Onlar çaldı biz ödedik
Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu (YDK), Türkiye’de 2006 yılında elektrik kayıp ve kaçak tutarının 2,1 milyar YTL olduğunu belirledi. Bunun 1 milyar 70 milyon YTL’sinin kaçak elektrik kullanımından kaynaklandığı hesaplandı. Elektrikte kayıp ve kaçak nedeniyle yurttaşlar elektrik faturalarını yüzde 14,47 zamlı ödediler.
Başbakanlık YDK’nın TBMM’ye sunulan Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (TEDAŞ) 2006 Yılı Raporu’na göre, ülkede kullanılan elektriğin yüzde 15,1’i kayıp ve kaçaklara gitti.
KAYIP VE KAÇAĞA 1,5 MİLYAR DOLAR GİTTİ
TEDAŞ genelinde kayıp-kaçaklara giden toplam 19 bin 61,4 GWh’lik enerji miktarının ekonomik karşılığı, 2006 yılı ortalama enerji alış fiyatıyla (11,233 YKr/kWh) 2,1 milyar YTL oldu. Raporda, 2006 yılı ortalama dolar kuru 1,4406 YTL olarak alındığında, kayıp-kaçak tutarının yaklaşık 1,5 milyar dolara ulaştığı kaydedildi.
Söz konusu kayıp-kaçak miktarının bir kısmının teknik kayıplarla ilgili olmakla birlikte yaklaşık yarısının kaçak kullanılan enerjiye karşılık geldiğinin altı çizildi.
Rapora göre, kaçak kullanılan elektrik miktarı 9 bin 530,7 GWh olarak belirlendi. Kaçak elektriğin tutarı 1 milyar 70 milyon YTL olarak hesaplandı.
MALİYETİN YÜZDE 14,47’Sİ
Raporda, elektrikte maliyet unsurlarına da yer verildi. Buna göre, 2006 yılı için, kWh başına 13,129 YKr olan elektrik maliyetinin içinde 1,900 YKr kayıp ve kaçaktan kaynaklandı. Böylece kayıp-kaçak maliyeti, toplam elektrik maliyetinin yüzde 14,47’sini oluşturdu. Kayıp-kaçak, enerji satın almadan sonraki en yüksek maliyet kalemini oluşturdu.
Bazı bağlı şirketlerde yoğunlaştığı gözlenen kaçak kullanımların, enerji satış maliyetini dolayısıyla da satış fiyatlarını artırdığı kaydedilen raporda, “İyi niyetli olan ve borcunu zamanında ödeyen diğer aboneleri olumsuz yönde etkilemektedir” denildi.
VAN ORAN, URFA MİKTAR ŞAMPİYONU
Kayıp-kaçak oranının en yüksek olduğu il yüzde 71 ile Van olarak belirlendi. Ortalama elektrik alım fiyatı ile Van’da 2006 yılında elektrikte kayıp ve kaçağın maliyeti 90,4 milyon YTL oldu. Van’ın yüzde 65,6 ile Hakkari, yüzde 63,8 ile Mardin, yüzde 60,9 ile Şırnak, yüzde 58,7 ile Şanlıurfa izledi.
Şanlıurfa oran olarak beşinci sırada yer almasına karşın, miktar bazında ilk sırada bulundu. 2 milyon 369 bin MWh’lik kayıp-kaçak olan Şanlıurfa’da, bunun parasal karşılığı 266 milyon YTL oldu. Miktar bazında en fazla kayıp kaçak olan Şanlıurfa’yı 2,2 milyon MWh ile Boğaziçi(İstanbul batı), 1,6 milyon MWh ile Diyarbakır, 1,4 milyon MWh ile Mardin izledi.
Kayıp ve kaçak oranının en düşük olduğu iller ise yüzde 4,2 ile Denizli, yüzde 4,7 ile Kütahya ve Karabük, yüzde 5,1 ile Sivas, yüzde 6 ile Kırıkkale ve Uşak oldu.
Miktar bazında en düşük kayıp-kaçak ise sırasıyla Bayburt, Tunceli, Gümüşhane, Kilis ve Erzincan’da görüldü.
KAÇAĞI KARŞILAMAK İÇİN 1400 MW GEREKİYOR
Raporda, “Bir termik santralin ortalama yıllık çalışma saati 6 bin 500-7 bin alındığında, söz konusu kaçak kullanımlara giden enerjiyi üretmek için yaklaşık 1400 MW’lık kurulu güce ihtiyaç duyulmaktadır” denildi. 2006 yılı değerleriyle kayıp-kaçak oranının 1 puan düşürülmesinin yaklaşık 1,26 GWh’e ve ortalama enerji alış maliyeti dikkate alındığında 142 milyon YTL’ye karşılık geldiği belirtilen raporda, “Dolayısıyla, teknik kayıplara giden enerji miktarının düşürülmesi ve kaçak kullanımların önlenmesi için her türlü gayretin gösterilmesi gerekmektedir” değerlendirmesinde bulunuldu.
Raporda, mevcut kayıp-kaçak oranlarının yüksek çıkmasında, teknik kayıplar yanında sayaçların zamanında okunmamasından dolayı enerji tükettikleri halde bir kısım aboneye enerji tahakkuku yapılamaması, kaçak kullanımların yaygınlaşması ve işletme hataları gibi hususların yanında, şu unsurların da önemli rol oynadığı anlatıldı:
"-Özelleştirme çalışmalarının uzun süredir sonuçlandırılamaması.
-Tasarruf tedbirleri veya nasıl olsa özelleşecek düşüncesi ile yatırımların gerçekleştirilememesi, mevcut sistemin bakım ve kontrollerinin sağlıklı yapılamaması, dolayısıyla ekonomik ömürlerinin kısalması.
-Hızlı ve çarpık kentleşme ile göç veren bölgelerde çok az aboneye sahip yerleşim yerlerine hizmet götürülmeye devam edilmesi.
ALIM GÜCÜNÜN OLMAMASI DA ETKİLİ
-Ekonomik sorunlar nedeniyle bazı abonelerin alım gücünün bulunmaması.
-Personel yetersizliği nedeniyle birçok asli görevin hizmet alımı yoluyla yüklenici firmalara yaptırılması.
-Yüklenici firmaların, fiyat rekabetinin de etkisiyle niteliksiz ve geçici personel çalıştırmaları ve yeteri kadar kontrol edilememesi, dolayısıyla abone bilgi akışının zayıflaması, abone bilgilerinin güncelliğini yitirmesi.
-Belirlenecek kıstaslar dahilinde coğrafi bilgi sistemi, scada ve enerji analizörleri gibi teknolojik yatırımların gerçekleştirilememesi."
ispaha IP: 88.254.36.xxx Tarih : 20.04.2008 21:47:25
Koca koca afişlerle "Kaçak Elektrik kullanmanın bir hırsızlık suçu sayıldığı", ülemizde kimlerin yaptığıda belli madem neyi bekliyorsunuz yakalasınıza. Buradan tüm T.C.Savcılarını göreve çağırıyorum, bu haberi ihbar kabul etmelerini, faturalarını ödeyen, vergisini veren diğer dürüst vatandaşların haklarına sahip çıkmaya çağırıyorum. Gıdanın, kömürün, peşkeş çekildiği bir yerde vatandaş elbette elektriğede para vermek istemez. Kim yardım yapacaksa, beleş dağıtacaksa vatandaşın cebinden değil, yiğitse kendi cebinden yapsın, el parasıyla bonkörlük olmaz.
beybaba IP: 85.110.175.xxx Tarih : 20.04.2008 14:40:22
Bu hırsızlığı tedaş yetkilileri dahil herkes biliyor ama bir önlem almıyorlar,devleti zarara nasıl uğratalım zihniyeti hakim buralarda,yazıkk...
Hakan Çakır IP: 88.255.72.xxx Tarih : 20.04.2008 16:36:01
Ey hükümet 301 ile uğraşacağınıza böyle şerefsizlerin cebimizden çaldıkları paraların hesabını sorun. Ermenilerin CİDDİ TALEPLERİYLE değil, bu ülkenin dürüst ve vatansever insanlarının talepleriyle ilgilenin artık. Bardağın taşmak üzere olduğunu göremiyor musunuz?
haluk balaban IP: 88.228.217.xxx Tarih : 21.04.2008 11:54:49
Elektriği çalanada göz yumanada haram olsun yuh olsun sadaka ekonomisi ile bu milleti kandıranlar tabi bu hırsızlarada göz yumarlar sayın Başbakan elektriği bedava vereceğiz ve bazı illerede ucuz tarife uygulayacağız demedimi Güneydoğuda Öldürülen Mühendisin mahkemesi ne oldu (elektrik hırsızlarını ortaya çıkaran tedaş görevlisi )Beytül malın sahibi kim ?bin defa size haram olsun ..!
eren IP: 88.251.125.xxx Tarih : 20.04.2008 22:58:47
bence bu veriler yanlış neymiş miktar bazında bayburt tuncelimiş bayburta sözüm yok ama malesef tuncelide ne azı duyuyyoruz güneydoğuanadoluda ne kadar kaçak elektrik olduğunu hatta gördükte lakin arkadaşlar bir sorun var hadi vatandaş kaçak kullanıyo ama devlette buna yol veriyo öyle değilmi bu siyasi iktidardan öncekiler yol veriyodu akp hükümetinden beklenti vardı güneydoğudaki kaçak elektrik kullanımı konusunda malesef öteki iktidarlardan hiç farkı yok hatta birde kapılarına kömürünü erzağını bile koyuyo malesef akp nin adalaetide fos çıkdı
El Salud IP: 78.179.186.xxx Tarih : 20.04.2008 21:59:44
AKP??nin dünya demokrasi tarihine kazandırdığı önemli bir kavram var. ?Bize vereceğiniz oyun bedeli ödenir!? Bu bedel kapınıza bırakılan bir erzak paketi veya birkaç torba kömür olabileceği gibi, su, elektrik, telefon gibi önemli altyapı yatırımlarına zarar verme pahasına, durup dururkem sökülüp yeniden asfaltlanan bir yol veya gereksiz yere süslü taşlarla eskisini aratacak şekilde yenilenen bir kaldırım olabilir. Hizmette sınır olmaz kavramı, Kaçak Elektrik kullanımın affedilmesi ile burada da karşınıza çıkacaktır. AKP Mersin milletvekili Ömer İnan tarafından hazırlanıp Meclis Başkanlığı'na sunulan yasa teklifi ile kaçak yapılara ve bunların altındaki işyerlerine elektrik bağlanmasına olanak sağlanacaktır. Bu şekilde gecekondu yapımını engel olmak için başlatılmış olan uygulama, Devletin ya da devletin güvencesi altındaki üçüncü bir şahsın arsası üzerine gecekondu yapılması teşvik edip, sonrasında bu kaçak yapıya yapılan kaçak elektrik bağlantısına af getirmeyi sağlayarak; ?İç politika ve oy avcılığı alanında Dünya Siyaset Tarihine bir aymazlık örneği olarak geçecektir.? Topraklarına, enerji kaynaklarına sahip çıkmayı önemsemeyen bir devletçilik anlayışı; üreten, vergi veren, askerlik yapan ve ülkesi uğrunda ölen yurtdaşlarının yüzüne nasıl bakar. Cevap; "bize onların oyu lazım değil" ise, bir sorum daha var; Bu topraklar, Türkiye Cumhuriyetine mi yoksa avantacılara mı ait?
ahmet muhsin IP: 88.251.232.xxx Tarih : 21.04.2008 12:40:21
elektrik kaçakçılığına deyinilmiş ne yapsınlar hergün hergün elektriğe zam geliyor insanoğlu sefeletlikle sürünüyor iyi yapıyorlar çalan çalana çalınsın elektriği gününden gününe ödeyene madalya mı takıyorlar en güzeli kaçak elektrik helel olsun çalanlara çokta ciddiyim
