Kerkük gerilimi tırmanıyor

Türkiye, 30 ocaktaki Irak seçimleri için, seçmen kayıt süresinin sadece Kerkük’te uzatılmasından endişeli. Böylece 172 bin Kürt’ün daha Kerkük’te oy kullanmasının sağlanacağı belirtiliyor.

CNN Türk Televizyonundan Semih İdiz’in yorumunu alıntılayarak aktarıyoruz...


ABD’nin gelişmelere göz yumması da, Ankara-Washington hattında yeni gerginliklere işaret ediyor.

Kerkük’ün Kürt kenti olduğu konusunda, Geçici Irak Yönetimi ile Kuzey Iraklı Kürtler arasında, hafta sonunda bir gizli toplantı yapıldığı haberleri Ankara’da doğrulanamıyor. Buna karşın Kerkük konusunda Ankara’da artan bir rahatsızlığın olduğu da gizlenmiyor.

"Konu sadece bir ’Türkmen meselesi’ değil"

Yetkililer, konuya sadece bir ’Türkmen meselesi’ olarak bakılmasının çok hatalı olduğunu belirttiler. Sorunun daha ciddi olduğunu, Kerkük’te yaşanan olumsuz İLGİLİ YORUMLAR
• Namık Tan, Dışişleri bakanlığı sözcüsü: "Kimse kimsenin toprağını hukuk dışı emrivakiye maruz bırakamaz"

• ABD Dışişleri Bakanlığı: "Irak’ta devrik Saddam Hüseyin hükümetinin Kerkük ve çevresinde uyguladığı zorla göç ettirme, mallara el koyulması ve idari sınırlarla oynanması gibi haksız politikalara çare bulma çabalarının, Iraklıların karar vereceği iç meselelerdir"

• Irak Kürdistan Yurtsever Birliği lideri Celal Talabani: "30 ocak seçimleriyle buranın bir Kürt şehri olduğu ispatlanacak"

• Irak Kürdistan Demokratik Partisi lideri Mesut Barzani: "Kerkük bir Irak şehri olmasına rağmen, aslen bir Kürdistan şehridir"


gelişmelerin ülke geneline yansımasından büyük endişe duyulduğunu vurguladılar.

Kerkük konusunda, Ankara’yı en çok rahatsız eden gelişmenin başında, aralık ortalarında bitmiş olması gereken seçmen kayıt işlemlerinin Irak’taki Bağımsız Seçim Komisyonu tarafından, bu kent için 25 ocak tarihine kadar uzatılmış olması geliyor. Bunun 72 bin Kürt’ün Kerkük’te fazladan oy kullanmasına olanak sağladığı belirtiliyor.

Ankara gelişmelerden hoşnut değil

Daha önce Kürtlerin, Kerkük’ün demografik yapısını değiştirme girişimlerinden rahatsız olduğunu açıklayan Washington’un, seçmen kayıt işlemlerinin süresinin uzatılmasına yeşil ışık yakması da, Ankara’da büyük hoşnutsuzluğa yol açmış bulunuyor.

ABD’nin son açıklamalarında, Kerkük’ün Irak’ın iç işi olduğunu belirtmesi de bu çerçevede değerlendiriliyor. Türkiye’nin Kerkük konusundaki kaygılarının son dönemde Ankara’yı ziyaret eden üst düzeyli ABD’li sivil ve askeri yetkilere iletildiğini söyleyen diplomatik kaynaklar, Ankara’nın bu uyarılarını sürdüreceğini ifade ettiler.

"Türkiye, uyarmak dışında birşey yapamaz"

Diplomatik çevreler, Türkiye’nin bu gelişmeler karşısında uyarılarda bulunmanın dışında yapabileceği fazla bir şeyin olmadığını savundular. Kerkük’teki gelişmeler paralelinde, Ankara’nın misilleme olarak Habur sınır kapısını veya Kerkük-Yumurtalık boru hattını kapatmasının zayıf bir olasılık olduğunu söylediler.

Söz konusu çevreler, Türkiye’nin buralardan elde ettiği ekonomik yararın bunu zorlaştıracağını iddia ettiler.

Die Welt: "Araplar ve Kürtler, Kerkük’te anlaştı"

Alman Die Welt gazetesi, Şii Araplarla Kürtlerin Kerkük’ün Kürt kenti olduğu konusunda anlaştığını yazdı. Gazete, Irak Devlet Başkanı Gazi El Yaver, Başbakan Ayad Allavi, Kürt lider Celal Talabani ve Mesud Barzani’nin yeğeni Neçirvan Barzani’nin, geçtiğimiz hafta Kerkük konusunda gizli bir toplantı yaptığını yazdı.

Gazeteye göre Kürt tarafı, toplantıda Kerkük’e göç eden 142 bin seçmenin seçimlere katılmasının kabul edilmemesi durumunda, seçimleri boykot edeceğini yineledi. Bunun üzerine Arap liderler hem bu talebi, hem de gazetenin haberine göre, Kerkük’ün Kürt kenti olduğunu kabul etti.

ABD ve İngiltere de anlaşmayı onayladı

Gazete Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere büyükelçilerinin de anlaşmayı onayladıkları duyurdu.

Washington yönetimi Kerkük’ün Irak’ın bir iç meselesi olduğunu açıklarken, ABD’li senatör John Kerry, Irak’ta seçimlerden sonra Kerkük’ün, kente geri dönmeye çalışan Iraklı Kürtler yüzünden patlayabileceği uyarısını yaptı.

Türkmenler Kerkük’ün Kürtleştirilmesine tepkili

Türkmenler sürenin uzatılmasının asıl nedenin, Kerkük dışından getirtilen 78 bin seçmenin kayıtlara geçirilmek istenmesi olduğu savunuyor.

Nüfusu ve hangi etnik grubun ne kadar ağırlığı olduğu net olmayan Kerkük, seçimlere derin bir belirsizlik içinde giriyor.

Türkmenlerden oturma eylemi

IKYB lideri Celal Talabani, Kerkük’te, 108 bin yeni seçmenin kayıt yaptırdığını ve seçmen kartı almayanlara ek süre tanındığını duyurmuştu.

Kerkük Yüksek Seçim Komiserliği’nin seçmen kayıtları için tanınan süreyi bir hafta uzatması üzerine Türkmenler, Kerkük valilik binası önünde oturma eylemi başlattı.

Kerkük’e 100 milyon dolarlık yardım

Öte yandan, Irak hükümetinin, Kerkük kentinin kalkındırılması çerçevesinde 100 milyon dolarlık yardım yaptığı açıklandı.

Irak Başbakan Yardımcısı Berham Salih, Kerkük’te düzenlediği basıntoplantısında, ’’Irak hükümeti bugün, kentte yollar, kanalizasyon ve hastanelerin yapılması için 100 milyon dolarlık ödenek ayırdı’’ dedi.

Salih, Kerkük’ün dünyanın en zengin kentlerinden biri olduğuna dikkati çekerek, ’’ancak kent, hizmet ve projeler yönünden fakir’’ dedi. 

Dışişleri uyarısı

Dışişleri, Kerkük’e ’yapay nüfus kaydırması’ yapıldığını belirterek, gereğinin yapılması için herkesi uyardı. 21. yüzyılda kimsenin toprağının emrivakilere maruz bırakılamayacağı vurgulandı.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Namık Tan, haftalık basın toplantısında yaptığı açıklamada, komşu Irak’ta yeni bir dönemin başladığını hatırlatarak, Irak halkının bu dönemde daha adil, daha demokratik ve insan haklarına daha saygılı bir rejim beklentisi içinde olduğunu belirtti.

Tan, Türkiye’nin Irak’ta 30 Ocakta yapılması öngörülen seçimlerin Irak halkına kendi geleceğini bu ilkelere uygun parametreler içinde tayin edebilmesi için önemli bir fırsat ve dönüm noktası oluşturmasını umduğunu da kaydetti.



Türkiye’nin bu çerçevede siyasi sürece destek vererek, Sünniler dahil Irak halkının bütün katmanlarını seçimlere en geniş şekilde katılmaya teşvik ettiğine işaret eden Tan, ayrıca Türkiye topraklarında yaşayan Iraklılara da seçimlerde oy kullanma imkanı tanıdığını hatırlattı.

“YAPAY VE GAYRİ MEŞRU NÜFUS KAYDIRMASI”

Sözcü Tan, açıklamasını şöyle sürdürdü:

“Bu seçimlerin, Irak halkının belli katmanlarının haklı talep ve beklentilerini karşılamada yetersiz kalması, bir yandan Irak’ta ciddi meşruiyet sorunları doğurabileceği gibi, diğer taraftan da Irak halkını oluşturan unsurlar arasında birlik ve beraberlik ruhuna zarar verebilecek, bölgesel planda barış ve istikrarı tehlikeye düşürebilecek şartların oluşmasına yol açabilir. Türkiye bu şekildeki gelişmelere meydan verilmemesi gerektiğini her vesileyle vurgulayagelmiştir.”

Türkiye’nin “Nisan 2003’ten bu yana Kuzey Irak’ın muhtelif bölgelerinde yaşayan unsurlar arasından Kerkük ve çevresine yapay ve gayri meşru nüfus kaydırması yapıldığı yolunda duyumlar aldığını” vurgulayan Sözcü Tan, “2004 yılında bu hareketin hızlandığı ve yakın geçmişe kadar da değişen fasılalarla devam ettiği bilinmektedir” dedi.

"KİMSENİN TOPRAĞI EMRİVAKİLERE MARUZ BIRAKILAMAZ"

Sözcü Tan, daha sonra şunları kaydetti:

“Bölgede meskun farklı toplum katmanlarına mensup Iraklılar, bu sürecin eski rejimin yanlış politikalarının düzeltilmesi görüntüsü altında, ancak tarihsel verilerle bağdaşmayan bir düzey ve yoğunlukta gerçekleştiğini, keza belli siyasi parti ve oluşumlarca madden ve siyasi olarak teşvik edildiğini ve desteklendiğini doğrulamaktadırlar. Oysa geriye dönüş için belirlenmiş yöntem ve mekanizmalar mevcuttur. Bunların meşru biçimde işletilmesi gerekmektedir.

21. yüzyılda kimse kimsenin toprağını hukuk dışı emrivakilere maruz bırakamaz. Özgürlük, adalet ve demokrasi şemsiyesi altında geçmişin çarpık düzen ve politikalarına son verme görüntüsü altında, hatalı politika ve uygulamalara karşı çıkan grupların, bu kez, aynı hataları kendilerinin işlemeleri kabul edilemez.”

ULUSLARARASI TOPLUMA MESAJ

Namık Tan, yüzyıllardır barış içinde kardeşçe birarada yaşayagelmiş Kerkük halkının Türkiye’ye “bazı unsurların vahim sonuçları olabilecek bir hataya sürüklenmekte oldukları yolunda endişelerini dile getirdiğini” kaydetti.

Sözcü Tan, Kerkük’e yüz binlerce yerleşimci kaydırıldığını, bu insanların büyük bölümünün ne kendilerinin ne de ailelerinin Kerkük’le tarihten gelen bağlantılarının olmadığının bildirildiğini de vurguladı.

Sözcü Tan, açıklamasında uluslararası topluma da şu mesajı verdi:

“Yeni dönemde Irak’a demokrasi ve adaletin egemen olacağını savunan tüm Iraklılara, BM’ye ve uluslararası topluma bu aşamadaki mesajımız; bu şekildeki uygulama ve emrivakilerin Irak’ta kalıcı toplumsal barış ve huzurun teminine katkıda bulunamayacağı ve bütün bölgenin istikrarına olumsuz etkiler yapacağı, dolayısıyla da sözü edilen teşebbüs ve uygulamaların büyük bir dikkatle incelenmesi ve gereğinin yapılması şeklinde olacaktır.

Konuyla ilgili tüm tarafları bir defa daha sağduyu ve meşruiyet zemininde hareket etmeye çağırıyoruz.”

Bu arada diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Ankara bazı Türkmen partilerin seçimleri boykot etme yönündeki kararlarına sıcak bakmıyor.

PKK İLE BAĞLANTILI KÜRT PARTİLERİ

Kürdistan Demokratik Çözüm Partisi ve Irak Demokratik Yeniden Yapılanma Partisi adında terör örgütü PKK ile bağlantısı saptanan iki partinin 30 Ocak seçimlerine girmesi konusunda herhangi bir gelişme olup olmadığının sorulması üzerine de Tan, konunun yakından takip edilmeye devam edildiğini kaydetti.

Sözcü Tan, terör örgütünün bazı Irak vatandaşlarını da kullanmak suretiyle Irak’ta siyasallaşma gayreti içinde olduğunun bilindiğini söyleyerek, bu teşebbüsün bir diğer boyutunun da “Irak’ta ulusal sisteme ve yürürlükteki mevzuata uygun olarak ilerde kullanabileceği siyasi oluşumların dahil edilmesi şeklinde tezahür ettiğini” bildirdi.

IRAK YÖNETİMİNE İLETİLEN TALEP

Irak geçici hükümetinden konuyu takip ederek, terör örgütüyle bağlantılı görünen bu iki parti hakkında adli kovuşturma yapmasının istenildiğini belirten Tan, bu konunun son olarak 11 Ocakta Ankara’da yapılan üçlü ve ikili güvenlik görüşmelerinde ele alındığını hatırlattı.

Sözcü Tan, Irak geçici hükümetinin konunun inceleneceğini ve Türkiye aleyhtarı hiçbir oluşumun Irak topraklarından Türkiye’ye yönelik faaliyette bulunmasına izin verilmeyeceğini taahhüt ettiğini söyleyerek, “Konunun bundan sonraki safhası Irak ulusal mevzuatı ile geçici hükümeti ilgilendirmektedir” diye konuştu.