Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Abdullah Öcalan’la ilgili kararının ardından, Türkiye’deki "türban" tartışmalarını etkileyebilecek bir karar verecek. AİHM’de bir çeşit temyiz mahkemesi olarak görev yapan Büyük Daire, türbanlı Leyla Şahin davasına ilişkin "kritik" bir duruşma yapacak. AKP hükümetinin duruşmada güçlü bir savunma yapmayacağı belirtilirken Büyük Daire’nin duruşmadan sonra vereceği kararda üniversitelerdeki "türban yasağı"nı haklı bulacağı sanılıyor.
Strazburg’da faaliyet gösteren AİHM Büyük Dairesi, yarın yerel saatle 9.00’da başlayacak duruşma sırasında Leyla Şahin davasına ilişkin bir duruşma yapacak. "Türban yasağına karşı olan AKP hükümetinin duruşmada güçlü bir savunma yapmayacağı belirtiliyor.
Buna karşın Büyük Daire’nin, "türban yasağı"nı bir insan hakkı ihlali olarak görmemesi, Türkiye’de yasağı savunanların kanıtlarına büyük bir güç katacak. Bunun aksine bir kararın ise, AKP hükümetinin "türban yasağı"nı kaldırması için zemin hazırlayacağı belirtiliyor.
Büyük Daire, "türban davası"nı değerlendirmeyi Leyla Şahin’in talebi üzerine kabul etti. Şahin’in avukatları, AİHM’nin Haziran 2004’de verdiği karara itiraz etmişlerdi.
Anayasa Mahkemesi Başkanı Mustafa Bumin, Mahkemenin kuruluş yıl dönümü dolayısıyle 24 Nisan’da düzenlenen törende yaptığı konuşmada, "türban yasağı"nın kaldırılması yönündeki bir yasal değişikliğin AİHM kararları nedeniyle yapılamayacağını belirtmişti.
Bumin’nin açıklamaları Türkiye’de büyük bir tartışma yaratırken, TBMM Başkanı Bülent Arınç, hiç bir kurumun parlamentonun üstünde olmadığını, Meclis’in isterse Anayasa Mahkemesi’ni kaldırabileceğini söyleyerek tartışmayı alevlendirdi.

YASAK DÜŞÜNCE VE DİN ÖZGÜRLÜĞÜNE AYKIRI DEĞİL

Türban yasağı nedeniyle okuduğu İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden 1998 yılından ayrılmak zorunda kalan Leyla Şahih’in, aynı yıl AİHM’e yaptığı başvuru üzerine açılan dava, 29 Haziran 2004’te tamamlandı.
Davaya bakan AİHM, Şahin’in öne sürdüğünün aksine "türban yasağı"nın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin, düşünce, vicdan ve din özgürlüğüne ilişkin 9’uncu Maddesini ihlal etmediğini oybirliğiyle kararlaştırdı. Mahkeme, üniversitelerde türbanla eğitimin yasaklanmasının, bu özgürlükleri kısıtlama anlamına gelmediği kanısına vardı.
AİHM’de daha önce benzer iki davada da aynı görüş belirtilmişti.
1993 yılında türbanlı fotoğraf verdikleri için üniversiteden
diplomalarını alamayan Şenay Karaduman ve Lamia Bulut’un şikayetleri reddedilmişti. Mahkeme ayrıca, İsviçre’nin Cenevre kantonundaki bir ilkokulda öğretmenlik yapan Lucia Dahlab’ın başvurusunu da 2001 yılında geri çevirmişti.
Dışişleri Bakanı Abdullah Gül’ün eşi Hayrünnisa Gül de Leyla Şahin davasında kararın açıklanmasından birkaç ay önce türbanı dolayısıyla üniversiteye kaydının yapılmaması nedeniyle 2002 yılında AİHM’e yapmış olduğu başvuruyu geri çekmişti.