Geçen yılki idamların yüzde 84'ünden Çin, İran ve ABD sorumlu

Uluslararası Af Örgütü (UAÖ); 2003 yılında 28 ülkede  bin 146 kişinin idam edildiğini, Çin, İran, ABD ve Vietnam’ın, 28 ülkede gerçekleştirilen, idamların yüzde 84’ünden sorumlu olduğunu açıkladı. Örgüt, 77 ülkede ölüm cezasının tüm suçlar için kaldırıldığını bildirdi.

Merkezi İngiltere’nin başşehri Londra’da bulunan Uluslararası Af Örgütü, 2003 yılında gerçekleştirilen, dünya çapındaki ölüm cezası infaz istatistiklerini açıkladı. Örgüt, İsviçre’nin Cenevre şehrinde toplanmakta olan BM İnsan Hakları Komisyonu’na, ölüm cezasına karşı kuvvetli bir tutum alınması ve tüm infazların durdurulması yönünde harekete geçme çağrısında bulundu.

UAÖ’nün raporunda; Çin, İran, ABD ve Vietnam’ın, 2003 yılında 28 ülkede gerçekleştirilen bin 146 idamın yüzde 84’ünden sorumlu olduğu yer aldı. Uluslararası Af Örgütü’nün bilgisi dahilinde, sınırlı ve bütünü yansıtmayan raporlara göre, Çin’de 2003 yılında en az 726 kişi idam edildi. Çin’deki bu rakamın gerçekte çok daha fazla olduğu ileri sürüldü. Üst düzey bir meclis üyesinin Mart 2004’te yaptığı açıklamaya göre, Çin’in her yıl yaklaşık 10 bin idam gerçekleştirdiği vurgulandı.

UAÖ raporlarına göre, İran’da en az 108 kişi idam edildi. ABD’de 65, Vietnam’da da en az 64 kişinin ölüm cezası infaz edildi. 2003 yılında en az 2 bin 756 kişi idama mahkum edildi. Gerçek rakamın açıklanandan çok daha fazla olduğu belirtildi.

UAÖ ayrıca, BM İnsan Hakları Komisyonu’nun, çocuk suçlular (suçun işlendiği tarihte 18 yaşından küçük olan mahkumlar) için ölüm cezası uygulanmasına karşı olduğunun bir kez daha altının çizilmesini talep ediyor. Örgüt, 2003 yılında biri Çin’de biri de ABD’de olmak üzere 2 çocuk suçlunun idam edildiğini hatırlatıyor.

UAÖ rakamlarına göre, 2003 yılı sonuna kadar 77 ülkede ölüm cezası tüm suçlar için kaldırıldı. Samoa Parlamentosu, Ocak ayında kabul ettiği bir yasayla, ölüm cezasını kaldırdı. Butan’da ise, Mart ayında, ölüm cezasını yasaklayan bir Kraliyet kararı yayınlandı.

Raporda, ABD’de 1973’ten bu yana, 113 ölüm cezası mahkumunun, bu cezayı almalarına sebep olan suçlarla ilgili, masum olduklarına dair deliller ortaya çıktığı gerekçesiyle serbest bırakıldığı vurgulandı. Raporda, "Bunlardan bazıları, yıllarca bekledikten sonra infaza çok az kala serbest kaldı. Bu davalarda sürekli görülen özellikler; kovuşturmanın veya polisin görevini suistimal etmesi, güvenilmez şahit ifadeleri, fiziki delillerin veya itirafların kullanılması ve savunma hakkının yetersizliği idi. Diğer ABDli mahkumlar ise, suçlu olduklarına dair ciddi şüphe olmasına rağmen öldürüldü" denildi.