Sahte rakıda ağır bilanço

İstanbul’da sahte rakı yüzünden bugün 2 kişi daha yaşamını yitirdi. Böylece sahte rakı kurbanlarının sayısı 11’e yükseldi.

Avcılar Hospital’e 4 gün önce getirilen ve Gaziosmanpaşa’daki Dem Restoran’da içtiği sahte rakıdaki metil alkolden zehirlendiği anlaşılan Recep Çulamoğlu, hayatını kaybetti.

Bayrampaşa’daki bir otoparkta üretilen sahte rakıdan içtiği için rahatsızlanarak hastanede tedavi altına alınan Ebru Yapağcı da hayatını kaybetti.

Özel Esenler Hayat Hastanesi Yoğun Bakım Ünitesi’nde tedavi gören Yapağcı, saat 03.30 sıralarında vefat etti.

Yapağcı’nın ölümü ile İstanbul’da sahte rakıdan dolayı öldükleri kesinleşenlerin sayısı 11’e yükseldi.

Bu arada, İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada, metil alkol zehirlenmesi ve buna bağlı şikayetler nedeniyle çeşitli hastanelere başvuranların sayısının 44’e yükseldiği, bunlardan 11’inin yoğun bakım ünitelerinde tutulduğu bildirildi.

Bu arada, ani kalp ve akciğer rahatsızlığı nedeniyle başka bir hastaneden dün akşam aynı hastaneye nakledilen Rüştü Ceyhan da öldü.

Ceyhan’ın yakınları, rahatsızlığın evde içtiği votkadan sonra başladığını bildirdiler. Bunun üzerine savcılık, Ceyhan’ın kesin ölüm nedeninin belirlenmesi amacıyla inceleme başlattı.

ÖLÜ SAYISI ARTIYOR

Bayrampaşa’daki bir otoparkta üretildikten sonra piyasaya sürülen sahte rakıdan içtikleri belirtilen Ali Gökten, Salih Eğridereli, Selahattin Nilidar, Abbas Hıyani Avcı, Cumali Çetin ve Yaşar Gözümoğlu daha önce ölmüştü.

Sahte rakıların üretildiği otoparkın sahibi Hasan Bayramoğlu ile Gaziosmanpaşa’daki evinde bulunan Ruknettin Özgün ve Pendik’te otomobilinde bulunan Mehmet Atagün’ün ölümlerinin de sahte rakıdan olabileceğinden şüphelenilmişti.

Bu arada, Mehmet Yurdakul adlı kişi de yıllardır Gaziosmanpaşa’daki Dem Restoran’da içki içtiklerini söylediği kardeşi Ali Vural Yurdakul’un Fatih, arkadaşı Reşat Küçükyüce’nin de Gaziosmanpaşa’daki evlerinde sahte rakıdan öldüklerini iddia etmişti.

Kuştepe’de 20 yaşındaki oğlu İlker Gözümoğlu’nu askere uğurlamak için düzenlediği eğlencede arkadaşlarıyla sahte rakı içen 46 yaşındaki Yaşar Gözümoğlu, dün tedavi gördüğü Okmeydanı Eğitim Araştırma Hastanesi’nde hayatını kaybetti. Aynı rakıdan içen arkadaşı Hakki Baş’ın da tedavisi sürüyor. Yaşar Gözümoğlu’nun beş gün önce askere giden oğlu İlker Gözümoğlu birliğinden izin alarak İstanbul’a geldi

OĞLU YIKILDI

Ölüm haberini alan Gözümoğlu’nun yakınları sinir krizi geçirirken, oğlu ‘Babam benim yemin törenime gelecekti. Ama ben onun cenazesine geldim’ dedi. Gözümoğlu’nun eşi 39 yaşındaki Gülsemin Gözümoğlu ‘Sahte rakıyı üretenlere lanet ediyorum. Üç kuruş para için ailemizi yıktılar’ diyerek feryat etti.

Gaziosmanpaşa Gazi Mahallesi’nde de yalnız yaşayan 60 yaşındaki Rüknettin Özgün evinde yeğeni Hakan Özgün tarafından ölü bulundu. Otopsi sonucu Özgün’ün içtiği sahte rakı sonucu iki gün önce öldüğü anlaşıldı. Yeğen Hakan Özgün, evde biri boş diğeri yarım iki rakı şişesi olduğunu belirterek, ‘Yarım olan şişedeki rakının rengi sarıydı. Polise haber verip ambulans çağırdım. Doktor amcamın iki gün önce ölmüş olabileceğini söyledi. Yapılan otopside de içtiği rakıdan zehirlenerek öldüğü ortaya çıktı’ dedi.

ŞÜPHELİ CESET

Öte yandan Pendik’te otomobilinin içinde ölü bulunan Mehmet Atagün’ün cesedi de, sahte rakıdan ölümlerle bağlantısı olabileceği şüphesiyle Adli Tıp Kurumu’na kaldırıldı. Cesedi rakı kokan Atagün’ün ölüm nedeni otopsi sonucu belli olacak.

ÖLENLERİN LİSTESİ

1- Ebru Yapağcı
2- Reşat Küçükyüce
3- Ali Vural Yurdakul
4- Recep Çulamoğlu
5- Rüştü Ceyhan
6- Ali Gökten
7- Salih Eğridereli
8- Selahattin Nilidar
9- Abbas Hıyani Avcı
10-Cumali Çetin
11- Yaşar Gözümoğlu

Sahte rakıda 'bilgisizlik' hatası

İstanbul’da 11 kişinin ölümüne neden olan sahte rakıda metil alkol (metanol) kullanımının, maliyeti düşürmek kaygısından çok, bilgisizlikten kaynaklanmış olabileceği ifade ediliyor.

Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK) Alkollü İçkiler Piyasası Dairesi Başkanı Fügen Basmacı, rakı üretiminde etil alkol yerine metanol kullanımının, sağlanacak ranta bakarak, rakı maliyeti açısından çok fazla fark etmediğine dikkat çekti.

Basmacı’nın verdiği bilgiye göre, etil alkolün litre fiyatı yaklaşık 1 milyon lira civarında. Metanolün fiyatı ise 400-600 bin lira arasında değişiyor. Ancak, bir litre etil alkolden iki şişe rakı üretilebildiği için, piyasada litresi 33 milyon liraya satılabilecek bir üründe, üreticilerin 1-2 milyon liralık maliyet farkını dikkate almayacağı kaydediliyor.

İstanbul’da yaşanan olayda, sahte rakı üretilen yerin ve lokantanın sahibinin de ölmesi, ’rakı üretiminde metanol kullanımının tamamen bilgisizlikten kaynaklanmış olabileceği’ yorumunu güçlendiriyor.

Sonuçta, kaçak rakı üretenler, alkollü içkiler üzerindeki yüzde 70’e varan vergi yükünden kurtulmayı hedeflediği için, bu kadar yüksek rant için 1-2 milyon liralık maliyet farkını gözetmeyeceğine işaret ediliyor.

Metanol ticareti gözlem altında

Basmacı, gıda ve alkol üretimi ile bir ilgisi olmamasına karşın, etil alkol ile karıştırılma riski dikkate alınarak metanol ticaretinin de TAPDK tarafından kayıtlı olarak izlendiğini açıkladı.

Rakı üretiminde kullanılan etil alkol, meyve ve tahıl gibi tarımsal ürünlerden elde edilmesi zorunlu. Türkiye’de büyük bölümü pancardan etil alkol üreten şeker fabrikaları olmak üzere 44 tane etil alkol üreten ve ticaretini yapan firma bulunuyor.

TAPDK’nin verilerine göre, ağaç sanayinde, kontraplak ve tutkal üretiminde yoğun olarak kullanılan metanol ise hemen hemen tamamen ithal ediliyor. Halen 36’sı kendi üretiminde kullanmak üzere 38 firma metanol ithal ediyor.

Etil alkol ve metanol üreten, ithal eden firmalar, aylık ithalat, üretim ve satış rakamlarını TAPDK’ye bildiriyor.

Laboratuvar analizi şart

Etil alkol ile metanolü, normal vatandaşların, gözle, tadarak veya kokuyla ayırt etmesinin mümkün olmadığı mutlaka laboratuvar analizi gerektiği de vurgulanıyor. Etil alkol ile metanolün karıştırılmaması, etil alkol yerine metanolün kullanımı dolayısıyla hayati risklerin önlenmesi amacıyla metanol de etil alkol ile birlikte kayıt altında.

TAPDK rakamlarına göre, geçtiğimiz yıl, ihracat hariç 13 milyon 514 bin mA (mutlak alkol-yüzde 100 alkol) litre etil alkol üretilirken, 37.1 milyon litre ithal edildi. 7 bin 680 mA litre etil alkol de ihraç edildi.

Geçtiğimiz yıl sanayide kullanım için 281.9 bin ton ve analiz amaçlı kullanım için de 288.2 bin litre metanol ithal edildi. TAPDK yetkilileri, metanol satışlarının izlenmesi nedeniyle, hangi firmanın kime ne kadar metanol sattığının belli olduğunu, eğer İstanbul’daki üretimde kayıtlı sektörden bir satış varsa bunun ortaya çıkacağını kaydetti. Bu duruma, firmanın metanol ile ilgili yetki belgesi iptal edilecek.

Etil alkole sınırlı satış

Etil alkol satışlarında da firmanın kapasitesinin üzerinde satış yapılamıyor. Ancak, diğer kimyasallarda olduğu gibi solvent adı altında etil alkol veya metanolün girmiş olabileceği, kayıtdışılığın Türkiye’de çok önemli bir sorun olduğu vurgulanıyor.

Alkollü içki üreten firmalar, hem Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’ndan hem de TAPDK’den üretim izni alıyor. Bu firmalar, üretim rakamları ve kayıtlar açısından TAPDK, üretim kalitesi ve gıda standartlarına uyum açısından da Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından denetleniyor.

Alkollü içkiler ithalatın da da hem bakanlıktan hem de TAPDK’den kontrol belgesi alınıyor. Etil alkol ve metanol ithalatında ise TAPDK’den izin alınıyor.

İstanbul’da ikinci kez aynı olay

Sahte alkollü içki üretiminde metanol kullanımı konusunda İstanbul’da yaşanan olayın, Türkiye’deki ikinci olay olduğuna dikkat çeken Fügen Basmacı, 1980’lerin ortasında metanol kullanılarak sahte votka üretildiğinin tespit edildiğini hatırlattı.

Sahte alkollü içki ve sigara üretiminin genel sorun olduğunu anlatan Bacmacı, bununla mücadele için, TAPDK’nin ilgili kamu otoriteleri ve sektörtör firmaları ile birlikte ortak tedbirler üzerinde çalıştığını, vatandaşların bilinçlendirilmesinin de önemli olduğunu vurguladı.

Alkol ve tütün piyasasında monopolün kalkmasından sonra ürün çeşidi ve firma sayısının üç kat arttığını hatırlatan Basmacı, rantın yüksekliği nedeniyle bu tür sahtecilik olaylarında da artış kaydedildiğine işaret etti.