem arz ediyor. Ancak CD'de müzeler bölümünde de yer alıyordu. Kitap versiyonu için bir şey diyemeyeceğim.

"Cumhuriyet'in ilanı İstanbul'u zayıflattı" gibi çarpıcı ifadeler var.
- Bunların bir kısmı tarihi şeyler. Gerçekten İstanbul önemini kaybetti.

Kitaptaki bu bilgiler nereden alındı?
- Makalelerin bir bölümü benim tarafımdan yazılmış değil. Eski dosyalara bakmam lazım.

Kurtuluş Savaşı'ndan ve Atatürk'ten söz edilmiyor.
- İstanbul'un tarihinde Türk orduları İstanbul'u düşman işalinden kurtarmıyor. Biz İngilizlerle savaşmadık.

Kurtuluş Savaşı'nın başarısı nedeniyle İngilizler kenti boşaltmak zorunda kalmadılar mı?
- Elbette...