’Filistin İntifadası’ beşinci yılına girerken, barış umudunu azaltan şiddetin insani ve ekonomik boyutu olanca ağırlığıyla ortada duruyor.

28 eylül 2000’de dönemin muhalefet lideri Ariel Şaron’un Haremüşşerif’e gitmesiyle fitili ateşlenen Filistin ayaklanmasında, şimdiye dek dörtte üçü Filistinliler olmak üzere, 4 binden fazla insan can verdi. Bunların çoğunu gençler oluşturuyor.

Abdülhadi: "İntifada tam bir felaket oldu"

Filistinli siyaset yorumcusu Mehdi Abdülhadi, İntifada’yı Filistin halkı için tam bir felaket olarak tanımlıyor.

Filistinlilerin, 1948’de İsrail devletinin kurulması ve 700 bin Filistinlinin yurtlarından kovulmasını ’nakba’ (felaket) olarak nitelendirdiğini anımsatan Filistinli yorumcu, ’bu intifada da tam bir Nakba’ diye konuşuyor ve dört yıldır süren şiddetin, derin bir güvensizlik ortamı yaratarak uzlaşma ve barış şansını yok ettiğini belirtiyor.

İsrail’de bugün başbakanlık koltuğunda oturan Ariel Şaron, Filistinlilerden ’ayrılma’ stratejisi kapsamında Gazze Şeridi’nden çekilmeye ilişkin plan hazırladı, ancak Şaron, Batı Şeria’daki İsrail denetimini artırmayı planlıyor.

Her şeye rağmen ’güvenlik duvarı’nın inşaatı hızla sürdü

Bu çerçevede İsrail hükümeti, uluslararası topluluğun ve Filistin yönetiminin kınamasına rağmen, Batı Şeria’daki ’güvenlik duvarı’ inşaatını hızlandırdı.

İsaşarof: "İntifada Filistin halkı için yıkım oldu"

İntifada konusunda kitap yayınlayan İsrailli Amos Harel ve Avi İsaşarof, ayaklanmanın Filistin halkı için yıkım olduğunu belirtiyor, ancak ’intifadanın’, İsraillilere ’Filistinlilerin devlet kurma arzusu engellenemez’ fikrini aşıladığını savunuyor.

İsrailliler iki devletin varlığını kabulleniyor

İki yazar, kitaplarında, ’İsraillilerin çoğu artık Akdeniz’le Ürdün nehri arasında iki devletten başka alternatif bulunmadığını görüyor, ancak bu bilinçlenme henüz siyaset değişikliği getirmedi’ yorumunda bulunuyor.

Fransız iktisatçı Desus’a göre Ekonomik olarak İntifada yıkıcı oldu

Fransız iktisatçı Sebastien Dessus de, ’intifadanın’ ekonomik boyutuna değinirken, sonucun yıkıcı olduğunu belirtiyor.

’’Filistin halkının neredeyse yarısı, yoksulluk sınırının altında. Oysa bu oran intifadadan önce yüzde 20 civarındaydı" diyen iktisatçı, ’Filistin ekonomisi 2002’de en kötü dönemini geçirdi" diye konuşuyor.

İntifada İsrail ekonomisini de vurdu

’İntifada’, İsrail’i de ekonomik bakımdan vurdu. Özellikle turizm geliri ve yabancı yatırımlarda sert düşüş meydana geldi.

Filistinli yorumcu Abdülhadi, yöneticilerin uzlaşmamasını her iki tarafın da pahalıya ödediğini vurguluyor ve ’’bizler cezaevi ve kurban kültüründe boğulurken, İsrailliler de korku içinde yaşıyor’’ diyor.

"Arafat yoruldu, yaşlandı ve yozlaştı"

Halkın hayallerinin gerçekleşebilmesi için Filistin yönetiminde köklü değişiklik gerektiği görüşünü dile getiren Filistinli yorumcu, Arafat’ı ’Filistin mücadelesinin sembolü olsa da, Arafat’ın kaotik yönetimine yönelik eleştiriler kesilmiyor. Arafat sevilen yönetici, ama artık yaşlandı, yoruldu ve yozlaştı’ diye tanımlıyor.