Koç'tan çarpıcı Irak açıklaması

Rahmi Koç, kuşkusuz Türk iş dünyasının en güçlü ismi. Söyledikleri, yılların deneyimlerinden süzülüp çıkıyor ağzından. Türkiye’nin bu en sıcak günlerinde, gündemi ısıtan konular hakkında ne söylediği, bu nedenle önemli.


Ekonomist Dergisi'ne sıcak gelişmelerle ilgili çarpıcı açıklamalarda bulunan Koç “İlk tezkerede hata yapmasaydı, Kuzey Irak meselesinde Türkiye’nin eli daha güçlü olurdu” diyor. Rahmi Koç, son gelişmelerin giderek Ortadoğu’nun geleceğiyle ilgili bir hal aldığını belirtiyor. Son tezkereyi ise doğru bulan Koç şunu da eklemeden edemiyor: “Davul zurna ile biz geliyoruz’ diye gidilmez.”

Geçtiğimiz ayın sonunda Dünya Anıtlar Vakfı (World Monuments Fund), Koç Ailesi’ne ve Vehbi Koç Vakfı’na, çok önemli ailelere layık görülen Hadrian Ödülü’nü vermek için büyük bir tören düzenledi. Koç Ailesi’nin katıldığı bu tören sırasında Rahmi Koç ile son dönemin öne çıkan konularını, özellikle de ABD-Türkiye ilişkilerini, Kuzey Irak ve Ermeni Tasarısı’yla ilgili gelişmeleri konuşma şansını yakaladık. Rahmi Koç, bu konulardaki görüşlerini Ekonomist dergisi ile ana başlıklar halinde şöyle paylaştı:

İLK TEZKEREDE TÜRKİYE HATA YAPTI

“Bence Türkiye, ABD ilişkilerinde hata yaptı. O ilk tezkereyi çıkartıp kuzeye ABD ile birlikte girseydi, bugün belki Kürdistan dedikleri Kuzey Irak bizim kontrolümüz altında olacaktı.

Petrolün yüzde 20’si oradan geliyor. Irak’ın ihraç ettiği petrolde belki hakkımız olacaktı. Bu hakkı kaçırdık. Şimdi ABD geldiği zaman gitmedik, ABD gelmediği zaman gitme durumuna giriyoruz, ki bence çok ciddi olarak düşünülmesi lazım gelen bir konu.”

TEZKEREYİ ÇIKARMAK DOĞRUYDU

“Meclis’ten tezkere kararı alınması doğruydu. Bence halkın buradaki arzusunun bir nebze önünü kesmek ve hafifletmek için gerekiyordu. Bu Meclis’ten çıktıktan sonra kontrol askeriyeye geçiyor. Hareket tarzı ve ne zaman yapılacağı gibi ayrıntılarda söz askeriyenin… Bizde askerler hala en organize kuruluştur ve bu gibi hadiseleri mutlaka çok evvelden planlamışlardır. Zaten ‘Davul zurna ile biz geliyoruz’ diye gitmek olmaz. Onun için böyle bir harekat yapılacaksa, onun en iyi zamanını yine kendileri takdir edeceklerdir.”

İNCİRLİK’İN KAPATILACAĞINI SANMIYORUM

“Şimdi oraya girildiği zaman ne olur, ne biter, onu düşünmek bile istemiyorum. Birincisi, Kuzey Irak’taki Kürtlerle başımız derde girer mi, girmez mi? İkincisi, ABD’liler ile bir zorluk ya da çatışma yaşanır mı? Üçüncüsü de ‘Size kızdık, İncirlik’i kapatıyoruz’ derler mi, onu bilmiyoruz. Ancak, Türkiye’nin makul düşünmesi halinde, İncirlik’in kapatılacağını katiyen sanmıyorum. Biliyorsunuz, laf ortaya atılır atılmaz, petrol fiyatları arttı ve bir de ABD’liler B planını yapmaya başladılar.”

ORTADOĞU’NUN İSTİKBALİ VE “3. DÜNYA SAVAŞI”

“Duymuş olabilirsiniz, ABD Başkanı George W. Bush ilk defa 3’ncü Dünya Savaşı’ndan söz etti. Bu çok önemli bir şey. Bunun bir ‘sürçü lisan’, dil sürçmesi olduğunu sanmıyorum. Üzerinde düşünülmüş bir kelime olduğunu düşünüyorum. Dolayısıyla, yani, bu gelişmeler sadece Türk-ABD konusu olmaktan öte. Giderek Ortadoğu’nun istikbaliyle yakından ilgili bir duruma geliyor. Tabii bir de İran’ın nükleer silah yapma olayı var.”

AVRUPA TÜRKİYE’Yİ İSTİYOR MU İSTEMİYOR MU?

“Vaktiyle ABD’li bir büyükelçi, ‘Washington, Ankara’ya Brüksel’den daha yakın’ demişti. O mühim bir laftır. Dolayısıyla, ABD, Türkiye’nin en kuvvetli dostlarından biriydi. Ancak Avrupalılar, Türklere o kadar sıcak ve yakın gözükmüyorlar. Bunu son üç dört yıl için söylüyorum.
Her ne kadar oraları ziyaret ettiğimiz zaman politikacılar ve işadamları, ‘Biz Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne girmesini istiyoruz’ diye konuşuyorlarsa bile, esasında pek gönülleri razı olmuyor. Sebebi de Avrupa’daki 3.5 milyon Türk’ün yaşadıkları ülkeye entegre olmamalarıdır. Avrupa Topluluğu’nun yaşam tarzına alışamamış olmasından endişe ediyorlar. Türklerin Avrupa’da serbest dolaşma fikri onları rahatsız ediyor.”

ERMENİ TASARISI, POLİTİK İŞLER

“Biliyorsunuz, 10 senatör yasa tasarısından imzasını çekti. Anladılar ki, papuç çok pahalı, bu yönde hareket etmek ABD’nin genel menfaatlerine zarar verir. O nedenle son gelişmelere göre bunu geçirebileceklerini pek zannetmiyorum. Ümit ediyorum ki, benim tahminim doğru çıkacak. Bu hanım (Nancy Pelosi) seçimlere girmeden önce kendi seçim bölgesinde sayıları çok olan Ermeni seçmenlere söz vermiş. ‘Ben olursam yapacağım’ diye… Tabii olunca da Ermeniler sözünü yerine getirmesini istediler. Yani bunlar tamamen politik işler.”

LOBİDE EKSİK KALIYORUZ

“Biz bu gibi hadiselerde her işimizi son dakikaya bırakıyoruz. Buna üzülüyorum, kızıyorum. Halbuki programlı, planlı devam edilse, bunun önceden bir lobisi yapılsa, böyle olmazdı. Bu senatörlerin, kongre üyelerinin üçte birinin hayatında pasaport almadıkları söyleniyor. Bunlar sistematik bir şekilde Türkiye’ye çağrılsa, Türkiye tanıtılsa, sevdirilse, Türk’ün kim olduğunu anlasalar, memleketin stratejik pozisyonunu, coğrafi konumunu bilseler çok faydalı olur.
ABD’deki Türkler, orada bir türlü seçmen kitlesi olamadılar. Bizim problemlerimizden biri de odur. İki nedeni var. Birincisi, biliyorsunuz, çifte vatandaşlık yoktu. Seslerini çıkardıklarında oradan atılacaklarını düşünüyorlardı. O nedenle sessiz kaldılar. İkincisi, ABD’deki Türkler, hiçbir zaman Ermeniler, Rumlar, Museviler kadar varlıklı olamadılar, para gücünü ellerinde tutamadılar.”