Talabani Irak devlet başkanı seçildi

Irak meclisi Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) lideri Celal Talabani’yi devlet başkanı seçti. Meclis devlet başkanı yardımcılığı görevlerine de Şii Adel Abdul Mehdi ve Sunni Gazi El Yaver’i seçti.

Talabani’nin devlet başkanı seçilmesiyle Irak ve Arap ülkeleri tarihinde ilk kez bir Iraklı Kürt, devlet başkanlığına seçilmiş oldu.

Irak’ta 30 Ocak’ta düzenlenen seçimlerin ardından oluşturulan ve ülkeyi Aralık ayında yapılması planlanan seçimlere götürecek olan Ulusal Meclis, yeni geçici devlet başkanı olarak Talabani’yi seçti.

Yeni hükümet için 3 hafta süren müzakerelerin ardından, Irak Ulusal Meclis’inde bugün tek adaylı, gizli oylama esasına göre seçim yapıldı.

Seçimde, devlet başkanlığı yardımcılıklarına Şii kökenli Adil Abdülmehdi ile geçen dönemin geçici devlet başkanı olan Sünni kökenli Gazi El Yaver seçildi.

TALABANİ’Yİ PROTESTO OYLARI

275 sandalyeli mecliste milletvekillerinin 227’si Talabani ile 2 yardımcısı lehinde oy kullandı. Yaklaşık 30 oy, başka rakibi olmayan bu üç adayı protesto etmek amacıyla boş çıktı.

Seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından bazı milletvekilleri kutlamak için Talabani’nin etrafını sardılar.

Reuters ajansının haberine göre, bazı Iraklı siyasi liderler, yarın da Şii kökenli İbrahim Caferi’nin başbakan olarak atanmasının beklendiğini belirttiler.

MECLİS’İN GÖREVLERİ

Eski Devlet Başkanı Saddam Hüseyin’in de aralarında yer aldığı eski rejimin üyelerinin tutuklu bulundukları yerde seçimleri televizyondan izleyebilecekleri belirtilmişti.

30 Ocak’ta yapılan seçimlerin ardından oluşturulan 275 sandalyeli Ulusal Meclis, yeni anayasayı hazırlayacak. Yeni anayasanın Ekim ortasında referanduma sunulması, onaylanması halinde genel seçimlerin Aralık ayında yapılması planlanıyor.

TALABANİ: IRAK’I GÜVENLİĞE KAVUŞTURMAYA ÇALIŞACAĞIM

Celal Talabani, seçimin ardından yaptığı konuşmada, “yalnızca Kürtleri değil, kötü bir diktatörlükten özgürlüğe kavuşan tüm Iraklıları yöneteceğini” söyledi.

Talabani, komşu ülkelerden, yabancı militanların sınırdan Irak’a girmesine karşı verilen mücadelede yardımcı olmalarını istedi. Talabani, “Halkımız sabırlıdır, ancak sabırlarının bir sınırı var” diye konuştu.

LIBERATION: TALABANİ KERKÜK İÇİN AĞIRLIĞINI KOYACAK

Bu arada Talabani’nin bir Arap ülkesinin Arap olmayan ilk Cumhurbaşkanı olacağına dikkat çekildi. Fransa’da yayımlanan Liberation gazetesi, görevi daha çok onursal olmasına karşın Talabani’nin, Irak’ta federal bir rejim benimsenmesi ve Kerkük’ün Kürt bölgesine dahil edilmesi için ağırlığını koyacağını yazdı.

Liberation gazetesi, Celal Talabani’nin Irak devlet başkanlığına getirilmesi öncesi yayımladığı haberde Talabani’nin kurulduğundan beri halkını baskı yapan bir devletin başına geçeceğini kaydetti.

Irak’taki seçimlerin kazananların sonunda iktidarı paylaşma konusunda anlaşmaya vardıklarını belirten gazete, "72 yaşında olan Talabani, Arap bir ülkenin ilk Arap olmayan ve Irak’ta demokratik bir seçimden ilk çıkan cumhurbaşkanı olacak" diye yazdı.

Talabani’nin 1975 yılında Mesut Barzani’nin Kürdistan Demokrat Partisi’nden ayrılarak KYB’ni kurduğunu anımsatan gazete, aralarında onyıllarca çatıştıktan sonra iki Kürt grubunun seçime tek liste ile girerek sandıktan ikinci büyük blok olarak çıktıklarına dikkat çekti. Gazete şöyle devam etti:

"Cumhurbaşkanı olarak görevi daha çok onursaldır. Ancak anayasa görüşmeleri yapıldığında başta federal bir rejimin benimsenmesi ve Kerkük’ün kendi özerk bölgesine bağlanması olmak üzere Kürtlerin taleplerinin kabul edilmesini sağlamak için ağırlığını koyacak."

CELAL TALABİNİ KİMDİR?

Celal Talabani 1933’te Kuzey Irak’ta doğdu. Siyasi kariyerine 1950’lerin başında Kürdistan Demokratik Partisi KDP’nin öğrenci birliği lideri olarak başlayan Talabani, kısa zamanda parti kademelerinde yükseldi. Hukuk eğitimi alan Celal Talabani, siyasete olan ilgisinden dolayı cezalandırıldığı için mezun olamadı.

Celal Talabani, Mesut Barzani’nin babası Mustafa Barzani ile arasındaki görüş ayrılıklarından dolayı 1975’te KDP’den ayrılarak Kürdistan Yutseverler Birliği’ni (KYB) kurdu. Talabani, bir yıl sonra da hükümete karşı silahlı eyleme başladı. 1988’de Saddam rejiminin Kürtlere karşı Halepçe’de kimyasal silah kullanmasıyla Talabani ağır bir yenilgi aldı. Talabani Kuzey Irak’ı terk etmek zorunda kalarak İran’a sığındı.

TALABANİ-BARZANİ ÇATIŞMASI

Talabani-Barzani mücadelesi de son 30 yıldır Irak Kürtlerinin siyasi hayatında baskın güç oldu. İki lider, Kuzey Irak’ta söz sahibi olmak için zaman zaman çatıştı.

Saddam Hüseyin’in Kuveyt’i işgal etmesiyle başlayan 1991 Körfez savaşı ve Kuzey Irak’taki Kürtlerin merkeze karşı ayaklanmalarıyla Celal Talabani’nin siyasi hayatında yeni bir dönem başladı. Kuzey Irak’ta Batılı devletlerin müdahalesi ile güvenli bölgelerin kurulmasının ardından Kuzey Irak’ta 1992 yılında yapılan seçimlerle KYB-KDP ortak yönetimi kuruldu. 1994’te iki parti arasındaki görüş ayrılıkları nedeniyle çatışmalar oldu.

ABD ve İngiltere’nin girişimiyle iki parti arasında yapılan görüşmeler sonucunda 1998’de Washington’da barış anlaşması imzalandı. Irak Devlet Başkanlığı’na seçilen Celal Talabani’yi Mesud Barzani de destekliyor.

12 EYLÜL REJİMİ TALABANİ’Yİ ARIYORDU

Talabani, 12 Eylül yönetiminin "arananlar listesinde" yer aldı. Özal döneminde ise MİT tarafından güvenli bir şekilde Ankara’ya getirilip ağırlandı.

Talabani Ankara’da Özal döneminin yetkilileriyle görüştü. Talabani, daha sonraki yıllarda defalarca Ankara’ya gelip üst düzey görüşmeler yaptı.