Türk televizyonlarında yayınlanan bazı programlardan içerik ve dil olarak hoşnut kalmayan izleyiciler tarafından bu yılın Ocak-Mayıs döneminde Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna (RTÜK) birbirinden ilginç binlerce şikayet iletildi.
Alınan bilgiye göre, 2005 yılının Ocak-Mayıs döneminde RTÜKe, "Alo 178" hattı ve "www.rtuk.org.tr" internet sitesi yoluyla 36 bin 291 izleyici şikayeti ulaştı.
Bu şikayetlerin 9 bin 228i evlilik yarışmaları, 6 bin 330u yerli diziler, 5 bin 259u kadın kuşak programları, 4 bin 796sı reklamlar, 2 bin 485i Türkçenin yanlış kullanımı, 2 bin 75i haberler, 6 bin 118i ise diğer programlar için yapıldı.
RTÜKe haberlerin içeriğiyle ilgili ulaşan izleyici şikayetlerinden bazıları şöyle:
"-Yaşlı bir adamın balkonunda yanarak ölmesinin görüntülenmesi beni şoke etti. Bunu ahlak ve etik kurallarına aykırı buluyorum.
-Türkiye nereye gidiyor ve neler oluyor bize diye adlandırılan haberlerden son derece rahatsız oluyorum. Sürekli olumsuzluk empoze edilmeye çalışıldığını düşünüyorum. Haberler doğru olabilir ancak böyle bir başlık altında lütfen verilmesin.
-Resmen hırsızlık okulu açtılar. Hangi kıyafetle, nerede hırsızlık yapılabileceğini, kapıların nasıl açılacağını güzel güzel anlatıyorlar.
-Sabah haberlerinde, Konyada bir baba silahını temizlerken 2 yaşındaki çocuğunu vurdu. Tutuklanmaktan korkan baba evdeki mutfak bıçağıyla mermiyi çocuktan çıkarmaya çalıştı denildi. Bu ifadenin haber niteliği nedir merak ediyorum."
REKLAMLAR
2005 yılında izleyicilerden reklamlarla ilgili gelen şikayetler
bir önceki yıla göre yüzde 50 oranında azalırken, şikayetlerin büyük bir bölümünün reklamların sunuluş tarzıyla ilgili olduğu görüldü. RTÜKe reklamlarla ilgili ulaşan şikayetlerden bazıları şöyle: "-Vatandaşı dolandırmanın yeni bir yolu mu? Bir reklam deyip üç beş tane reklam yayınlıyor, ardından da reklam kuşağına giriyorlar. Bu yeni bir reklam anlayışı mı? Bizleri geri zekalı yerine koyuyorlar. -Dizinin final sahnesinden saniyeler önce reklama girerek, 15-20 dakika reklam izlettirdikten sonra dizinin başlayacağını zannettirip diziyi bitiriyorlar. Seyircilere saygısızlık edilmektedir."
"KANDİL GECESİ SEKS FİLMİ"
Televizyon izleyicilerinin yerli dizi ve filmlerle ilgili RTÜKe ilettiği şikayetlerden bazı örnekler de şunlar:
"-Abonesi olduğum, aile paketi içinde yer alan bir kanalda Kandil Gecesi seks filmi yayınladılar. Kanalın kapatılmasını istiyorum.
-Dizide köpeği baba yapıyorlar, bu babalara hakaret; ismine Tacettin diyorlar, bu da Tacettinlere hakaret."
EVLİLİK YARIŞMALARI
Bu yılın Ocak-Mayıs döneminde RTÜKe gelen her iki şikayetten biri evlilik yarışmaları ve kadın programlarına yönelik oldu.
Alınan bilgiye göre, 2 Martta RTÜK tarafından yapılan basın açıklamasının ardından Kurul Başkanı Fatih Karacaya bin 829 teşekkür mesajı ulaştı.
Bu mesajlardan birinde, "Fatih Karacanın evlilik programlarıyla ilgili yaptığı konuşmayı can kulağıyla dinledim. Sosyopsikoloğum ve kendisini candan destekliyorum" denildi.
"AGANİGİ DURUMLARI İYİ Mİ?"
RTÜKe kadın kuşak programlarıyla ilgili ulaşan şikayetler de genellikle programlarda ele alınan konular ve kullanılan dille ilgili oldu.
Kadın kuşak programlarına yönelik izleyici şikayetlerinden örnekler şöyle:
"-Ekrana çıkarılan 15 yaşında bir çocuğun yanında aynen şu kelimeler söylendi: Bu çocuğun babası yok, annesi de genelevde çalışıyor. Arkasından da anneye Sen ayda 2-3 milyar kazanırsın değil mi? diye soruldu. Lütfen bunlara izin vermeyin.
-Sunucu, yaşlı bir adamın fındık üreticisi olduğunu öğrenince, nasıl aganigi durumları, iyi mi? diye sorarak, defalarca da tekrar ederek, adama kadın ayarlamaya çalıştı. Anons yaparak hanımlar bakın, hem parası hem de aganigi durumlar iyi diyerek çoluk çocuğun seyrettiği saatlerde aynı terimi kullanan kadına ve olaya ceza vermenizi talep ediyorum.
-Başka çocukların da annelerini öldürmelerini mi bekliyoruz?
Sadece bu programı değil, buna benzer tüm programların sonsuza dek bitmesi gerek. Lütfen toplumu daha fazla zehirlemeyin. Buna alet olmayın."
"TÜRKÇEMİZİ MAHVETTİLER, ÇOCUKLARIN KONUŞMASI DEĞİŞTİ"
RTÜKe Ocak-Mayıs döneminde televizyonlarda Türkçenin yanlış kullanımıyla ilgili olarak da 2 binden fazla şikayet ulaştı.
İzleyicilerden gelen şikayetlerden öne çıkanlar şöyle:
"-Dizilerde kullanılan ifadeler herkese, çocuklara kötü örnek oluyor. Türkçemizi mahvettiler, çocukların konuşması değişti.
-Kal geldi, oha falan oldum, oldu gözlerim doldu... Dil gelişimini ve argoyu artıran, kültürümüzü olumsuz etkileyen bu dizileri kapatmanızı istiyorum.
-Avrupadan yeni geldim. Bu reklamdaki gibi yabancı dilde reklam yayınlandığını hiçbir kanalda görmedim. Türkçeyi yok edip başka dilleri daim kılmaya çalışıyorlar. Burası Türkiye ve Türkçe yayın istiyorum."
"AYAKLA ÇİĞ KÖFTE YOĞRULMASINA KARŞIYIZ"
2005 yılının ilk 5 ayında eğlence ve şaka programları da izleyici
şikayetlerinden payını aldı. İzleyiciler, genellikle kendi yörelerinin adet, gelenek ve göreneklerinin şaka programlarında ele alınış tarzına tepki gösterirken, yanlış anlamadan kaynaklanan sorunları da dile getirdiler:
Bu tepkilerden bazıları şöyle:
"-Ben kuyumcuyum. Bugün (23.05.2005) sabahtan itibaren onlarca adam, kadın, çocuk ellerindeki 1 YTLleri bozdurmak için dükkanıma geldiler. Başta doğal olarak şaşırdım ancak müşterilerin bir önceki gün bir kanalda yayınlanan bir habere dayanarak geldiğini öğrendim.
Lütfen haberi düzeltsinler.
-Bir Urfalı olarak Olacak O kadar" eğlence programında çiğköftenin ayakla yoğrulmasına karşıyız.
-Dikkat Şaka programında köpeğe Dadaş ismi verildi. Bir Erzurumlu olarak, bu tür davranışlara karşıyım."