Hikmet Çetin’in NATO’nun Afganistan’daki kıdemli sivil temsilciliğine ve Ekmeleddin İhsanoğlu’nun İslam Konferansı Örgütü (İKÖ) Genel Sekreterliği’ne getirilmesinden sonra, CHP İstanbul milletvekili Kemal Derviş de BM Kalkınma Programı (UNDP) başkanlığına getirildi.
BM Genel Sekreteri Kofi Annan’ın UNDP başkanlığı için aday gösterdiği Derviş, BM Genel Kurulu’nun onayını alarak UNDP’nin dört yıl için yeni başkanı oldu.
Derviş, ilk olarak Annan tarafından aday gösterilen 6 kişi arasına girmiş, ardından Norveç Kalkınma Bakanı Hilde Johnson ve Japonya Dışişleri Bakanlığı’nda ekonomik işlerden sorumlu Bakan Yardımcısı Olan Kauro Eshekawa ile birlikte son üç aday arasında kalmıştı.
Dünyanın 166 ülkesinde hükümetler, sivil toplum ve özel sektörün güvenilir ortağı olarak, kalkınma yolunda ulusal ve küresel düzeydeki zorlukları aşmaları için bu ülke ve kuruluşlara yardımda bulunan UNDP, kalkınmakta olan ülkelerin yardımlara ulaşmasına ve bunları etkin biçimde kullanmalarına da destek sağlamakla tanınıyor.
UNDP başkanı, aynı zamanda BM kurumlarının uluslararası yardım ve yeniden yapılanma çalışmalarını koordine eden BM Kalkınma Grubu’na da (UNDG) başkanlık ediyor. Derviş, UNDP programının uygulandığı bir ülkeden başkanlığa getirilen ilk kişi olarak dikkati çekiyor.
UNDP başkanlığı için diplomatik ve siyasi tecrübenin yanı sıra kalkınma sorunları hakkında bilgi, tecrübe ve daha önce uluslararası kuruluşlarda çalışmış olma gibi özellikler aranıyor.

KEMAL DERVİŞ KİMDİR?

Derviş, 1949 yılında İstanbul’da doğdu. İngiltere’de ekonomi alanında dünyanın sayılı üniversitelerinden olan London School of Economics’ten mezun olan Derviş, ABD’de Princeton Üniversitesi’nde yüksek lisans ve doktorasını yaptı.
Eski DSP Genel Başkanı ve eski Başbakan Bülent Ecevit’in 1973-1976 yılları arasında ekonomi ve uluslararası ilişkilerden sorumlu danışmanlığını yapan Derviş, Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) ve Hacettepe Üniversitesi’nin yanı sıra Princeton Üniversitesi’nde ekonomi ve uluslararası ilişkiler alanında öğretim üyeliği görevinde bulundu ve 1978 yılında Dünya Bankası’na girdi.
Dünya Bankası Araştırma Servisi’nde göreve başlayan Derviş, 1982 yılında, Dünya Bankası’nda Küresel Endüstri Departmanı, Endüstriyel Strateji ve Politikası için Bölüm Başkanlığı görevine getirildi. Bu görevi 1986 yılına kadar sürdüren Derviş, aynı yıl Dünya Bankası’nın Avrupa, Ortadoğu ve Kuzey Afrika Bölgesi’nden sorumlu baş ekonomistliği görevine atandı. Orta Avrupa Departmanı’nda 1987 yılından 1991 yılına kadar yönetici olarak görev yapan Derviş, daha sonra Kuzey Afrika bölümünde yöneticilik yaptı. Derviş, ardından Dünya Bankası’nın Ortadoğu ve Kuzey Afrika (MENA) Bölümü’nden sorumlu Başkan Yardımcılığı görevine getirildi.
Derviş, 3 Mart 2001’de Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanlığı’na getirildi. Derviş, seçim kararının alınmasından sonra Ağustos 2002 başlarında istifa etti. Bir süre YTP ile CHP arasında solda birlik çalışmalarını sürdüren Derviş, buna DSP’yi de dahil etmek istedi.
Ancak başarılı olamayınca sonunda CHP’ye katılma kararı aldı. Derviş, 23 Ağustos 2002 günü düzenlenen törenle CHP rozeti taktı.
Kemal Derviş, 3 Kasım 2002’de yapılan seçimlerde CHP’den İstanbul 1. Bölge Milletvekili adayı oldu ve seçildi.
Derviş’in "Dış Ticarette Planlama Modelleri" ve "Kalkınma Politikası İçin Genel Denge Modelleri" isimli iki kitabının yanı sıra çeşitli dergilerde yayımlanmış ekonomi konusunda çok sayıda makalesi bulunuyor. Evli ve iki çocuk babası olan Derviş, İngilizce, Fransızca ve Almanca biliyor.

ÇETİN VE İHSANOĞLU

Çeşitli uluslararası örgütlerde görev yapan Türkler arasında son dönemde önemli görevler üstlenen Hikmet Çetin ve Ekmeleddin İhsanoğlu’nun isimleri dikkati çekiyor.
Derviş gibi Çetin ve İhsanoğlu da kendi alanlarında bilgi ve tecrübe sahibi olmalarının yanı sıra uluslararası örgütlerde bugüne dek yapmış oldukları çalışmalarla tanınıyor.
Eski TBMM Başkanı ve Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin, 19 Kasım 2003 tarihinde dönemin NATO Genel Sekreteri George Robertson’un Afganistan Kıdemli Sivil Temsilcisi olarak atandı. Çetin böylece, Afganistan’daki Uluslararası Güvenlik Destek Gücü’nün (ISAF) komutasını üstlenen NATO’nun bu ülkedeki en üst düzey siyasi temsilcisi oldu.
İttifak’ın Afgan Geçici Yönetimine, Bonn Anlaşması çerçevesindeki taahhütlerini yerine getirme konusunda yapmakta olduğu yardımın siyasi-askeri yönlerinden sorumlu olan Çetin, NATO’nun Afganistan’daki operasyonları bağlamında, yerel makamlarla koordinasyon, siyasi temaslar ve komşu ülkelerle diyalog gibi alanlarda faaliyet gösteriyor.
Görev süresi iki kez uzatılan Çetin, hala NATO’nun Afganistan’daki en üst düzey sivil temsilcisi olarak Kabil’de çalışmalarını sürdürüyor.
Derviş gibi Çetin de sadece Türkiye’de üstlendiği önemli görevlerden ötürü değil, aynı zamanda uluslararası çalışma deneyimi nedeniyle bu göreve getirilmişti.
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden 1960 yılında mezun olan Çetin, Devlet Planlama Teşkilatı’nda çalışmaya başladı.
ABD’de Stanford Üniversitesi’nde yüksek lisans yapan Çetin, Türkiye’deki siyasetçi kimliğine ek olarak, uluslararası toplantılara ve girişimlere en fazla katılan isimlerin başında geldi.
Milletvekilliğine ilk kez 1977 yılında seçilen Çetin, 4 dönem milletvekilliği yaptı, başbakan yardımcılığı, dışişleri bakanlığı görevlerinin yanı sıra 1997-1999 yılları arasında TBMM Başkanlığı görevinde bulundu.

İKÖ GENEL SEKRETERİ İHSANOĞLU

Tecrübeli bir diplomat olan ve çalışma hayatının büyük bölümünde İslam Konferansı Örgütü’nde (İKÖ) görev yapan Ekmeleddin İhsanoğlu, Haziran 2004’te İstanbul’da yapılan İKÖ Dışişleri Bakanları toplantısında örgütün en üst düzey yetkilisi olan Genel Sekreterliğe seçildi.
Örgüt tarihinde ilk kez seçimle belirlenen genel sekreterlik yarışında İhsanoğlu, diğer iki adayın toplamından daha fazla oy alarak İK֒nün yeni Genel Sekreteri olurken, örgüt içi yeniden yapılanma ve reform çalışmalarına ağırlık vereceğini sık sık belirtti.
Bilim tarihi profesörü olan 1943 Kahire doğumlu İhsanoğlu, tarih, sanat ve kültür alanlarında çok sayıda konferans, sempozyum ve uluslararası toplantı düzenledi.
İhsanoğlu, Kahire Ayn-i Şems Üniversitesi Fen Fakültesi’nden mezun olduktan sonra El Ezher Üniversitesi Mühendislik ve Fen Fakültesi’nde akademik hayata başladı. Türk kültürünü çok küçük yaşta iken aile çevresinde tanıyan İhsanoğlu, Kahire Milli Kütüphanesi’nde (1962-66)
ve Ayn-i Şems Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde (1966-70) Osmanlı kültürü ve edebiyatı ile ilgili araştırma ve eğitim çalışmalarında bulundu. 1974’te Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi’nde doktora çalışmasını tamamlayan İhsanoğlu, İngiltere’de Exeter Üniversitesi’nde doktora sonrası çalışmalarda bulundu. Ekmeleddin İhsanoğlu, İKÖ İslam Tarih, Sanat ve Araştırma Merkezi (IRCICA) Genel Direktörü görevini 1980 yılından bu yana yürütüyordu. Genel Sekreterliğe seçilmesinde örgüt içinde bugüne kadar yaptığı çalışmaların etkisi büyük oldu. İhsanoğlu, 1983-2000 yılları arasında İKÖ Uluslararası İslam Kültür Mirasını Koruma Komisyonu Sekreterliği görevini de üstlenmişti.