Okulların yüzde 90'ı çürük

Van'da yıkılan okullar bir kez daha 'Ne tedbir alınıyor' sorusunu gündeme getirdi. Sonuç ürkütücü: Okulların sadece yüzde 10'u dayanıklı.

Van depreminde oldukça fazla sayıda öğretmenin yaşamını yitirmesi ve neredeyse hemen her okulun ya çökmesi veya ağır hasarlı olması gözleri bir kez daha deprem planlarına çevirdi. Ne var ki, Türkiye depremde en acı deneyimi yaşadığı 1999’dan bu yana bir arpa boyu yol alamadı. Yapılan çalışmalar ürküten bir gerçeği yeniden ortaya koyuyor: Okulların sadece yüzde 10’u depreme dayanıklı. Tüm okulların güçlendirilmesi için yaklaşık 10 milyar liralık kaynağa ihtiyaç var. Depreme ayrılan kaynakla tüm okulların güçlendirilmesi ancak 100 yılda bitebilir!

Strateji yeni çıktı
Deprem konusunda ulusal anlamda bir strateji ancak bu yılın ağustos ayında açıklanabildi. 18 Ağustos 2011’de Resmi Gazete’de yayımlanan Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı 2012 ile 2023 yıllarını kapsıyor. Hedeflerin büyük bir bölümünün 2017 ile 2023’te tamamlanması öngörülüyor. Bu hedefler içinde, 2017’ye kadar başta okul ve hastane envanterinin çıkarılması ve risklere göre gruplandırılması, deprek risklerinin belirlenmesi çalışmalarının 2017’ye kadar tamamlanması hedefleniyor. Türkiye çapında kaç okul ve hastanenin güçlendirilmesi gerektiğine ilişkin resmi bir çalışma ise yok.

Yüzde 12’si umutsuz
Şimdiye kadar okul ve hastanelerle ilgili tam bir envanter de çıkarılamadı. TBMM’de 2010’da kurulan Deprem Araştırma Komisyonu’na bilgi veren Milli Eğitim Bakanlığı yetkilileri, 1999’dan sonra incelenen okullarda yüzde 12’sinin güçlendirilmesine imkân olmadığını, yüzde 64’ünün öncelikli olarak güçlendirilmesi gerektiğini belirterek, okullar içinde sadece yüzde 9-10’luk bir oranın sağlam olduğunu söylediler. Türkiye genelinde kullanılan derslik sayısı yaklaşık 490 bin. Yaklaşık 340 bin civarında dersliğin de yüzde 15’inin yıkılması, yüzde 70’inin güçlendirilmesi şart. İMO’nun çalışmasına göre de toplam 32 bin 432 okulun 22 bin 737’si 1. ve 2. derece deprem bölgesinde.
İMO’nun çalışmasına göre, 9 bin 503 tane de hastane binası bulunuyor. Bunlardan 6 bin 640’ı 1 ve 2. derece deprem bölgesinde. Güçlendirme projesi hazırlanan 54 hastane var. Güçlendirme imalatı tamamlanan ve yapılmakta olan ise 55 hastane bulunuyor.

Kendi elleriyle boyamışlardı
Van depreminde yerle bir olan Gedikbulak İlkokulu (yukarıda) geçen ay da gündeme gelmişti. Gedikbulak İlkokulu Müdürü Abdullah Uğurlu, geçen ay AA’ya verdiği demeçte, öğretmenlerin çocukların daha güzel ortamda eğitim alması için kolları sıvadıklarını, boya ve malzemeleri kendi imkânları ile temin ederek okulu baştan sona boyayıp, temizlediklerini anlatmıştı. Uğurlu, “Okuldaki çalışmamız iki hafta sürdü. Güzel de oldu. 250 kilo plastik ile 100 kilo yağlı boya kullandık” demişti.