12 Eylül 1980 askeri darbesi sonrası 3 Kasım 1985`te Halkçı Parti (HP) ile SODEP’in SHP çatısı altında birleşmesiyle başlayan sosyal demokratların "bütünleşme" çabaları, son olarak YTP`nin CHP`ye katılma kararıyla yeni bir boyut kazandı.

CHP Genel Başkanı Deniz Baykal`ın geçen hafta sonu YTP Genel Başkanı İsmail Cem`i ziyaret ederek yaptığı bütünleşme çağrısının YTP Parti Meclis`i tarafından olumlu karşılanması, sosyal demokratların son 24 yıldaki bütünleşme çabalarını da yeniden gündeme getirdi.

HP-SODEP BİRLEŞMESİ

12 Eylül askeri darbesi sonrası siyasi partilerin 16 Ekim 1982`de temelli kapatılmasının ardından CHP`nin devamı niteliğinde yeni partiler kuruldu. 20 Mayıs 1983`te Halkçı Parti (HP), 6 Haziran 1983`te de SODEP`in kurulmasının ardından Halkçı Parti, 1985 yılında topladığı 1. Olağanüstü Kongresi`nde adını Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) olarak değiştirdi. Aynı yıl 3 Kasım`da 1. Olağanüstü Kurultayını toplayan SODEP kendini feshederek SHP`ye katılma kararı aldı.

DSP KURULUYOR

Sosyal Demokratlar SHP çatısı altında siyasi yaşamlarını sürdürürken, 14 Kasım 1985 tarihinde Ecevitler`in Demokratik sol Partisi (DSP) kuruldu ve genel başkanlığa Rahşan Ecevit getirildi.

SHP`DE İLK AYRIŞMA, HEP KURULUYOR

SHP`li 7 milletvekilinin Paris`te düzenlenen Kürt konferansına katılmaları ve bu milletvekillerinin ihraç edilmeleri 27 Ocak 1990 tarihinde toplanan SHP`nin 5. Olağanüstü kurultayının gündemini oluşturdu. Daha sonra 7 Haziran 1990 tarihinde SHP`den istifa eden 10 milletvekili Fehmi Işıklar başkanlığında Halkın Emek Partisi`ni (HEP) kurdular.

CHP YENİDEN TÜRK SİYASİ HAYATINDA

Bu yıllarda SHP içinde üst noktaya çıkan İnönü-Baykal çekişmesi Baykal ve arkadaşlarının SHP`den ayrılmasıyla son buldu. 12 Eylül yönetimince kapatılan siyasi partilerin yeniden açılmasını sağlayan yasanın 19 Haziran 1992`de TBMM`de kabul edilmesinin ardından, 9 Eylül 1992 yılında CHP yeniden açıldı. Baykal ve 20 arkadaşı 11 Eylül`de SHP`den istifa ettiler ve CHP çatısı altında TBMM`de grup kurdular.

CHP İLE SHP BÜTÜNLEŞİYOR

SHP ile CHP arasında 30 Eylül 1994`te ``bütünleşme ön protokolü`` imzalandı. 6 kasım 1994`de ise SHP Genel Başkanı Murat Karayalçın ile CHP Genel Başkanı Deniz Baykal arasında ``birleşme protokolü`` imzalandı ve bütünleşme kurultayının 28 Ocak 1995`de yapılması kararlaştırıldı. Ancak Baykal ve Karayalçın, genel başkanlık ve birleşmenin hangi partide olacağı konusunda anlaşamayınca kurultay gerçekleştirilemedi. Daha sonra toplanan SHP kurultayında parti feshedildi ve CHP`ye katılım kararı alınırken, 18 Şubat 1995`deki ``Birleşme Kurultayı``nda SHP resmen CHP`ye katıldı. Hikmet Çetin Genel Başkanlığa seçildi.

BU KEZ SHP KOPUYOR

CHP`nin 18 Nisan 1999`daki genel seçimlerde tarihinde ilk kez parlamentoya girememesinnin ardından Deniz Baykal genel başkanlık görevinden istifa ederken yerine Altan Öymen seçildi. Baykal`ın kısa bir süre sonra 2000 yılında toplanan kurultayda yeniden CHP Genel başkanlığına seçilmesinin ardından ise başta Murat Karaylçın, Fikri Sağlar gibi isimler partiden ayrıldılar ve Sosyal Demokrat Halk Partisi`ni (SHP) kurdular.

YTP, DSP`DEN AYRILIYOR

Bu süre zarfında birleşmeye hiç yanaşmayan Bülent Ecevit`in DSP`si ise üç partili koalisyon hükümetinin büyük ortağıyken alınan erken seçim kararıyla büyük bir sarsıntı yaşadı. ABD`den getirilerek ekonomiden sorumlu devlet bakanı olan Kemal Derviş, Hüsamettin Özkan ve İsmail Cem, DSP`den kopan 60 civarında milletvekili ile birlikte 3 Kasım 2002 seçimleri öncesinde Yeni Türkiye Partisi`ni (YTP) kurdular. Ancak seçim öncesinde Derviş, Özkan ve Cem`den ayrılarak CHP`ye katıldı. Derviş`in seçim öncesi ``bütünleşme`` çağrılarına karşın bu sağlanamadı ve soldaki partiler seçimlere ayrı ayrı girdiler.

SON HAMLE BAYKAL`DAN

Soldaki bütünleşme çabalarında son hamle ise geçen hafta sonu CHP Genel Başkanı Baykal`dan geldi. YTP Genel Başkanı İsmail Cem`i ziyaret eden Deniz Baykal, Cem ve partisini CHP`ye davet etti. Bu davetin hemen ardından toplanan YTP Parti Meclisi ise ``CHP`ye katılma kararı almak üzere olağanüstü kurultayın bir an önce toplanmasını`` oybirliği ile kabul etti. YTP`nin bir iki ay içinde kurultayını toplayarak CHP`ye katılma işlemini tamamlaması bekleniyor.