Türk ve Rum tarafları arasında bugün Kıbrıs'ta başlayacak olan müzakerelerde, Türk tarafı 4, Rum tarafı ise 7 'olmazsa olmaz'ını gündeme getirmeyi planlarken, kurulan 5 komite de anlaşmanın teknik ayrıntılarını ele alacak.
New York'ta geçen hafta yapılan müzakereler neticesinde BM Genel Sekreteri Kofi Annan'ın taraflara sunduğu takvim çerçevesinde Türk ve Rum tarafları arasındaki müzakere turu yarın başlayacak. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı (KKTC) Rauf Denktaş'ın Türk tarafını, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ni (GKRY) de Tasos Papadopulos'un temsil edeceği müzakerelerde, her 2 lider Kıbrıs sorununun özünü teşkil eden siyasi konularda mutabakata varmaya çalışacak. 22 Mart'a kadar sonuçlandırılması istenen siyasi görüşmelerle paralel olarak, kurulan 5 komite da anlaşmanın teknik ayrıntılarını belirleyecek. Bu komiteler ve görüşecekleri hususlar şöyle:
"- Anlaşmalar Komitesi: Gerek Türk gerekse Rum tarafının bağlı olduğu bazı uluslararası anlaşmalar var. Bu komite söz konusu anlaşmaları gözden geçirecek ve hangilerinin, kurulması düşünülen 'yeni ortaklık devleti' için bağlayıcı olacağını tespit edecek.
- Yasalar Komitesi: Annan Planı'nda bir kuruluş anlaşması söz konusu. Buna dayanan da bir anayasa, federal yasalar adı ile anılan yeni ortaklık devleti yasaları ve işbirliği anlaşmaları var. Yasalar Komitesi de bunları ele alacak ve BM Genel Sekreteryası bu komitenin hangi yasaları ve işbirliği anlaşmalarını nasıl bir sıra içinde ele alması gerektiğini belirleyecek. Annan Planı'na bakıldığında referandum öncesinde mutlaka kabul edilmesi gereken 20 hukuki belge söz konusu. Annan Planı'nda referandum öncesinde sözü edilen yasaların kabul edilmemesi halinde bunların daha sonra kurulacak Yüksek Mahkeme nezaretinde tamamlanacağı ifade ediliyor. BM Sekreteryası her 2 tarafla görüşerek bu yasaların hangilerinin öncelikli olduğunu yarından itibaren bu komite aracılığı ile belirlemeye başlayacak.
- Ekonomi ve Finans Komitesi: Türk ve Rum tarafları, Annan Planı'nda ekonomik konulara yeterince eğilinmediği yönünde rahatsızlığını dile getirmişti. New York'ta kurulan bu komite ile, delegasyon ve kalıcı kısıtlamalar ile ekonomik konular ele alınacak. Annan Planı ile çözüm her 2 tarafa da mali bir külfet getirecek. Komite, bu külfetin nasıl en aza indirilebileceğini araştıracak".
Bu komiteler dışında Bayrak ve Marş Komitesi ile Yüksek Mahkeme ve Ortak Birimler Komitesi'yle beraber, bu komitelere bağlı pekçok alt komiteler, anlaşmanın teknik ayrıntılarını karara bağlamaya çalışacak. Diğer yandan 7 Mart'tan sonra Ada'da askeri güç bulunduran Türkiye ve Yunanistan, buradaki asker sayısı ve silah gücü seviyesini yeniden belirlemek amacıyla, güvenlik alanında karşılıklı toplantılar yapacak.
Dışişleri Bakanlığı Kıbrıs Dairesi Başkanı Ertuğrul Apakan ve Bakanlık Baş Müzakerecisi Büyükelçi Deniz Bölükbaşı başkanlığındaki ilgili bürokratlardan oluşacak Türkiye heyeti ise taraf olarak değil, Denktaş ve beraberindekilere yardım amacıyla bir hafta süreyle Ada'da bulunacak.
Denktaş ve Papadopulos arasında gerçekleşecek siyasi müzakerelerde Türk tarafı 4, Rum tarafı ise 7 ana başlık altındaki çekincelerini gündeme getirecek. Türk tarafının 'olmazsa olmaz' kabul edilen başlıkları arasında 'İki kesimlilik, garantörlüğün güçlendirilmesi ve her 2 taraf arasındaki sınırın düz bir hat şeklinde çizilmesi' gibi hususların yer alacağı sanılıyor.
Öte yandan, BM Genel Sekreteri Kofi Annan'ın, 9 Nisan'da garantör devletlerden Kıbrıs'ta yapılacak referandumun sonucunu kabul etmeleri yönündeki isteği üzerine Ankara'da, 'Tamamlanmayan bir uluslararası anlaşma Meclis'e getirilemez' tartışmaları başlamıştı. Diplomatik kaynaklar, Anayasa'da Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Dışişleri Bakanı'nın Bakanlar Kurulu'nun iznini almadan uluslararası bir anlaşmayı imzalamakla yetkili olduklarının altını çizdi. Aynı kaynaklar, Annan Planı'nın, AB Temel Hukuku'nun bir parçası olması konusunda, kısa bir süre önce Türkiye'yi ziyaret eden Avrupa Komisyonu Başkanı Romano Prodi ve Avrupa Komisyonu'nun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Günter Verheugen'in 'taahhüt' verdiğini de ifade ettiler.