AKP Hükümeti`nin AB Zirvesi`ne yetiştirmek için alalacele Meclis`ten geçirdiği yeni Türk Ceza Yasası, düşünce ve ifade özgürlüğüne doğru atılan adımlarla çelişen bir çok düzenlemeyi de beraberinde getirdi.

Yeni TCK, Kürtçe konuşma yapan siyasilere 20 yıla kadar hapis cezası getiriyor; yasak olduğu halde "askerliğe, milli savunma ve genel kolluk hizmetlerine hazırlayıcı öğretim ve eğitim faaliyetlerinde bulunma" amacıyla kurulacak derneklerin yöneticilerine verilecek hapis cezasını da 20 yıla kadar artırıyor.

Düşünce ve ifade özgürlüğünün gelişmesinde büyük önem taşıyan siyasi partiler ve derneklere bu tür yaptırımlar getirilmesi, AB`ye uyum kapsamında atılan adımlarla çelişki yarattı.

İLK FATURA KÜRTÇE KONUŞAN SİYASİYE

Siyasi Partilerin Türkçe`den başka dil kullanmaları Siyasi Partiler Yasası`nın 81`inci maddesinin (c) bendiyle yasaklanıyor. Maddenin yaptırımı 2820 Sayılı Yasa`nın 117`nci maddesi bu fiili işleyenlerin 6 aydan az olmamak üzere hapis cezasıyla cezalandırılmasını öngörüyor.

765 Sayılı Türk Ceza Yasası`nın 15/1`inci maddesine göre, üst sınırı gösterilmeyen hapis cezalarının üst sınırı 5 yıl olarak düzenleniyordu.

YENİ TCK`DA 15/1 UNUTULDU

Ancak, Zirve telaşındaki milletvekilleri yeni TCK`da, özel maddesinde üst sınırı gösterilmeyen cezalar için TCY 15/1 maddesine paralel bir hüküm koymadı.

Bu maddeye karşılık gelen Yeni TCK`nın 49`uncu maddesi ``Süreli hapis cezası, kanunda aksi belirtilmeyen hallerde bir aydan az, 20 yıldan fazla olamaz`` şeklinde düzenlendi.

Böylece, Siyasi Partiler Yasası`nın 117`nci maddesinin yaptırımı 6 aydan 20 yıla kadar hapis cezası oldu.

AĞIR CEZA MAHKEMESİ`NDE YARGILANACAKLAR

Yeni TCK ile Kürtçe konuşan siyasiler artık Asliye Ceza Mahkemeleri yerine Ağır Ceza Mahkemeleri`nde yargılanacak. 5235 Sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemeleri Hakkında Yasa`nın 12`nci maddesi ise ``10 yıldan fazla hapis cezası`` içeren davalarda Ağır Ceza Mahkemeleri`ni görevli kılıyor.

1 NİSAN`DA YÜRÜRLÜĞE GİRİYOR

1 Nisan 2005 yılında yürürlüğe girecek olan yeni TCK nedeniyle, bu tarihten sonraki yeni suçlarda sanıklar ağır ceza mahkemelerinde; 6 aydan 20 yıla kadar hapis cezası istemiyle yargılanacaklar.

ASLİYE CEZA MAHKEMELERİ GÖREVSİZLİK KARARI VERECEK

1 Nisan 2005`ten önce işlenen suçlarda ise davalar görevsizlik kararıyla ağır ceza mahkemelerine gidecek. Ancak bu mahkemeler, cezalarda aleyhe uygulama yapamayacağından 5 yılı aşan uygulama yapamayacak.

AİHS`E DE AYKIRI

Siyasi Partiler Yasası`nın, Yeni TCK ile ``6 aydan, 20 yıla kadar hapis cezası`` şeklinde düzenlenen bu yaptırımı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi`ne de aykırı bulunuyor. AİHS`in 8`inci maddesi, hapis cezalarının ``orantılı ve ölçülü`` olmasını öngörüyor. Sanık, en alt cezadan 6 ay hapis cezası alsa bile, yasanın öngördüğü hapis cezasının alt ve üst sınırı arasında bu kadar büyük bir fark bulunması AİHS`e aykırı olarak yorumlanıyor.

AB`YE UYUM ÇELİŞKİSİ

Düşünce ve ifade özgürlüğü kapsamında atılan adımlara rağmen, söz konusu düzenleme 1 Nisan 2005`te yürürlüğe girecek yeni TCK`nın yeniden gözden geçirilmesi zorunluluğunu ortaya koydu. Hukuk çevreleri, Yeni TCK`da, hapis cezaları için üst sınır öngörülmeyen maddelerde, tavan cezaya varmadan üst sınırı öngören genel bir hüküm eklenmemesini, ciddi bir eksiklik olarak değerlendiriyor. AB`ye uyum sürecinde yapılan yeni TCK`nın yeterli tartışma ortama yaratılmadan çıkarılmasının bu ve benzeri bir çok aykırılıkları yaratacağı ve bunların uygulamayla ortaya çıkacağı belirtiliyor.

DERNEKLER YASASI`YLA İLGİLİ DÜZENLEME

Yeni TCK, Dernekler Yasası`ndaki bazı hapis cezalarını da artırıyor.

5253 Sayılı Dernekler Yasası`nın ``Kurulması yasak olan dernekler ve yasak faaliyetler``i düzenleyen 30`uncu maddesinin (c) fıkrası, ``Askerliğe, milli savunma ve genel kolluk hizmetlerine hazırlayıcı öğretim ve eğitim faaliyetlerinde bulunamaz, bu amaçları gerçekleştirmek üzere kamp veya eğitim yerleri açamazlar. Üyeleri için özel kıyafet veya üniforma kullanamazlar`` hükmünü düzenliyor.

Yasa`nın 32`nci maddesi ise bu hükme aykırı davranan dernek yöneticilerinin, eylemleri daha ağır bir cezayı gerektirmiyorsa, bir yıldan az olmamak üzere hapis cezasıyla cezalandırılmasını öngörüyor. Bu yaptırımın, üst sınırı da yeni TCK`da 20 yıl hapis cezası olarak düzenlendi.