Suriye, İsrail’e uğrayan Türk gemilerini kara listeden çıkaracak

Deniz Ticaret Odası Başkanı Metin Kalkavan, gelişmeyi “Suriye limanları Türk armatörleri için korkulu bir yer olmaktan çıktı.” şeklinde değerlendirdi. Kalkavan, iki ülke arasında yük ve yolcu taşımacılığının hızla artacağını söyledi. ABD’nin Irak’ı işgalinden sonra hedef ülkelerden biri olarak ismi geçen Suriye, bu konumdan kurtulmaya çalışıyor. Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad’ın ölümünden sonra yerine geçen oğlu Beşşar Esad’ın, ülkesinde daha demokratik bir yönetim kurmak için attığı önemli adımlardan biri Türk denizcilik sektörüne ümit verdi.

Daha önce Suriye limanlarına giden gemilere IMO’nun belirlediği kurallar tam olarak uygulanmıyordu. Suriyeli liman yetkilileri, boşaltma masrafları alıcıya ait malları dahi gemi sahibi tahliye masraflarını vermeden boşaltılmasına izin vermiyordu. Gemiden indirilen mallar, eksik teslim edildiği gerekçesiyle aylar sonra ceza gönderiliyordu. Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu birçok ülke bandıralı gemiye haciz uygulanıyordu. Arap ülkeleri, 1967 Arap-İsrail Savaşından sonra İsrail limanlarına uğrayan gemilere ‘kara liste’ uygulaması başlattı. Bu gemilerin Suriye, S. Arabistan, Libya, Mısır, Fas, Cezayir ülkelerinin limanlarına girmesi yasaklanmıştı. DTO Yönetim Kurulu Üyesi ve armatör Adil Göksu, Libya’da, ambarında 18 tane İsrail malı domates suyu kutusu bulunan Türk gemisine 300 bin dolar ceza yazıldığını ifade ediyor. Göksu’nun gemilerine Suriye’de 3 defa yüz binlerce dolar ceza yazıldı. Romanyalılara kiraladığı geminin Suriye Limanı’na navlun masrafları alıcıya ait mal boşaltırken tahliye parası istenen Göksu, 120 bin doları vererek gemiyi boşaltmasını hâlâ unutamıyor. Armatör Turgut Kaptonoğlu, Suriye’ye yük taşıyan gemisinde İsrail bayrağı yakalandığı için kara listeye alındığını ifade ediyor. Defalarca İstanbul’daki Suriye Başkonsolosluğu’na giden Kaptanoğlu, yoğun bir çabadan sonra gemisini kara listeden çıkartabildiğini anlatıyor. Kaptanoğlu, 1985’te yaşadığı bir olayı şöyle anlatıyor: “Bu ülkeye un götürdük. İki sene sonra malı eksik teslim ettiğime dair yazı geldi. Aynı gemi bir daha Suriye’ye gitseydi tutuklandırdı. Suriye ile çalışmamayı tercih ediyoruz.” Deval Denizcilik’in sahibi Burhan Deval de uzun yıllar Suriye mahkemelerinde dava takip etmek zorunda kaldı.

Suriye, kanun çıkararak İsrail limanlarına uğrayan Türk gemilerine uygulanan kara listeyi kaldırdı. Buna göre ilk olarak yolcu gemileri rahatlıkla bu ülke limanlarından faydalanabilecek. Kruvaziyer gemilerin ardından yük gemileri de uygulamadan faydalanacak. Gemilerin cezalarının kaldırıldığı dünyaya IMO kanalıyla deklare edilecek.