Minibüs şöförlerinin önce sakalları, kıyafetleri, tesbihleri, hareketleri tartışıldı, şimdi de kullandıkları araçlar sorun oldu.

Türkiye’de şehiriçi ulaşımın son altmış yılına damgasını vuran dolmuşlar, Avrupa Birliği standartlarına uymuyor. Ancak dolmuşların Avrupa Birliği’ne nasıl uyum sağlayacağı sorusu, Meclis’te karayolu taşımacılığı yönetmeliğinin yenilenmesi çalışmasını bile tıkamış durumda. Dolmuşları değiştirmek için şehiriçi trafiğinin silbaştan ele alınması gerekiyor.

Araçlarını nazara karşı boncuklarla koruyan, trafikte yaşanan sıkıntıyı sabır tesbihleriyle hafifleten, babadan kalma araçlarının arkasına yazdığı yazıyla babasına minnettar olduğunu ilan eden minibüs esnafı, yaygın adıyla dolmuşçular bugünlerde savunmaya geçmek zorunda kaldı. Karşı karşıya kaldıkları değişim zorlaması ‘en Avrupalı biziz’ sözleriyle geçiştirilmeye çalışılıyor. Ancak AB şehiriçi ulaşımda minibüsü tanımıyor. Avrupa Birliği standartlarına göre minibüs diye bir araç yok, otobüs var ve onu kullanmak için de özel bir ehliyet gerekiyor.

70’li yıllarda ihtiyaçtan doğdu

B-1 sınıfı otomobil ehliyeti, şu anda Türkiye’de minibüs kullanmaya yetiyor. Ağır vasıta ehliyetiyle diğer meslektaşlarından ayrılan şöför Aydın Aydoğan’ın ‘ezginlik’ diye tanımladığı genel karakter, aslında minibüslerin dolmuş diye adlandırılmaya başladığı 70’li yıllara dayanıyor. Şehrin varoşlarından merkezine ulaşma ihtiyacının giderek kendini hissettirdiği 70’lerin başında, bu ulaşımı sağlayan özel teşebbüs, beraberinde müziğini, resmini, kahramanlarını da dolmuşların içine taşıdı. Merkezin eski sakinleri ise, hep şikayetçi oldular.

Şehirler, plansız büyürken, ulaşımı da planlayan olmadı. Bugün Meclis AB Uyum Komisyonu, dolmuşlar için çözüm arıyor, ancak henüz bulabilmiş değil. Çözümü 14 yolcu kapasitesini 17’ye çıkarıp, dolmuşları otobüsmüş gibi göstermek ve 10 yıl içinde tüm dolmuşları kaldırmakta bulan AKP milletvekili Mehmet Ceylan’ın önerisi, emniyet temsilcileri ve komisyon üyelerinin itirazlarıyla reddedilince, görüşmeler tıkandı.

Ankara’da 4 bin minibüs var

Bugün Ankara trafiğinde otobüslerin üç katı kadar, 4 bine yakın minibüs var. Otobüslerine uygun yol bulamayan, üç şeridi tıkayan otobüslerin arasında yol alamayan Başkentliler, metro yaygınlaşsın diye bekliyor. Ancak Ankaralıların 90’lı yılların sonunda tanışabildiği metronun yeni hatları için kaynak sıkıntısı sürekli kendini hissettiriyor. Plansız büyüyen büyükşehirler, şimdi kendi yarattıkları dolmuşları öldürmekle, makyaj yapıp yaşatmak arasında tercih yapmaya çalışıyor.